Felaket Büyüyor Deprem Nükleer Tesisleri de Vurdu, Japonya Nükleer Alarmda!

Japonya'da meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki deprem ve depremin yol açtığı dev dalgalarda can kaybı sayısının en az 400 olduğu, 349 kişinin de kaybolduğu açıklandı.  Polis, yalnızca ülkenin kuzey ve doğusunda 88 kişinin öldüğünü açıkladı. Polis, Miyagi bölgesindeki Sendai plajında da 200 ila 300 ceset bulunduğunu, ülke genelinde 349 kişinin kaybolduğunu belirtti.
NHK devlet televizyonu, ölü sayısının çok daha fazla olabileceğini duyurdu. Depremin merkez üssünün Honşu adasının Sendai bölgesinin 130 kilometre doğusu, başkent Tokyo'nun ise 380 kilometre kuzeydoğusu olduğu bildirilmişti.

Tokyo Büyükelçiliği Basın Müşaviri Sinan Körün şunları söyledi: 

"BİNDEN FAZLA ÖLÜ YA DA KAYIP VAR"

Japonya’da Kyodo ajansından sonra Jiji ajansı da, ölü ve kayıp sayısının binden fazla olduğunu duyurdu.

Jiji’de polis kaynaklarına dayandırılan haberde, "Japonya’nın kuzeydoğusunu vuran şiddetli deprem ve tsunami binden fazla kişinin ölümüne ve kaybolmasına yol açtı" denildi.

Kyodo ajansı da, daha erken saatlerde yayımlanan bir haberde, "Ölü sayısı muhtemelen binden fazla" ifadesini kullanmıştı.

‘NÜKLEER REAKTÖRDEKİ BASINÇ YÜKSELİYOR’
Japonya’yı sarsan depremde soğutma sisteminde hasar meydana gelen Fukuşima nükleer santralinin 1 nolu reaktöründeki basıncın yükseldiği bildirildi.

Jiji Haber Ajansının Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi TEPCO’ya dayanarak verdiği haberde, şirketin basıncı düşürmeye yönelik önlemler almaya hazırlandığı da belirtildi.

TEPCO yetkilileri ise habere ilişkin bir açıklama yapmadı.

Japonya’yı vuran 8,9 büyüklüğündeki depremin ardından, hükümet Fukuşima’daki nükleer santralin soğutma sisteminde arıza oluştuğunu ilan etmiş ve binlerce kişinin bölgeden tahliye edilmesi emri verilmişti.

Dünya Nükleer Birliği, nükleer santraldeki durumun kontrol altında olduğunun anlaşıldığını belirtirken, ABD de santrale soğutma malzemeleri gönderdiğini açıklamıştı.

6,6 BÜYÜKLÜĞÜNDE YENİ DEPREM
Japonya’da 6,6 büyüklüğünde yeni bir deprem meydana geldi.

Meteoroloji ajansının bildirdiğine göre, 6,6 büyüklüğündeki bu deprem, sabah saatlerinde meydana gelen deprem ve tsunaminin yıktığı Pasifik kıyısına aksi yönde, ülkenin kuzeybatısındaki Niigata’da kaydedildi.

'İNSANLARDA KORKU VAR' 
“Daha önce Japonya’da 5 yıl görev yapmıştım, şimdi 1 yıldır buradayım. Burada depremler olağan. İlk kez büyükelçilik olarak kendimizi binadan attık. Herhangi bir can kaybına dair bilgi yok. Tsunamide 6 metrelik dalgalar bekleniyor. Büyükelçilik binasında hasar yok, çevremizdeki binalarımızda da hasar yok. Depremin ardından birkaç artçı sarsıntı oldu. Şu anda büyükelçilik binasındayız. İnsanlarda korku var. Cep telefonları kullanılamıyor, sabit telefonlar çalışıyor.” 

BARAJ YIKILDI, BAZI EVLER SULARA KAPILDI
Japonya’da meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra bir barajın yıkıldığı bildirildi.

Kyodo haber ajansı, ülkenin kuzeydoğusunda bulunun, depremin merkez üssüne yakın Fukuşima bölgesinde bir barajın yıkıldığını duyurdu.

Haberde, barajın yıkılması sonucu bazı evlerin sulara kapıldığı belirtildi.

NÜKLEER TESİS KONTROL ALTINDA
Dünya Nükleer Birliği, Japonya’daki depremin ardından soğutma sisteminde hasar meydana gelen Fukuşima nükleer santralindeki durumun kontrol altında olduğunu bildirdi.

Dünya Nükleer Birliğinde görev yapan bir analist, yaklaşık bir saat sonra yedek bir güç sisteminin devreye girdiğini ve soğutma sistemine yeniden su pompalanmaya başlandığını anladıklarını söyledi.

Japonya’yı vuran 8,9 büyüklüğündeki depremin ardından, hükümet Fukuşima’daki nükleer santralin soğutma sisteminde arıza oluştuğunu ilan etmiş ve binlerce kişinin bölgeden tahliye edilmesi emri verilmişti.

İKİNCİ BİR TREN DAHA KAYIP
Japonya’da deprem ve ardından meydana gelen tsunaminin ardından ikinci bir trenin daha kayıp olduğu bildirildi.

Japon Jiji ajansındaki haberde, ikinci trenin kuzeydoğudaki Iwate
bölgesinde kaybolduğu ifade edildi.

Haberde, kayıp trenin yük treni mi yoksa yolcu treni mi olduğu ise belirtilmedi.

KANDİLLİ: KARADA OLSA ÇOK BÜYÜK CAN KAYBI OLURDU
Depremi değerlendiren Boğaziçi Üniversitesi (BÜ) Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nurcan Meral Özel, “Deprem karada olsaydı çok büyük can ve mal kayıplarına yol açabilirdi” dedi. Japonya açıklarında meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremi AA muhabirine değerlendiren Doç. Dr. Özel, “Sığ odaklı depremlerde tsunami riski yüksek olur. 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından en büyüğü 7.1 olmak üzere 5.8 ve 5.9 büyüklüğünde 10 tane artçı deprem daha oldu. Halen devam ediyor. En son artçı Tokyo'dan uzaklaştı Okyanus'a doğru gitmeye başladı” diye konuştu. 

Özel, Japonya'daki depremin o bölge için normal ama büyüklüğünün fazla olduğunu belirterek, “Çok büyük enerji boşalması oldu. Karada olsaydı çok büyük can ve mal kayıplarına yol açabilirdi” dedi. Japonya'da meydana gelen depremin Türkiye'yi etkilemeyeceğini ifade eden Özel, “Türkiye ile Japonya aynı deprem kuşağında değil. Deprem bizden 9 bin kilometre uzakta. Türkiye'yi etkilemez” diye konuştu.

BÜYÜK OKYANUS BÖLGESİNE TSUNAMİ ALARMI  
ABD'nin Hawaii eyaletinde bulunan Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, Japonya açıklarında meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından verdiği tsunami alarmının sahasını, Büyük Okyanus bölgesinin büyük bir kısmını içine alacak şekilde genişletti. Merkez tarafından TSİ 09.30'da yayımlanan açıklamada, daha önce Japonya, Rusya, Marcus Adası ve Kuzey Marianas için geçerli olduğu duyurulan tsunami alarmı bölgesinin, Filipinler, Papua Yeni Gine, ABD'nin Hawaii eyaleti, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyısını içine alacak şekilde genişletildiği bildirildi. 

100 KİŞİNİN BULUNDUĞU GEMİ TSUNAMİDE SÜRÜKLENDİ 
Japonya'yı vuran 8,9 büyüklüğündeki depremin yol açtığı tsunaminin, 100 kişiyi taşıyan bir gemiyi sürüklediği bildirildi. Kyodo ajansının haberinde, geminin, ülkenin kuzeydoğusunu vuran tsunamide sürüklendiği belirtildi. Japonya'daki depremde ölü sayısı 32'ye yükselmişti.

RUSYA, KURİL ADALARINDAN 11 BİN KİŞİYİ TAHLİYE ETTİ
Rus yetkililerin, bu sabah 8,9 büyüklüğünde bir depremle sarsılan Japonya'ya yakın olan Kuril adalarından 11 bin kişiyi tahliye ettiği bildirildi. Rusya Acil Durumlar Bakanlığından yapılan açıklamada, tsunaminin Pasifik'teki bazı sahil kasabalarını ve köyleri vurma olasılığının bulunduğu belirtilerek, bu yüzden söz konusu bölgelerden 11 kişinin tahliye edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Pasifik'teki Malo-Kurilks köyüne ulaşan tsunami dalgasının 50 santimetre yüksekliğinde olduğu aktarıldı. 

Rusya, İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde ABD'nin attığı atom bombası ile savaşı kaybeden Japonya'ya ait Kuril adalarını işgal etmişti. Söz konusu adaların iadesi konusu, iki ülke arasındaki ilişkilerin dönem dönem gerilmesine neden oluyor. 

BM: 30 ARAMA VE KURTARMA EKİBİ HAZIR DURUMDA BEKLETİLİYOR
Japonya'nın doğu sahili açıklarında meydana gelen depremin ardından BM tarafından yapılan açıklamada, 30 arama ve kurtarma ekibinin Japonya'ya gönderilmek üzere hazır durumda bekletildiği belirtildi. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi'nden (OCHA) Elisabeth Byrs, İsviçre'nin Cenevre kentinde basına yaptığı açıklamada, “Bunun gibi olağanüstü durumlar için hazır durumdayız. 30 uluslararası arama ve kurtarma ekibi alarm durumunda, gelişmeleri izliyoruz ve gerekli olduğunda destek vermeye hazırız” dedi.
Olağanüstü durumlarda felaketzedeleri bulmak ve tedavi etmek amacıyla görev yapan BM afet değerlendirme ve koordinasyon ekipleri sağlık birimi ve özel eğitimli köpeklerden oluşuyor.

'ÇOK BÜYÜK BİR DEPREM'
 İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Oğuz Gündoğdu çok büyük bir deprem olduğunu söyledi ve ekledi: ''Yeryüzüne yakın bir deprem. O yüzden etkili olmuş gibi görünüyor. Japonya için bile büyük bir deprem. Daha önce yaşanan bir depremle bir bağlantısı var mı, bunu zamanm içerisinde öğreniriz. Önceki depremle büyüklük açısından büyük bir fark var. Tsunamide dalgaların büyüklüğü değil hızı ve şiddeti önemli.'' Depremde ölü ya da yaralı olup olmadığına ilişkin henüz bir bilgi bulunmuyor. 

Japonya'yı vuran 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra bir nükleer santralde, önlem olarak acil durum ilan edildiği ve binlerce kişinin bölgeden tahliye edildiği açıklandı.

Japonya nükleer güvenlik ajansı, hükümetin Fukuşima'daki nükleer santralin soğutma sisteminde arıza oluştuğunu ilan etmesinin ardından bölgede yaşayan 2 bin 800'ü aşkın kişinin tahliye edilmesini istedi. Ajans, santral çalışanlarının halen soğutma sistemindeki arızayı onarmaya çalıştığını bildirdi. Japonya hükümet sözcüsü Yukio Edano, depremden sonra kapanan Fukuşima'daki nükleer santralin soğutma sisteminde mekanik bir arıza meydana geldiğini, bu nedenle acil durum ilan edildiğini söylemişti.

Yangınların nükleer tesisleri tehdit ettiği yönündeki haberleri radikal.com.tr'ye değerlendiren uzmanlar, santrallerin günümüzde doğal afet ve yangınlara karşı son derece güvenli olarak tasarlandığını belirtse de Japonya'dan gelen son haberler, 1986 yılında meydana gelen ve Türkiye'nin de özellikle Karadeniz Bölgesi'ni etkileyen Çernobil Felaketi'ni hatırlatıyor. 


Nükleer enerji mühendisi Prof. Dr. Tolga Yarman: 
SIZINTI OLACAĞINI SANMIYORUM  
"Nükleer santrallerin dış güvenlik kabuğu oldukça sağlam olarak tasarlanır ve bu tür olağanüstü durumlarda santralin kalbi konumunda olan reaktörler son derece hızlı bir şekilde durdurulur. Dolayısıyla bir sızıntının meydana gelme ihtimali çok zayıf. Nükleer santraller ile ilgili bir olay meydana geldiğinde Çernobil’in akıllara gelmesi son derece doğal ama oradaki durum ile Japonya’da meydana gelen arasında ciddi farklar bulunuyor. Çernobil’de yapılmakta olan fevkalede riskli bir reaktör deneyi sırasında işler kontrolden çıkmış ve aşırı ısınmaya bağlı olarak reaktörün kontrolü kaybedilmişti. Onagawa’da ise reaktörler durdurulduğu için aşırı ısınma ve sızıntı durumu yaşanmayacağını tahmin ediyorum."

İTÜ Nükleer Araştırmalar Anabilim Dalı üyesi Prof. Dr. Atilla Özgener: 
JAPONYA'DAKİ SANTRALLER HAZIRLIKLIYDI
"Şu anda konu hakkında detaylı bilgiye sahip değiliz ama Japonya’daki nükleer santraller tasarlanırken bu tür son derece şiddetli depremler gözönüne alınarak tasarlanıyor. Bu tür olağanüstü durumlarda süratle reaktör durdurulur ve kapasitesi yüzde 1’in altına indirilir. Sızıntıdan kasıt radyoaktif gazların santral dışına çıkmasıdır ki bu durum reaktörün durdurulması ile engellenmiş olur. Depremlerle sık sık karşılaşan Japonya’da nükleer santraller de bu tür durumlara karşı son derece hazırlıklı. Türkiye’de de nükleer santral planlamaları yapılırken depremler gözönüne alınıyor. Deprem haritasına bakarsanız ülkemizde deprem olasılığının en düşük olduğu iki yer Taşucu Burnu ve Sinop civarıdır. Bu nedenle nükleer santral projeleri de bu bölgeler için planmakta."

'DEPREMLE JAPONLARIN TÜRKİYE'YE KURACAĞI SANTRALLERİ TEST ETMİŞ OLDUK'
Öte yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Sinop'ta kurulması planlanan ikinci nükleer santral için Japonya ile görüşmelerin devam ettiğini, bugün de teknik heyetlerin görüşeceğini belirterek, “Japonya'nın deprem kuşağında olmasından dolayı bu konuda hassasiyetleri çok daha yüksek. Bu depremin de ciddi bir sınama olduğu kanaatindeyim” dedi.
 
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Ukrayna Milli Petrol ve Gaz Şirketi Naftogaz arasında Karadeniz'de petrol arama ve üretimi yapılması konusunda kurulan çalışma grubunun üçüncü toplantı tutanaklarının imza törenine katılan Bakan Yıldız, toplantı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Japonya'da sabah saatlerinde büyük bir deprem yaşandığını hatırlatan Yıldız, Japonya halkına ve hükümetine geçmiş olsun dileklerini sunduğunu söyledi. Depremin hemen ardından tsunaminin de meydana geldiğini belirten Yıldız, şunları söyledi: 

“Uzmanların dediğine göre 30 bin adetlik atom bombasına denk şu anda 8,8 şiddetinde deprem. Marmara'da bizi derinden üzen depremin çok ciddi daha yükseği. O açıdan nükleer güç santralleri otomatik olarak etkilenen bölgelerde kendilerini kapattı. Onu özellikle takip ettik, kendileriyle de görüştük. Bugün de zaten Bakanlığımızda Japonya heyeti ile görüşmemiz var. Nükleer güç santrali yapımıyla alakalı anlaşmaya zemin oluşturabilmek açısından bir dizi toplantıya devam ediyoruz. Karşılıklı teknik olarak tekrar değerlendireceğiz. Japonya'nın deprem kuşağında olmasından dolayı bu konuda çok daha hassasiyetleri yüksek, bu depremin de ciddi bir sınama olduğu kanaatindeyim” dedi. 



DEPREM ASYA BORSALARINI DA VURDU 
Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi deprem haberinin ardından yüzde 1,72 (179.95 puan) azalarak 10.254,40 puana geriledi. Nikkei 225 Endeksi beş haftanın en düşük seviyesinde haftayı kapattı. Asya'da ayrıca Hong Kong Borsası yüzde 1,47, Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Composite Endeksi yüzde 0,91 ve SE Endeksi yüzde 0,87, Tayvan Borsası yüzde 0,87, Endonezya Borsası yüzde 1,41, Singapur Borsası ise yüzde 1,22, Güney Kore Borsası yüzde 1,31, Avustralya Borsası yüzde 1,18, Hindistan Borsası yüzde 1,36 ve Tayland Borsası yüzde 0,50 geriledi. 

JAPONYA MERKEZ BANKASI: ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ 
Japonya Merkez Bankası (BoJ), depremin yarattığı kaygıları gidermek amacıyla finansal piyasalarda istikrarı sağlamak için her türlü çabayı sarf edeceğini bildirdi. BoJ'den yapılan açıklamada, “Japonya'da borsa ve yen değer kaybettiği için finansal piyasalarda istikrarı sağlamak amacıyla elimizden geleni yapacağız” denildi. 

Ekonomi uzmanları, Japonya'da borsada işlem gören hisselerin, özellikle depremin ve tsunaminin vurduğu bölgelerdeki fabrikalara ait olanların gelecek hafta pazartesi günü muhtemelen değer kaybedeceğine dikkati çektiler. Bu arada dün 82,90 yenden işlem gören ABD doları bugün 83,20 yene kadar çıktıktan sonra 82,75 yene düştü. Böylece yen, ABD doları karşısında iki haftanın en düşük seviyesini görmüş oldu. 

Kyodo haber ajansına göre, elektronik devi ve ülkenin en büyük ihracatçı şirketlerinden Sony, depremden sonra 6 fabrikasını kapattı. Tokyo'daki Mizuho Research Institute'den Yasuo Yamamoto, depremin ve tsunaminin etkilediği ülkenin kuzeydoğusundaki otomobil ve yarı iletken fabrikaların zarar görmesinin olumsuz ekonomik etkileri olacağını ifade etti.
Japonya'da rafineri işletmecisi JX Nippon Oil & Energy şirketi, Sendai, Kashima ve Negishi'deki üç rafineride faaliyetleri durdurduğunu açıkladı. Cosmo Oil şirketine ait Chiba rafinerisinde de büyük yangın çıktığı bildirildi. 

Electric Power Development şirketi de Yokohama bölgesinde Isogo termal elektrik santralindeki çalışmaları durdurdu. Singapur merkezli Action Economics'den David Cohen, depremin vereceği zararın kısa vadede ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 1'ine mal olacağını, ancak uzun vadede inşa çalışmalarından ötürü büyüme için olumlu sonuçları olacağını söyledi. (AA-Radikal)