AB'den Yunanistan'a Şok Teklif İflastan Kurtarmak İçin Osmanlı Formülü Devrede: Duyun-i Umumiye Kuruluyor!

Buna göre Yunanistan’ın varlıkları, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Düyun-u Umumiye kurumu gibi uluslararası uzmanlar tarafından oluşturulan bir

fonun kontrolü altına girecek. Böylece özelleştirmeden 250-300 milyar euro gelir elde etmesi beklenen Komşu’nun kasası AB’nin denetiminde olacak. Gelirlere el koyacak olan AB ülkeleri, 70 milyar euroyu garanti altına almış olacak

Avrupalı liderler, Yunanistan’ın özelleştirmeyle elde etmeye söz verdiği 50 ile 70 milyar euroluk geliri garanti altına almak için baskılarını artırdı. Avrupa Birliği (AB) bir dönem Osmanlı İmparatorluğu’nda kullanılan borçları tahsil etme görevini yürüten Duyun-u Umumiye tarzında bir kurum oluşturulması için düğmeye bastı. IMF ve AB’den sağladığı 110 milyar euroluk kredi paketine rağmen yeniden iflasın eşiğine gelen Komşu, Avrupa’nın merkezine oturdu.

Özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinin, Yunanistan’a yeni kredi verilmesine, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) de ülkenin borçlarının yeniden yapılandırılmasına karşı çıkmasıyla, özelleştirmelerden elde edilecek gelir borç sorununun çözümü için kritik bir hal aldı. Tartışmalara katılan bazı yetkililer, Yunanistan’ın özelleştirmelerden 50 milyar eurodan fazla gelir elde edebileceğine inanırken, bazılarına göre ise borç batağındaki ülkenin, kamu varlıklarının satışından 250 ile 300 milyar euro arasında gelir elde ederek borçlarının büyük kısmını kapatabileceği tahminini yaptı.

Ancak Yunanistan’ın özelleştirmelere başlama konusunda şimdiye kadar gösterdiği başarısız girişimler, bazı Avrupalılar’ın borç verme programı için ülkeye yeni koşullar getirmesine neden oldu. Bu yeni koşullar arasında borç ödemelerini yürütecek bir uluslararası otoritenin kurulması bulunuyor. Avrupa’da bu görüşün başını çeken Hollanda’nın Maliye Bakanı Jan Kees de Jager, geçen hafta yapılan AB Maliye Bakanları toplantısında bu konuyu gündeme getirdi Ortaya atılan plana göre, Yunanistan’ın varlıkları uluslararası uzmanlar tarafından oluşturulan bir fonun kontrolünde olacak. De Jager, planın Yunanistan’ın muhalefetiyle karşılaşacağına yönelik görüşlere karşı, bu tereddütlerin bir kenara bırakılması gerektiğine dikkat çekerek, “Şu anda hassasiyetlerin çok ötesine geçmiş bir durumdayız. Genel olarak içinde bulunduğumuz zor durum oldukça ciddi boyutta” dedi.

Almanya benzerini yaptı

Almanya’da bu görüşe destek vereceğinin işaretini verdi. Ancak, Yunanistan’ın keskin muhalefetini karşısına almamak için Almanya bu yüksek sesle Düyun-u Umumiye’yi dile getirmedi. Almanya, 1990’lı yıllarda Doğu Almanya’nın elinde tuttuğu kamu varlıklarının satışını gerçekleştirirken de benzer işlevi olan Treuhand isimli bir kurumu kullanmıştı.

Düyun-u Umumiye’yi kurdu, vergi gelirlerini yabancılara bıraktı

Düyun-u Umumiye, 1872-1939 yılları arasında II. Abdülhamit tarafından Osmanlı Devleti’nin dış borçlarını denetleyen kurum olarak kuruldu. “Genel borçlar” anlamına gelen Düyun-u Umumiye kurulduğu yıldan itibaren, Osmanlı Devleti’ nin ekonomik ve mali yaşamı üzerinde etkili bir rol oynadı. Osmanlı Devleti 1854’te dış borçlanmalara başlamış ve 1874’e kadar 15 ayrı dış borçlanma yapıldı. Bu dönem içinde 239 milyon lira borçlanıldığı halde, hükümetin eline 127 milyon lira geçti.

1877-78 Osmanlı-Rus savaşı sırasında, Osmanlı yönetimi yeni bir mali bunalıma sürüklendi ve iç borçlarını da ödeyemeyeceğini açıkladı. Hiçbir borç ödemesini yapamayan Osmanlı Devleti, sonunda alacaklılarla anlaşma yoluna gitti. Alacaklılarla masaya oturan imparatorluk, 1879’da damga, alkollü içki, balık avı, tuz ve tütünden alınan vergi gelirlerini 10 yıl boyunca iç borçlar karşılığı olarak alacaklılara bıraktı. Ancak alacaklı Avrupa devletleri buna tepki gösterdi ve 1881’de damga, alkollü içki, balık avı, tuz, tütün ve ipekten alınan vergilerin tüm geliri iç ve dış borçlara ayrıldı. Bu vergileri toplama ve alacaklılara ödeme görevi de yeni kurulan Düyun-u Umumiye İdaresi’ne verildi. Lozan Antlaşması ile vergi gelirlerini denetlemesi sona erdirildi.

Türkiye Düyun-u Umumiye’ ye olan borcunun son taksidini, 1954’te ödedi. İstanbul Cağaloğlu Düyun-u Umumiye binası, 1897’de inşa edildi. Bina 1933’te Atatürk’ün emri ile İstanbul (Erkek) Lisesi’nin kullanımına verildi.

70 milyar euro daha gerekiyor

Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) yetkilileri, iflasın eşğine gelen ve tüm dünyayı tehdit eden Yunanistan’ın bütçe açıklarını kapatma yolundaki çabalarının ne ölçüde başarılı olduğu konusundaki kararını bu hafta açıklayacak.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu Üyesi Lorenzo Bini Smaghi ise Yunanistan’ın gelecek yıla kadar 60 milyar ile 70 milyar euro arasında bir desteğe daha ihtiyacı olduğunu söyledi. Bini Smaghi, Yunanistan’ın Avrupa ülkelerinden 20 milyar euro daha yardım alabileceğini belirterek, ihtiyaç duyulan yardımla ilgili boşluğun çeşitli yollarla doldurulabileceğini. bunun bir kısmının kamu bir kısmının da özel sektörün katkısı olabileceğini kaydetti.

Bini Smaghi, Yunanistan’ın varlık satışı ve vergi düzeninde değişiklik yaparak borçlarını azaltmasının mümkün olduğunu söyledi.

İlk etapta banka ve limanlar satılacak

Yunan Hükümeti ilk etapta mevduat bankası Hellenic Postbank’ın yüzde 34’ünü, Piraeus ile Thessaloniki limanlarının elden çıkaracak. İkinci aşama ise enerji şirketi Ote ve su şirketi Athens Water’ın satışından oluşacak.