EKONOMİK KISKAÇ HAREKATI BAŞLIYOR
Türkiye Irak'a ekonomik kıçkaç operasyonuna hazır. Ekonomik kıskaç hangi alanlarda mümkün? Irak'ta, hangi Türk şirketleri, nerede, hangi işi yapıyor? Prosedür nasıl işliyor?
23.10.2007 - 09:40
Okan Müderrisoğlu'nun haberi
TBMM'den büyük bir çoğunlukla geçen tezkere ile sınır ötesi operasyon için yetki alan hükümet, ilk harekâtı ekonomi cephesinde başlatmak üzere harekete geçti. Bölgesel Yönetim'in canını acıtacak plana göre, ilk etapta şalter indirme gündemde. Bunu Habur Sınır Kapısı'nda iş yavaşlatma ve Barzani bağlantılı parayı takip süreci izleyecek.. 
Hükümet, terör örgütü PKK mensuplarının iadesi konusunda ayak direyen Kuzey Irak'taki Bölgesel Kürt Yönetimi'ne karşı ekonomik kıskaç harekatı başlatıyor. Adım adım uygulanacak önlemlerin Irak'ın kuzey bölgesindeki ekonomik ve sosyal yaşamda etkisini göstermesi hedefleniyor. Dışişleri Bakanlığı kurmayları, Enerji Bakanlığı, Gümrük ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilileri ile gerçekleştirilen bir dizi toplantıda Kuzey Irak'a yönelik ekonomik yaptırımları ve olası siyasi sonuçlarını masaya yatırıldı. Yaptırımların "resmi karar" şeklinde uygulanması yerine günlük işleyişte "aksaklık" biçiminde hayata geçirilmesi üzerinde duruldu. Toplantılar ışığında Ankara, Kuzey Irak'ı ekonomik olarak zorlayacak önlemleri, KDP lideri Mesut Barzani'nden beklenen tutum değişikliğine göre aşama aşama hayata geçirecek. Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren'in koordinasyonunda yaptırımlar yakından izlenecek. Terör örgütünü himaye eden Bölgesel Kürt Yönetimi'nin canını acıtacak önlemlerin yol haritası şöyle:
1- ŞALTER İNEBİLİR: Kuzey Irak'a ucuz elektrik veren ve bölgenin enerji ihtiyacının neredeyse tamamını karşılayan Türkiye, yaklaşan kış şartları nedeniyle kendi ihtiyacını gerekçe göstererek elektrik kesintisi uygulayacak. Bölgeye kesintisiz elektrik verilemeyecek. Kuzey Irak'ın elektriği Karadeniz Toptan Elektrik Ticaret AŞ tarafından veriliyor. Türk sanayicisi elektriğin kilovat saatini 9.2 sent ödeyerek alırken, Kürt bölgesine elektriğin kilovat saati ise 4.2-6 sent arasında satılıyor.
2- TRAFİK SIKIŞACAK: Habur Sınır Kapısı'ndaki günlük 2 bin 500 araca ulaşan trafik önümüzdeki günlerde sıkışacak. Kamyon başına 100 dolar vergi alan Barzani hükümetinin en önemli gelir kapısı sekteye uğrayacak. Türkiye, bu aşamada Habur'u kapatmayacak, ancak Habur'da bürokrasi artacak. Türk kamyonları Suriye'ye yönlendirilecek.
3- BARZANİ BAĞLANTILI PARAYA YAKIN TAKİP: Terör örgütü PKK'ya destek veren Barzani yönetiminin Türkiye üzerinden sürdürdüğü ticaret yakın gözetim altına alınacak. Barzani ve yakınlarının sadece Mersin Serbest Ticaret Bölgesi'nde direk ve dolaylı yoldan sahibi olduğu 40'a yakın şirket bulunduğu düşünülüyor. Tüm Türkiye'deki şirket sayısının 180'e yaklaştığı tahmin ediliyor. Mersin dışında Van ve Diyarbakır'da yatırımları olduğuna ilişkin istihbarat bilgileri bulunan Barzani'nin bir de taşımacılık şirketi faaliyet gösteriyor. Mersin'de, Irak'la iş yapan 171 firmanın ticaret hacmi 167 milyon doları aşıyor.
4- MÜTEAHHİTLER ÇEKİLİYOR: Türk firmaları Kuzey Irak'a yönelik çimento ihracatını askıya aldı. Bölgede iş yapan Türk şirketlerinden "katkı payı" altında haraç toplayan Barzani yönetimine karşı Türk müteahhitlerine projelerini tasfiye ederek geri dönmeleri çağrısı yapılacak.
5- MALİ KAYNAKLAR KURUTULACAK: Kuzey Irak'la Türkiye arasında cereyan eden akaryakıt ticareti sadece ABD askerlerinin lojistik ihtiyaçlarını karşılamakla kalmıyor, bu ticaretten Barzani yönetimi de gelir sağlıyor. Ayrıca, Kuzey Irak'ta kurulan bazı tesislerde üretilen sigara kaçak yıllardan Türkiye'ye sokuluyor. Yasadışı sağlanan bu kaynağın kurutulması hedefleniyor.
1- ŞALTER İNEBİLİR: Kuzey Irak'a ucuz elektrik veren ve bölgenin enerji ihtiyacının neredeyse tamamını karşılayan Türkiye, yaklaşan kış şartları nedeniyle kendi ihtiyacını gerekçe göstererek elektrik kesintisi uygulayacak. Bölgeye kesintisiz elektrik verilemeyecek. Kuzey Irak'ın elektriği Karadeniz Toptan Elektrik Ticaret AŞ tarafından veriliyor. Türk sanayicisi elektriğin kilovat saatini 9.2 sent ödeyerek alırken, Kürt bölgesine elektriğin kilovat saati ise 4.2-6 sent arasında satılıyor.
2- TRAFİK SIKIŞACAK: Habur Sınır Kapısı'ndaki günlük 2 bin 500 araca ulaşan trafik önümüzdeki günlerde sıkışacak. Kamyon başına 100 dolar vergi alan Barzani hükümetinin en önemli gelir kapısı sekteye uğrayacak. Türkiye, bu aşamada Habur'u kapatmayacak, ancak Habur'da bürokrasi artacak. Türk kamyonları Suriye'ye yönlendirilecek.
3- BARZANİ BAĞLANTILI PARAYA YAKIN TAKİP: Terör örgütü PKK'ya destek veren Barzani yönetiminin Türkiye üzerinden sürdürdüğü ticaret yakın gözetim altına alınacak. Barzani ve yakınlarının sadece Mersin Serbest Ticaret Bölgesi'nde direk ve dolaylı yoldan sahibi olduğu 40'a yakın şirket bulunduğu düşünülüyor. Tüm Türkiye'deki şirket sayısının 180'e yaklaştığı tahmin ediliyor. Mersin dışında Van ve Diyarbakır'da yatırımları olduğuna ilişkin istihbarat bilgileri bulunan Barzani'nin bir de taşımacılık şirketi faaliyet gösteriyor. Mersin'de, Irak'la iş yapan 171 firmanın ticaret hacmi 167 milyon doları aşıyor.
4- MÜTEAHHİTLER ÇEKİLİYOR: Türk firmaları Kuzey Irak'a yönelik çimento ihracatını askıya aldı. Bölgede iş yapan Türk şirketlerinden "katkı payı" altında haraç toplayan Barzani yönetimine karşı Türk müteahhitlerine projelerini tasfiye ederek geri dönmeleri çağrısı yapılacak.
5- MALİ KAYNAKLAR KURUTULACAK: Kuzey Irak'la Türkiye arasında cereyan eden akaryakıt ticareti sadece ABD askerlerinin lojistik ihtiyaçlarını karşılamakla kalmıyor, bu ticaretten Barzani yönetimi de gelir sağlıyor. Ayrıca, Kuzey Irak'ta kurulan bazı tesislerde üretilen sigara kaçak yıllardan Türkiye'ye sokuluyor. Yasadışı sağlanan bu kaynağın kurutulması hedefleniyor.
ELEKTRİK HER AN KESİLEBİLİR
Türk askerine yönelik peş peşe gelen terör saldırıları, 2003 yılından bu yana Irak'a verilen elektriğin kesilmesini gündeme getirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye'nin duyarlı bir dönemde bulunduğuna dikkat çekerek, "Konuyu değerlendiriyoruz" dedi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2008 yılında Irak'a elektrik ihracatıyla ilgili prosedürü başlattı. Kurum, Enerji Bakanlığı ve Türkiye Elektrik İletim AŞ'ye (TEİAŞ) Irak'a elektrik satışı konusunda görüş sordu. EPDK yetkilileri, gelecek yanıt doğrultusunda Irak'a yapılacak ihracatla ilgili açılacak ihale için başvuruların alınacağını belirterek, Bakanlıktan uygun görüş gelmemesi durumunda ihracatın durabileceğine dikkat çekti.
DEĞERLENDİRİYORUZ
Enerji Bakanı Hilmi Güler de Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) gerçekleştirdiği 'Enerji Sempozyumu'nun çıkışında konuyla ilgili soruları yanıtladı. Bakan Güler, Kuzey Irak'a verilen 'ucuz' elektriğin kesilip kesilmeyeceği sorusunu, "Birincisi, biz Irak'a elektrik veriyoruz. İkincisi ucuz vermiyoruz. Fiyat her sene değişiyor. Öbür taraftan hassas bir dönemde bulunduğumuz için, gayet tabi ki bu dediğiniz konuyu da düşünme, değerlendirme zamanındayız" sözleriyle yanıtladı. Güler, Irak'a ihraç edilen elektriğin bir bölümünün özel sektör (KARTET), bir bölümünün de Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nce (EÜAŞ) karşılandığını anımsatarak, "Bunları değerlendirebiliriz" dedi.
DEĞERLENDİRİYORUZ
Enerji Bakanı Hilmi Güler de Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) gerçekleştirdiği 'Enerji Sempozyumu'nun çıkışında konuyla ilgili soruları yanıtladı. Bakan Güler, Kuzey Irak'a verilen 'ucuz' elektriğin kesilip kesilmeyeceği sorusunu, "Birincisi, biz Irak'a elektrik veriyoruz. İkincisi ucuz vermiyoruz. Fiyat her sene değişiyor. Öbür taraftan hassas bir dönemde bulunduğumuz için, gayet tabi ki bu dediğiniz konuyu da düşünme, değerlendirme zamanındayız" sözleriyle yanıtladı. Güler, Irak'a ihraç edilen elektriğin bir bölümünün özel sektör (KARTET), bir bölümünün de Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nce (EÜAŞ) karşılandığını anımsatarak, "Bunları değerlendirebiliriz" dedi.
ELZEM İHTİYAÇLARINI TÜRKİYE GÖNDERİYOR
Ürün adı / 2006 (milyon $)
Çimento 138.9
İzole edilmiş tel, kablo vb. 118.6
Buğday unu 115.232
Hayvansal ve 104.5
bitkisel yağlar
Elektrik enerjisi 102.8
Demir çelikten 99.0
inşaat aksamı
Demir çelik çubuklar 65.8
Otomobil, yarış arabaları 65.8
Buzdolabı, dondurucular 61.7
Ayçiceği, pamuk tohumu 59.0
Kuru baklagiller 54.5
Petrol gazları ve diğer gazlar 52.2
İhraç ürünlerinintümünün toplamı: 2.583.0
Kaynak: DHMİ
Çimento 138.9
İzole edilmiş tel, kablo vb. 118.6
Buğday unu 115.232
Hayvansal ve 104.5
bitkisel yağlar
Elektrik enerjisi 102.8
Demir çelikten 99.0
inşaat aksamı
Demir çelik çubuklar 65.8
Otomobil, yarış arabaları 65.8
Buzdolabı, dondurucular 61.7
Ayçiceği, pamuk tohumu 59.0
Kuru baklagiller 54.5
Petrol gazları ve diğer gazlar 52.2
İhraç ürünlerinintümünün toplamı: 2.583.0
Kaynak: DHMİ
İhracat prosedürü nasıl işliyor?
Karadeniz Elektrik (KARTET), Irak'a, 2003 yılından bu yana elektrik ihraç ediyor. EPDK, 'İthalat ve İhracat Yönetmeliği' kapsamında söz konusu şirkete, yıllık ihracat izni veriyor. İhracatın yapılacağı ilgili ülkeyle de anlaşan firma başvuruları, TEİAŞ'a gönderiyor. İhaleyi alan firma, ihracata başlıyor.
Irak'ta, kim, nerede, hangi işi yapıyor?
Mak-Yol Kerkük-Altınköprü/Erbil yolu
Nursay Erbil ve Süleymaniye'de konut
Ic İçtaş Erbil Tıbbi Lab. Ve Sağlık Merkezi
Mehdi Zana Erbil Dohuk Berderaj Yolu
Tepe Süleymaniye Üniversitesi
Günaş İnşaat Süleymaniye'de köprü ve Erbil içme suyu pr.
Mak-Yol/Cengiz İnş. Süleymaniye Uluslararası Havalimanı
Tigris Kürdistan Üniversitesi
Taşyapı Kanalizasyon ve köprü
Hazinedaroğlu Erbil su tasfiye, isale hattı
Yenigün Erbil Kültür Merkezi
Zafer İnşaat Kerkük havalimanı modernizasyonu
Yüksel İnşaat Musul Havalimanı
77 İnşaat Köprü, alt ve üstgeçitler
Gürbağ Dohuk, Zaho içme suyu şebekesi
Nursay Erbil ve Süleymaniye'de konut
Ic İçtaş Erbil Tıbbi Lab. Ve Sağlık Merkezi
Mehdi Zana Erbil Dohuk Berderaj Yolu
Tepe Süleymaniye Üniversitesi
Günaş İnşaat Süleymaniye'de köprü ve Erbil içme suyu pr.
Mak-Yol/Cengiz İnş. Süleymaniye Uluslararası Havalimanı
Tigris Kürdistan Üniversitesi
Taşyapı Kanalizasyon ve köprü
Hazinedaroğlu Erbil su tasfiye, isale hattı
Yenigün Erbil Kültür Merkezi
Zafer İnşaat Kerkük havalimanı modernizasyonu
Yüksel İnşaat Musul Havalimanı
77 İnşaat Köprü, alt ve üstgeçitler
Gürbağ Dohuk, Zaho içme suyu şebekesi
(Sabah)
YORUMLAR
Onay bekleyen yorum yok.
|
Yorumcuların dikkatine… • İmlası çok bozuk, • Büyük harfle yazılan, • Habere değil yorumculara yönelik, • Diğer kişilere hakaret niteliği taşıyan, • Argo, küfür ve ırkçı ifadeler içeren, • Bir iki kelimelik, konuyu zenginleştirmeyen, yorumlar KESİNLİKLE YAYIMLANMAYACAKTIR. |
Bu haber henüz yorumlanmamış...
KATEGORİDEKİ DİĞER HABERLER
Bunlar da ilginizi çekebilir...
ÇOK OKUNANLAR
EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ
SOSYAL MEDYADA TAKİP ET
ÇOK YORUMLANANLAR
6N391k.jpg)
FACEBOOK'TA TURKTIME
TWITTER'DA TURKTIME
