Darbeseverlerin Radikal Şubesi: En İyi Darbeci Bizim Darbeci!

M. Ali Kışlalı/Radikal

Asker desteği olmayınca

Pakistan’da en güçlü kuruluş olan ordunun gücüne dayanarak iktidarı 1999’da ele geçiren General Pervez Müşerref, önce geçen yıl başkomutanlıktan sonra da hafta başında başkanlıktan istifa etmek zorunda kaldı.

Türk Silahlı Kuvvetleri’ni Türkiye’de görev yaptığı yıllarda tanıyordu. Uygulamalarını biliyordu. Bu da iktidarda çok uzun süre kalmasını olmasa da, gereken önlemleri alıp iktidarı seçimlerle oluşacak meclislere bırakmasını gerektiriyordu. Müşerref bunları yapamadı. Ülkesinin koşulları da kendisine yardımcı olmadı. Sonunda, daha başkanlık görevinde uzun süre kalma hakkı varken, Pakistan parlamentosunu oluşturan, eskiden iktidardan düşürdüğü, hapse attırdığı partiler anlaşıp ordunun da dolaylı desteğini alıp, yasalara göre kendisini görevden uzaklaştıracak oy çoğunluğunu bulunca, Müşerref alaşağı edilme darbesi yerine, istifayı yeğledi.

Kararında, yerine bıraktığı Genelkurmay Başkanı General Eşfak Kiyani etkili oldu. Askerler, dokuz yıldır siyaset içinde yıpranmış da olsa, eski komutanlarının gurur kırıcı duruma düşmesini istemiyorlardı.
Müşerref 1999 Ekim’inde darbe yapıp iktidara el koyduktan sonra, 2001 Haziran’ına kadar bekleyip, o tarihte beş yıl süre ile başkanlıkta kalmak için yemin etmiş, fakat başkomutanlığı da bırakmamıştı. Ancak bir seri olay ülkesinde siyasilerin etkisini artırınca, onlarla yeni bir uzlaşmaya varması gerekti.

2007 yılı kasımında ordunun başından fiilen ayrıldı. Ertesi gün, yeniden beş yıl için devlet başkanı oldu. Yemin etti. O zaman üniformasını çıkarmasının asker içindeki yeni dengeler neticesi olduğu varsayılmıştı.

Hafta başında istifa ettiğinde Müşerref’in 2. Başkanlık dönemi beş yıl değil ancak 10 ay kadar sürmüştü. Çünkü kendisini dokuz yıl iktidarda tutan ordu artık onu başkanlık için desteklemiyordu. Son günlerde Pakistan’daki yabancı gazetecilerin kulaklarına, Müşerref’in asker içinde artık destek bulmadığı kimi Pakistan generali tarafından fısıldanmaya başlanmıştı.

Dokuz yıllık iktidarı sırasında Müşerref, gerek El Kaide’ye, gerek Afganistan’da faaliyet gösteren diğer terör örgütlerine karşı ABD ile işbirliği yaptı. Bundan dolayı da ABD’den çok büyük maddi ve siyasi yardım aldı. Ama ABD’ye hem Afgan sınırında beklediği desteği veremeyip, hem de Pakistan’da gereken düzeni sağlayamayınca, bu ABD desteğini de son günlerde kaybettiği görüntüsü yayıldı. Bu hava iktidardan her fırsatta düşürdüğü, birbiriyle uzlaşamaz sandığı politikacıları cesaretlendirmiş, sonuna katkı yapmıştı.
İktidarı yıllarında Müşerref’in Türkiye’de askerin oynadığı rolü yakından izlemeye çalıştığı, bilgilenmek istediği görüldü. Ama gerek Pakistan ve Türkiye’deki siyasi, sosyal, ekonomik ve dini koşulların farklı oluşu, gerek Türk Silahlı Kuvvetleri’nin disiplinli yöntemlerle uygulamakta olduğu, demokrasi esasına dayalı yaklaşım farklılığı, Türk örneğinin Pakistan’da işe yaramasına olanak sağlamadı.

TSK’nın başarılı olan girişimleri, 27 Mayıs’tan sonra, mutlaka emir komuta zinciri içinde yaptı. Bu düzeni aşan 27 Mayıs hareketinin Milli Birlik Komitesi de kısa sürede hiyerarşik düzene Genelkurmay Başkanı’na bağlı olarak kavuştu. 12 Mart ve 12 Eylül de aynı zihniyetle uygulanan girişimler oldu. Asker bir an önce demokrasiye, verdiği söz gereği döndü. Pakistan’da ise bağımsızlık kazandığı 1947’den bu yana, iktidarı ele geçiren her asker oradan zorla uzaklaştırıldı. 12 Eylül’den sonra Evren’in ilk işi, girişimin asla hiyerarşi dışında yürümeyeceğini genişletilmiş komuta konseyine anlatması olmuştur.
TSK müdahalelerden sonra daima verdiği sözü tutmuş, demokrasi koşullarının yaratılması için gerekeni yapmış, bu da geçici askeri yönetimden demokrasiye serbest seçimlerle geçilmesini sağlamıştır.

Askeri müdahalelerin, kişisel amaçlara yönelik olmadığının anlaşılmasının sağlanması ise, ara yönetimlerde asker desteğinin sürmesini garanti etmiştir.