2009'un Ekonomik Karnesi 

Küresel kriz yüzünden açıklanan kurtarma paketlerinin toplam büyüklüğü 6 trilyon dolara ulaşırken, Türkiye'de daha çok krizin Türkiye'yi teğet geçip geçmediği konusu tartışıldı.

Bu konuda siyasiler kadar, ekonomistler de bir konsensüs sağlayamadı. Bazıları krizin teğet geçtiğini, bazıları da 'ezip' geçtiğini savundu. Ancak 2009'un ilk ve son günü arasında borsanın 2 kata yakın artış kaydettiği, dış borçların yerinde saydığı ortaya çıktı.

Başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere pek çok ülke geride kalan seneyi küresel krizin yaralarını sarmak için çaba sarf ederek geçirdi. Kriz yüzünden gelişmiş ülkelerde pek çok banka batarken, Türk bankaları, önceden alınan tedbirlerin sayesinde dik durmayı başardı. Ancak Amerika'da başlayıp Avrupa'da devam eden ve son dalgası Dubai'den gelen kriz, döviz kadar borsalarda da bir hayli dalgalanmaya sebep oldu. ABD borsaları tarihi düşüş yaşarken, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası gösterdiği performansla göz kamaştırdı. Cihan'ın derlediği rakamlara göre yıla 27.000 puan seviyesinden başlayan İstanbul borsası, yılın son günü bu rakamın yaklaşık 2 katına denk gelen 52.495 puandan açıldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın IMF'nin Türkiye'nin şartlarını kabul ettiğini açıklamasıyla 'coşan' borsa, 2009'un son gününü yüzde 2,24 primle 52825,02 puandan kapattı.

Borsalar kadar dövizde de pek çok dalgalanma yaşandı. 'Büyük çöküntü' Amerika'dan başlamasına rağmen bu ülkenin para birimi olan dolar, diğer ülke para birimlerine karşı güçlü duruşunu korumayı başardı. Türkiye'de Mart 2009'da 1,25 liraya kadar gerileyen dolar, sonrasında toparlanarak 1,4- 1,5 lira bandına yerleşti. Yıl içerisinde ABD'den gelen haberlere göre ateşi, bir yükselip bir düşen dolar, 2009'un ilk ve son gününe nerdeyse aynı tutarda başladı. 2 Ocak itibarıyla 1,53 lira olan dolar, 31 Aralık'a da 1,51 liradan başladı ve günü 1,4980 den kapattı. Benzer bir durum Euro'da da söz konusu. Yıla 2,13 liradan başlayan AB'nin ortak para birimi, yılın son gününe de 2,16 liradan merhaba dedi. Euro yılı 2,1490'dan tamamladı.

Cihan, 2008'in sonbaharından itibaren krizin şiddetini hissetmeye başlayan Türkiye'de, aradan geçen bir sene sonunda, 2009'un son günü itibarıyla oluşan ekonomik verileri derledi. İşte, bazı ekonomik büyüklüklerin 2009'un başında ve sonuna bulundukları rakamlar şöyle:

Yılbaşı Yılsonu

Borsa 27147,94 52825,02

Dolar (TL) 1,5325 1,4980

Euro (TL) 2,1330 2,1490

Altın (Ons) 880,875 1098,00

Ham petrol (Varil) 43,6 78,06

Enflasyon (%) 9,50 5,53*

Dış borç (Milyar $)** 109,4 111,5

İç borç (Milyar TL)** 277,1 304,8

İhracat (Milyar $)*** 124,7 94,8

İthalat (Milyar $)*** 210,6 155,8

(*) Kasım 2009 itibarıyla

(**) Hazine Müsteşarlığı'nın 2008 sonu ile 2009'un ikinci çeyrek verileri

(***) İstatistik Kurumu verileri, ocak ve kasım ayları itibarıyla geriye dönük bir yıl