"YARIN CUMHURİYET İLAN EDECEĞİZ"
Mustafa Kemal Atatürk, hükümetin kurulamaması üzerine 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü'nde İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa ve Kemalettin Sami Bey'in de aralarında bulunduğu arkadaşları için Latife Hanım'a bir sofra hazırlattı. Akşam yemeğinde yaşananları Atatürk, Nutuk'ta şöyle aktardı:
"Gece olmuştu... Çankaya'ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Paşa'lara rastladım... Akşam yemeğine gelmelerini, Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kazım Paşa'ya ve Fethi Bey'e de Çankaya'ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya'ya gittiğim zaman, orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey'lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum. Yemek sırasında, 'Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz' dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program belirledim ve arkadaşları görevlendirdim. Belirlediğim programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz."
Atatürk, bu kararı verirken Ankara'da bulunan tüm arkadaşlarıyla görüşme ihtiyacı duymadığını, çünkü onların da kendisi gibi düşündüğünden şüphe etmediğini Nutuk'ta belirtmişti.
|