Yeni Mali Kural Görücüye Çıktı! Artık Seçim Ekonomisi ve Popülizm tarih Olacak (mı?) 

AK Parti Hükümeti genel seçimlere bir yıl kala tarihi bir karar alarak seçim ekonomisi ve popülist politikaları uygulamayı engelleyecek yasaya imza atmaya hazırlanıyor. Uzun süredir üzerinde tartışılan mali kural dün Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından açıklanırken, merkezi hükümet ve belediyelerin harcamaları konusunda radikal düzenlemeler getiriliyor. IMF olmadan, hükümet ve bürokratlarca hazırlanan Mali Kural Yasa Taslağı’na göre hükümet daha önce açıkladığı mali çerçeveleri yasalar doğrultusunda uygulamakla mecbur tutuluyor. Bu düzenlemeyle seçim öncesi hızla artan kamu ödemeleri ve devlet bütçesinden yapılan popülist harcamaların önüne set çekilecek. Böylece Erdoğan, bir seçim öncesi ekonomik kozunu yasayla sınırlamayı kabul eden ilk başbakan olacak.

AÇIK YÜZDE 1, BÜYÜME YÜZDE 5

Türk ekonomisinde yeni bir dönem başlatacak olan Mali Kural Yasa Tasarısı, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından açıklandı. Babacan, gelecek yıl uygulamaya girecek olan ve Türkiye’nin uzun dönemli perspektifini ortaya koyan, iki ana bileşenden oluşan mali kural ile yıllık büyümenin yüzde 5, genel bütçe açığının ise GSYH’ye oranının yüzde 1 olarak belirlendiğini açıkladı. Babacan, mali kuralın, Merkez Bankası’nın bağımsızlığı kadar önemli olduğuna dikkat çekerek, “Mali kuralla Türkiye’de yeni bir dönem başlıyor” dedi. Babacan, mali kuralla en önemli amaçlarının, kamu mali politikalarına uzun vadeli öngörülebilirlik getirmek olduğunu belirtti. Babacan, mali kuralla birlikte Türk ekonomisinin rotasının belirlendiğini ifade etti.

Fitch: Çok olumlu

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye Genel Müdürü Ayşe Botan Berker, açıklanan mali kuralı, şeffaflık ve hesap verilebilirlik açısından çok olumlu bulduklarını ifade etti. Berker “Sosyal güvenlik ve belediyelerin kapsanması, şeffaflık için önemli adım” diye konuştu.

Mali kural formülü nasıl çalışacak?

Mali kuralın nasıl çalışacağını da anlatan Babacan, mali kuralın 4 ana  parametresi bulunacağını ve buna göre orta, uzun vadede bütçe dengesinin eksi yüzde 1, yani GSYH’nin yüzde 1’i oranında oluşmasının hedefleneceğini açıkladı. Babacan, mali kuralın işleyişini şöyle anlattı: “Mali kural iki bileşenden oluşuyor. Bunlardan biri açıkla ilgili  konu. Bir diğeri de genel konjonktürle, ekonomik büyüme hızıyla ilgili. Diyelim bütçe açığımız yüzde 4. Hedef de yüzde 1. Çünkü 1 artık  sabit. Açığımızın 4 olduğu bir yıl, ertesi yıl için ne kadarlık bir bütçe açığı hedeflemeliyiz. İşte bu noktada 0,33 katsayısı devreye giriyor. Yüzde 4’ten yüzde 1’e ulaşırken, bir sonraki yıl aradaki farkın 3’de 1’i  kadar bir uyarlama yapıyoruz. Yani 4 ile 1 arasında 3 puan var, O 3 puanın 1  puanı kadar bir uyarlama. Yüzde 4 açık verdiğimiz bir yılın ertesi yılı, bu açığı 3’e indirmemiz gerekecek. Yüzde  1’lik bir mali uyum gerekecek. Bir sonraki yıl kalan farkın yine 3’de 1’ini alıyoruz.”

Belediyeye borç sınırı

Mahalli idarelerin limiti aşan iç borçlanmalarında İçişleri Bakanlığı’nın  yanı sıra Hazine Müsteşarlığı’nın da uygun görüşünün alınacağını açıklayan Babacan, mali kural ile belediyelerin harcamalarına da sıkı denetim getirileceğini belirterek, yeni dönemde belediyelerin maaş ödemek için borçlanmalarının önüne geçileceğini kaydetti. Buna göre belediyeler sadece yatırımlar için borçlanabilecekler.

Özel sektörün işi kolaylaşacak halkın refahı artacak

Mali kural ile bir hedef konulduğunu, bunun da yüzde 1 olduğunu ifade  eden Babacan, hedefe giderken bazen kar yağacağını, bazen fırtına eseceğini,  bazen havanın çok güzel olacağını, bazen yolların tek şeride düşeceğini, bazen de  4-5 şeritli otobanda gidileceğini, ama hedefin hiç değişmeyeceğini söyledi. Mali kuralın uzun vadeli bir hedef olduğunu vurgulayan Babacan, bununla  özel sektörün ve piyasaların işinin de kolaylaştığını bildirdi.    Babacan, mali kuralın halkın refahını da attıracağını belirterek, “Halkımıza yansıması, Türkiye’de kamunun ekonomi üzerindeki baskısının  hafiflemesi, özel sektöre ve halkımıza kaynakların çoğalması demektir. Bugün eğer  halkımız düşünün ki çok daha düşük faizli, çok daha uzun vadeli kaynağa  ulaşabilse, gerçekte kira öder gibi 30 yıl vadeyle ev sahibi olabilse herhalde fena olmaz. Bunu hemen bugün, yarın olacak anlamında söylemiyorum” diye konuştu.

Denetimi Sayıştay yapacak

Mali kural ile ilgili uygulamanın doğruluğunu güvenilirliğini ve önceden  belirlenmiş standartlara uygun olup olmadığının denetimini Sayıştay’ın yapacağını belirten Bakan Ali Babacan “TBMM adına denetim yapan Sayıştay, mali kuralın uygulanması ile ilgili denetimi de yapacak” dedi.(star)