OPERASYONA ABD İZNİ 'ŞART' OLDU 

Başbakan Erdoğan'ın PKK kamplarının dağıtılması ve liderlerinin yakalanması gibi somut taleplerini karşılıksız bırakan ABD Başkanı Bush istihbarat sağlama sözü verdi. ABD'nin Kuzey Irak'ta Ankara'ya "anlık ve belli noktalarda" istihbarat sağlayacak olması, Türkiye'nin PKK ile mücadelede ABD'nin izin ve bilgisi dahilinde hareket etme zorunda kalacağı anlamına geliyor.

Üçlü düzenleme konusu, Türkiye'yi terör örgütü PKK ile mücadelede geriye götürdü. Daha önce oluşturulan üçlü mekanizma hiçbir somut adım atılmasını sağlamadığı gibi, Türkiye'yi Kürt lider Barzani ile muhatap olmaya zorlamaktan öteye geçememişti. Türkiye, istihbarat işbirliği ile uluslararası hukuktan doğan sınır ötesi harekât hakkını da Washington'ın kararına bıraktı.

Saygun: Yeni bir şey yok

Beyaz Saray'daki görüşmeye katılan Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Saygun, Türkiye, ABD ve Irak arasında terörle mücadele konusunda yeni bir "üçlü mekanizmanın" söz konusu olmadığını belirterek "Buna bir tür kırmızı telefon diyebiliriz. Yoksa yeni bir şey yok" dedi. Saygun, temasların kendilerini tatmin edip etmediğine ilişkin soruya "Tatmin meselesi başka bir şeydir'' yanıtını verdi.
Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Ergin Saygun , Türkiye, ABD ve Irak arasında terörle mücadele konusunda, yeni bir " üçlü mekanizmanın " söz konusu olmadığını belirterek, " Buna bir tür kırmızı telefon diyebiliriz " dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı George Bush 'un önceki gün gerçekleştirdiği görüşmeye katılan Orgeneral Saygun, dün de Başbakan'ın İtalya gezine katıldı. Roma'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Saygun Washington'daki görüşmeleri değerlendirdi. Saygun, görüşmelerin ardından dile getirilen "yeni bir üçlü mekanizma ''ya ilişkin sorular üzerine, "Üçlü mekanizma diye bir şey yok. Buna bir tür kırmızı telefon diyebiliriz. Sadece, benle (David) Petraeus, ABD Genelkurmayı İkinci Başkanı'yla operasyonel konuların koordinesi için. Zaten mevcut kanallar var. Bu daha sık kullanılmış olacak. Yani daha önce bildiğimiz mekanizmalar gibi kurulmuş bir yeni mekanizma yok. Mesela, orada yapılacak herhangi bir şeyi, benim telefon açıp Irak'taki komutanla veya Washington'dakiyle koordine etmem gibi... Yoksa, yeni bir şey yok '' dedi.

'Kararlılık gösterildi'

Orgeneral Saygun, görüşmelere ilişkin Türkiye'de muhalefetten gelen eleştiriler konusunda ise " Ona ben bir şey diyemem '' karşılığını verdi. Saygun, "Kırmızı telefon, vakit kazandıracak bir şey mi? '' sorusunu ise "Evet, tabii ama bu, teşkil edilmiş yeni bir süreç falan değil. Yani telefon açıp konuşma imkânımız olacak '' karşılığını verdi. Terörle mücadelede istihbaratın her zaman önemli olduğuna vurgu yapan Saygun, " Yani illa bir gün verildi bitti diye bir şey yoktur '' derken, " Anlık istihbarat paylaşımı olacak mı? '' sorusuna "Tabii. Ama konuşmam '' dedi. Saygun, ABD'deki temasların kendilerini tatmin edip etmediğine ilişkin soruyu ise "Tatmin konusuna girmeyin. Tatmin meselesi başka bir şeydir. Bu siyasi makamlarımızın yaptığı bir görüşmedir. İki taraf terörle mücadeledeki kararlığını göstermiştir '' karşılığını verdi.

Saygun, "Bush'ta da aynı kararlılığı gördünüz mü? '' sorusunu da "Açıklamalarına bakarsanız, göreceksiniz. Yaptığı konuşmada, 'PKK bizim düşmanımızdır' dedi '' karşılığını verdi. Orgeneral Saygun, "Bush kendini bağladı '' sözleri üzerine ise "Onun değerlendirmesini sizlere bırakıyorum '' diye konuştu.

Erdoğan, Türkiye'nin elini zayıflattı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan' ın ABD ziyaretinde öne çıkan istihbarat paylaşımı ile 3'lü mekanizma konusu, Türkiye'yi PKK ile mücadelede geriye götürdü. Türkiye istihbarat işbirliği ile uluslararası hukuktan doğan sınır ötesi harekât hakkını Washington'ın kararına bırakırken, bir yıl boyunca denenen ve başarılı olmayan üçlü mekanizmaya geri dönüldü. Erdoğan sınır ötesi operasyonu görüşmek üzere gittiği ABD'den eli boş dönerken, Türkiye'nin elini de zayıflattı. Olası bir operasyon kararı ABD'ye endekslendi. Erdoğan'ın Washington ziyaretinde geri adım atılan konular şöyle:

SINIR ÖTESİ OPERASYON

Türkiye, Kuzey Irak'ta PKK'ye yönelik geniş kapsamlı bir operasyonun terörü büyük oranda ortadan kaldıracağını düşünüyordu. Ancak Bush, sınır ötesi operasyonu sadece bir "varsayım" olarak nitelerken teorik şeyler hakkında konuşmayacağını söyledi.

İSTİHBARAT PAYLAŞIMI

Türkiye, PKK'ye karşı olası bir sınır ötesi operasyon düzenlemek üzere hükümete yetki veren tezkere çıkarmıştı. Ankara, BM sözleşmesinden doğan uluslararası haklarını anımsatmıştı. Ancak Erdoğan ziyaretinde PKK'nin hareketlerinin izlenmesi ve "işe yarar istihbarat" toplamayı tamamen Washington'a bıraktı. Böylece sınır ötesi operasyon yapılması için daha önce ABD'den bir istihbarat gelmesi şartı ortaya çıkmış oldu.

ÜÇLÜ MEKANİZMA

Terörle Mücadele Koordinatörlüğü'nden farklı olsa da, ABD ile yeniden üçlü bir mekanizma oluşturuldu. Mekanizma bu kez ABD Genelkurmay Başkan Yardımcısı, Türk Genelkurmayı 2. Başkanı ve ABD'nin Irak'taki güçlerinden sorumlu komutan arasında oluşturuldu. Daha önce oluşturulan üçlü mekanizma hiçbir somut adım atılmasını sağlamadığı gibi, Türkiye'yi Kürt Bölgesel Yönetimi lideri Barzani ile muhatap olmaya zorlamaktan öteye geçememişti. Hiçbir zaman üçlü bir toplantı yapılamamaştı. Şimdi oluşturulan üçlü mekanizma ile de neredeyse bir yıl önceki noktaya geri adım atılmış oldu.

KÜRTLERLE MUHATAPLIK

Erdoğan, görüşmenin ardından Kürt bölgesel yönetiminin PKK ile mücadelede yer alması için muhatap alınabileceği mesajı verdi. Erdoğan, Bush ile görüşmesinin ardından "Iraklı Kürtlere PKK'yle mücadelede güvenir misiniz" şeklindeki soruya, "Tabii burada ABD ile yapacağımız bir dayanışma, Irak merkezi yönetimiyle yapacağımız bir dayanışma ki, Irak'a Komşu Ülkeler Zirvesi'nde bunları da zaten aramızda konuştuk. Burada da herhangi bir olumsuz netice yok. Bu dayanışmayı gösterebileceğimizi hepsi teyit ettiler ve şu anda güvenmek zorundayız ve süre içerisinde de zaten attığımız adımlarla bunu göreceğiz" yanıtını verdi.

Mücadele ABD güdümünde

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın PKK ve Irak'ın kuzeyi ile ilgili 5 maddelik talep paketine karşın ABD Başkanı George W. Bush'un somut adımlara değinmekten kaçınarak PKK ile mücadele konusunda yalnızca istihbarat paylaşımı ve askeri düzeyde üçlü yeni bir oluşumdan söz etmesi dikkat çekti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı George Bush'un önceki gün gerçekleştirdikleri görüşmede Ankara'nın PKK ile mücadele konusunda somut adım beklentisi yanıtsız kalırken Washington yalnızca istihbarat paylaşımını öncelikler arasında saydı.

Erdoğan'ın Kuzey Irak'ta PKK kamplarının dağıtılması, örgütün liderlerinin yakalanması, lojistik desteğin kesilmesi, ABD ile diplomatik, siyasi ve askeri düzeyde işbirliği yapılması yönünde Ankara'nın somut taleplerini dile getirmesine karşın Bush'un somut adımlara değinmekten kaçınarak PKK ile mücadele konusunda yalnızca istihbarat paylaşımı ve askeri düzeyde üçlü yeni bir oluşumdan söz etmesi dikkat çekti.

ABD'nin Kuzey Irak'ta Ankara'ya "anlık ve belli noktalarda" istihbarat sağlayacak olması Türkiye'nin PKK ile mücadelede ABD'nin izin ve bilgisi dahilinde hareket etme zorunda kalacağı yorumlarını beraberinde getirdi.

Türkiye'nin Kuzey Irak'ta PKK'ye karşı bir sınır ötesi operasyon yapmasını "varsayım" olarak niteleyen Bush, PKK ile mücadelede ilk adımın istihbarat paylaşımı olduğunu söyledi. Erdoğan-Bush görüşmesi öncesinde günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino , "ABD'nin Türklere PKK'ye karşı yapılacak sınırlı ve belirli eylemlerinde istihbarat sağlamasından" söz etmişti.

'Üçlü düzenleme'

Bir gazetecinin "Türkiye'nin Kuzey Irak'a bir operasyon düzenlemesi durumunda tepkiniz ne olur" sorusunu Bush, "Varsayıma dayalı sorulardan hoşlanmıyorum. Biz PKK sorunuyla başa çıkabilmek için yeterli istihbarat sağlanması konusunu konuştuk. Herhangi bir stratejiyi etkin kılabilmek için bunların kim ve nerede olduklarını bilmemiz gerekir" diye yanıtladı. Bush ayrıca "Modern teknolojilerin kullanıldığı doğru zamanlı sağlam bir istihbarat siyasi hedefleri gerçekleştirmek için cinayeti işleyen insanlara karşı mücadeleyi kolaylaştıracaktır" dedi. Bush, Erdoğan ile ABD ve Türk ordusunun "sürekli temas" halinde kalması gerektiğini konuştuklarını söyleyerek bunu sağlamak için "üçlü bir düzenleme" kurduklarını da dile getirdi. Bu oluşumda Bush, ABD ve Türkiye'deki Genelkurmay ikinci başkanlarıyla Irak'taki ABD güçlerinin komutanı David Petraeus 'un sürekli temasta bulunacağını ifade etti.

Bush'un daha önce Türkiye, ABD ve Irak'ın oluşturduğu "üçlü mekanizma" ifadesi yerine "tripartite arrangement" (üçlü düzenleme) ifadesini kullanması dikkat çekti. ABD Başkanı ayrıca Erdoğan'ın durumun ciddiyetini kendisine aktararak eyleme geçilmesi gerektiği görüşünü ilettiğini söyledikten sonra "Bunu anlıyor ve katılıyorum" dedi.

CUMHURİYET