KAZANAN YİNE ONLAR Zamların Tek Sevineni IMF Olacak

Yeni yılla birlikte başta akaryakıt olmak üzere birçok kalemde vergi artışına gidilmesi ve fiyatların yükseltilmesi tepkiyle karşılandı. Geçen sene vergi gelirlerinde hedefin üzerinde tahsilat yapılmasına rağmen zam yapılması, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile bir süredir yürütülen görüşmelerde anlaşmaya varıldığı şeklinde yorumlandı. Önceki gün Resmi Gazete'de duyurulan sigara, akaryakıt ve harçlara rekor zam öngören düzenleme ekonomi bürokratlarını bile şaşırttı. Maliye'den üst düzey bir yetkili, karara en çok IMF'nin sevindiğini söyledi. Ekonomi bürokratlarına göre Fon yetkilileri için bu karar yeni yılın en iyi haberlerinden biri.

Gelirlerdeki düzelmenin ardından büyük oranda fiyat artışına gidilmesinin bütçe dengeleri açısından gerekli olmadığına dikkat çekiliyor. Edinilen bilgilere göre, 2009 yılında 163,5 milyar lira vergi gelir hedefi konulmasına rağmen, son çeyrekteki düzelmenin de etkisiyle Gelir İdaresi Başkanlığı kesinleşmemiş rakamlara göre yıl sonunda 170 milyar liralık tahsilat rakamına ulaştı. Küresel krizin etkisiyle 62 milyar 824 milyon lira olarak revize edilen bütçe açığı hedefi ise 57-58 milyar liraya kadar gerilemiş durumda.

Maliye Bakanlığı yeni paketin 5 milyar liranın üzerinde ilave bir kaynak oluşturacağını hesaplıyor. Özellikle sigara ve akaryakıttan 3 milyar liranın üzerinde gelir elde edilmesi öngörülüyor. Buradan gelecek paranın adresi ise şimdiden belli. Bu yıl emekli aylıklarına yapılması planlanan 100 liralık iyileştirme tiryaki ve araba sahiplerinin cebinden karşılanacak.

2 milyon 500 bin emeklinin maaşında yapılması planlanan iyileştirme konusunda hükümetin IMF'yi ikna etmekte zorlandığını vurgulayan Hazine'den üst düzey bir yetkili ise daha önce hazırlanan tedbir paketinin üzerinde zam yapılmasının problemin çözümüne katkı sağladığı görüşünde. Maliye'nin çalışmaları doğrultusunda ekonomi yönetimi 2010 için sigarada paket başına 50 kuruş, benzinde ise 15 kuruşluk zam planlıyordu. Ancak sigaranın maktu vergisi 60 kuruş artırılırken, vergi oranı da yüzde 58'den yüzde 63'e çıkarıldı. Motorine yapılan zam 15 kuruş olurken, benzinin sabit vergisi de 20 kuruş artırıldı. Hiç hesapta olmamasına rağmen değerli kâğıt ve harçlar ise yüzde 10 zamlandı. Gelir İdaresi yeniden değerleme oranı çerçevesinde bu kalemde yüzde 2,2 zam kararı almıştı. Bu arada 2010'dan itibaren Maliye her bir cep telefonu ithalatından 40 lira yerine 50 lira vergi alacak.

Yeni yılda vatandaşın cebini yakacak zam yağmuru kaçakçıları sevindirecek. Maliye'den üst düzey bir yetkili 2010 yılında kaçak sigara ve mazota ilginin artacağına dikkat çekti. Aynı yetkili kaçaktaki artış sebebiyle hedeflenen gelir artışı rakamına ulaşılamayacağı görüşünde. Maliye bürokratlarının hesaplamalarına göre sigara ve akaryakıttaki maktu verginin artışından bütçeye 5 milyara yakın ilave bir kaynak girişi öngörülüyor. Maliye'nin son kararı Doğu ve Güneydoğu'da vergisiz sigara ve mazot satanların da yüzünü güldürdü. Yasadışı yollardan ürün temin edenlerin bir iki gün içerisinde kaçak fiyatlarına zam yapması bekleniyor. Van ve Hakkari bölgesinde İran'ın sınır güvenlik tedbirleri sebebiyle kaçak motorinin fiyatı 2 liranın üzerine çıkmıştı. Yeni ayarlama sonrası 95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatı litrede 24 kuruş, kırsal motorin ve motorinin fiyatı ise 26 kuruş zamlandı. İstanbul'da 3,40 liradan satılan bir litre 95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatı 3,64 liraya yükseldi. Kırsal motorin ve motorin fiyatları da litrede 26 kuruş zamlandı. İstanbul'da 2,64 liradan 2,90 liraya çıktı.

Tüketiciler tepkili: Zam ve dolaylı vergi yükü vatandaşın üstünden kalksın

Tüketici Örgütleri Federasyonu Genel Başkanı Fuat Engin, 2010 yılına zam yağmuruyla ve haksız dolaylı vergilerle girildiğini belirterek, tüketici açısından zamların zulme dönüştüğünü vurguladı. Yöneticileri hakkaniyet ölçüsünde davranmaya davet eden Engin, haksız uygulamalardan kaynaklı zam ve dolaylı vergi yükünün tüketicinin sırtından kaldırılmasını istedi. Yaptığı açıklamayla zamları değerlendiren Fuat Engin, "Hükümet tarafından 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uygulamaya konulan başta akaryakıt zammı olmak üzere, başlatılan yeni bir zam yağmuruyla ve dolaylı vergilerde yapılan yüksek oranda artışlarla getirilen yük, tüketicinin yaşamını cehennem azabına çevirmiştir. Yüksek orandaki zamlar ile vergi artışlarının, yarın yaşamın tüm alanlarına yansıyacak ve başta doğalgaz, ulaşım, ekmek olmak üzere tüketicinin diğer temel ihtiyaçlarına yönelik birçok mal ve hizmeti kapsayacağını da ortaya koymuştur. Zam yağmuru ile dolaylı vergilerdeki artışların, bugün olduğu gibi 2010 yılı boyunca da tüketiciyi çarpacağı ortaya çıkmıştır." dedi.