Ekonomik kriz Türkiye’de halkın geçim sıkıntısını artırdı. Türkiye’de hane halklarının yüzde 52.9’u, başka bir ifadeyle yarıdan fazlası elde ettiği gelirle ihtiyaçlarını ‘zor’ karşılıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı ‘Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2009’ verilerinden yaptığı derlemeye göre, vatandaşların yüzde 36’sı geliriyle ‘zor’, yüzde 16.9’u ise ‘çok zor’ geçindiğini ifade etti.
Kazancıyla ihtiyaçlarını ‘orta düzeyde’ karşıladığını belirtenlerin oranı yüzde 35.5 iken, hane halklarının yüzde 10’u ‘kolay’ geçindiğini dile getirdi.
Kırda geçinmek daha zor
Aylık gelirlerinin hane halkı ihtiyaçlarını ‘çok kolay’ karşıladığını söyleyenlerin oranı ise sadece yüzde 1.6 düzeyinde kaldı. Hane halkı gelirlerinin ihtiyaçları karşılama oranı kır-kent ayrımında değerlendirildiğinde, kırda geçinmek daha zor gibi görünüyor. Kırda yaşayan hane halklarının yüzde 38.6’sı gelirlerinin ihtiyaçlarını ‘zor’, yüzde 19.2’si de ‘çok zor’ karşıladığını belirtti.
Kentlerde yaşayan hane halklarının yüzde 35’i gelirlerinin ihtiyaçlarını ‘zor’ karşıladığını, yüzde 15.9’u ise ‘çok zor’ karşıladığını ifade etti. Kırdaki hane halklarından gelirlerinin ihtiyaçlarını ‘çok kolay’ karşıladığını belirtenlerin oranı yüzde 0.6 iken bu oran kentlerde yüzde 2.1’i buluyor.
Kimler zor geçiniyor?
Kentlerde oturan hane halklarının yüzde 36.8’i gelirinin ihtiyaçlarını ‘orta düzeyde’, yüzde 10.3’ü ‘kolay’ karşıladığını bildirdi. Bu oranlar kırsal kesimde sırasıyla yüzde 32.4 ve yüzde 9.3 düzeyinde bulunuyor.
Hane halkı gelir grubuna göre gelirin ihtiyaçları karşılama durumu değerlendirildiğinde; geliri 600 liraya kadar olan hane halklarının yüzde 43.2’si, 600-900 lira arasında olanların yüzde 44’ü, 900-1.500 lira arasında olanların yüzde 35.5’i, 1.500-2.500 lira arasında olanların yüzde 21.4’ü, 2.500-3.500 lira arasında olanların da yüzde 10.2’si ‘zor’ geçindiklerini belirtti.
Geliri 3.500 lira ve üzerinde olanların da yüzde 6.4’ü gelirinin ihtiyaçlarını ‘zor’ karşıladığını ifade etti. Geliri 600 liraya kadar olanların yüzde 2.5’i, 600-900 lira arasında olanların yüzde 5.4’ü, 900-1.500 lira arasında olanların yüzde 10’u, 1.500 lira ile 2.500 lira arasında olanların yüzde 20’si, 2.500-3.500 lira arsında olanların da yüzde 36.2’si ‘kolay’ geçindiğini ifade etti. Geliri 3.500 lira ve üzerinde olan hane halklarından gelirlerinin ihtiyaçlarını ‘kolay’ karşıladığını belirtenlerin oranı yüzde 39 düzeyinde bulunuyor.
Yüzde 42.7’si şikâyetçi
Hane halklarının büyüklüğüne göre bir değerlendirmeye gidildiğinde hane halkı büyüdükçe gelirin ihtiyaçları karşılamasının güçleştiği görülüyor. Büyüklüğü 10 ve üzerinde olan hane halklarının yüzde 50.8’i gelirinin ihtiyaçlarını zor karşıladığını, yüzde 1.9’u ise kolay geçindiğini ifade etti.
Hane halkı büyüklüğü bir-iki kişi olan hanelerin yüzde 35.2’si gelirlerinin ihtiyaçlarını ‘zor’ karşıladığını, yüzde 15’i ise ‘kolay’ karşıladığını dile getiriyor. Büyüklüğü bir-iki kişi olan hane halklarının yüzde 13’ü, hane halkı büyüklüğü 10 ve daha fazla olan hanelerin ise yüzde 25.6’sı gelirleriyle ihtiyaçlarını ‘çok zor’ karşıladığını belirtti. Bireylerin toplam yüzde 42.7’si aylık hane halkı gelirinden ‘memnun’ olmadıklarını veya ‘hiç memnun’ olmadıklarını belirtti, yüzde 31.4’ü aylık hane halkı gelirinden ‘memnun’ veya ‘çok memnun’ olduğunu kaydetti. Kadınların yüzde 9.6’sı, erkeklerin de yüzde 10.1’i aylık hane halkı gelirlerinden ‘hiç memnun’ olmadıklarını bildirdi.
Bu çalışma neden yapıldı?
TÜKİ’ten verilen bilgiye göre, ‘yaşam memnuniyeti araştırması’nın amacı, Türkiye’deki bireylerin öznel mutluluk algılamasını, sağlık, sosyal güvenlik, örgün eğitim, çalışma hayatı, gelir, kişisel güvenlik ve adalet hizmetleri, kişisel gelişim gibi temel yaşam alanlarındaki memnuniyetlerini ölçmek ve bunların zaman içindeki değişimi takip etmek. Araştırma, örnek hanehalklarındaki 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerle görüşülerek Türkiye, kent, kır düzeyinde tahmin verecek şekilde yapılıyor.
TÜİK’e göre ‘mutluluk’
TÜİK’e göre mutluluk, acı, keder ve ıstırabın yokluğu ve bunların yerine sevinç, neşe ve tatmin duygularının varlığıyla karakterize edilen durum; hayattan genel olarak memnun olma halidir. Memnuniyet ise İhtiyaçların ve isteklerin karşılanmasından doğan tatmin duygusudur.
2009 yılında bireylerin yüzde 54.3’ü kendini mutlu, yüzde 14.6’sı ise mutsuz olarak ifade ederken, 2008 yılında bu oran sırasıyla yüzde 55.8 ve 13.9’dur. 2009 yılında kadınlar, erkeklere göre daha mutludur. Kadınlarda mutluluk oranı yüzde 58.1 iken, erkeklerde bu oran yüzde 50.2’dir. Yaş gruplarına göre mutluluk düzeyi değişiyor.
18-24 yaş grubundaki bireylerde mutluluk oranı yüzde 57.4 iken, 65 ve daha yukarı yaştaki bireylerde bu oran yüzde 54.3’e düşüyor. Eğitim düzeyi arttıkça mutluluk düzeyi de artıyor. 2009 yılında ilkokul mezunu olanlarda mutluluk oranı yüzde 52.5 iken, yüksekokul ya da üniversite mezunlarında bu oran yüzde 63.2’ye yükseliyor. Evli bireylerin, evli olmayanlara göre daha mutlu olduğu görülüyor. 2009 yılında evli bireylerin yüzde 57.3’ü mutlu iken, evli olmayanlarda bu oran yüzde 46.8’dir. (Radikal)
18
10
