İLGİNÇ ARAŞTIRMA: Kişi Başı Ne Kadar Hapı Yuttuk?

Deloitte’un, “Türkiye’de ve Dünyada İlaç Sanayi: Gelişme Potansiyelleri” raporuna göre, Türkler ilaca sanıldığı kadar fazla harcama yapmıyor. Türkiye’nin ilaç giderleri, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık üçte birini oluştururken, Türkiye 140 dolarlık kişi başına yıllık ilaç harcama seviyesiyle Batılı ülkelerin çok uzağında yer aldı. Kişi başı ilaç harcaması ABD’de 680 doları bulurken, İngiltere’de 257, Fransa’da 378 ve Almanya’da 301 dolar seviyesinde gerçekleştiği görüldü.

Raporu göre, köklü bir geçmişe sahip Türkiye ilaç sanayinde bugün 53’ü üretim tesisine sahip olan yaklaşık 300 firma faaliyet gösteriyor. Dünyanın 15 büyük pazarından biri olan Türkiye, 8 gelişmiş ülkenin ardından gelen ve Çin, Hindistan, Rusya, Brezilya, Meksika ve Güney Kore’nin de yer aldığı gelişmekte olan ülkeler kategorisinde bulunuyor. Türkiye’de ilaç arzı yaklaşık 23 bin eczane ve 500’e yakın ecza deposu tarafından sağlanıyor. Türkiye’de eczanelerin ve eczacıların ilaç arzında hastaları doğru yönlendirmede önemli işlevleri bulunuyor. Eğitim düzeyinin yetersizliği ve kendi kendine tedavi yöntemlerinin henüz gelişmemiş olduğu göz önüne alındığında, ilaçların eczanelerden satılmasının kamu sağlığına katkı sağlıyor.

İLAÇ PAZARI İKİ KAT BÜYÜDÜ

2008 yılı itibariyle 12.1 milyar TL olan Türkiye reçeteli ilaç pazarının büyüklüğü, 2003 yılında 6.2 milyar TL düzeyinde gerçekleşmişti. 2003-2008 yılları arasında Türkiye ilaç pazarının TL bazında yaklaşık iki kat büyüdüğü dikkat çekiyor. OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri 2008 Türkiye Raporu’na göre, Türkiye’nin ilaç giderleri, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Türkiye 140 dolarlık kişi başına yıllık ilaç harcama seviyesiyle Batılı ülkelerin çok uzağında yer alıyor. Kişi başı ilaç harcaması ABD’de 680 doları bulurken, İngiltere’de 257, Fransa’da 378 ve Almanya’da 301 dolar seviyesinde olduğu görüldü. Raporda, ilacın sağlık harcamaları içindeki payının yüksek olmasının nedenleri ise şöyle sıralandı:
“Türkiye’de ilaca yapılan harcamalar gerçek rakamları ile eksiksiz ölçümleniyor. Buna karşılık doktor ücretleri veya teşhis için yapılan harcamalar, gibi diğer sağlık harcamalarındaki bazı sübvansiyonların dikkate alınmadığı anlaşılıyor. Üstelik kayıt altına alınamayan ilaç dışı sağlık harcamaları da olabiliyor. Ayrıca hastanelerde yatarak tedavi gören hastalara sağlanan ilaçlar, OECD ülkelerinde ilaç harcaması içinde değerlendirilmezken Türkiye’de hastalar bu ilaçları önemli oranlarda kendileri serbest eczanelerden temin etmek durumunda kalıyorlar. Dolayısıyla, Türkiye’de ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki oranı olduğundan yüksek görünüyor.”

İLAÇ HARCAMALARI GENEL SAĞLIK GİDERLERİNDEN DAHA HIZLI ARTIYOR

Öte yandan, son 20 yıldır neredeyse tüm OECD ülkelerinde ilaç harcamaları, genel sağlık giderlerinden daha hızlı artıyor. Gerek ilaç sanayindeki yenilikçi çalışmaların etkisiyle ortaya çıkan etkili ilaçlar, gerekse kamu sağlık hizmetlerinin gelişmesi ilaç tüketiminin artışına katkıda bulunuyor. Yaşam tarzlarının değişimine ve yaşlanan nüfusa bağlı olarak uzun süreli ilaç kullanımı gerektiren kronik hastalık vakalarındaki artış da tüketimi tetikliyor.

“KİŞİ BAŞINA DÜŞEN İLAÇ HARCAMALARINDA ARTIŞ BEKLENMELİ”

Deloitte Türkiye Sağlık ve İlaç Endüstrisi Lideri ve Ortak Güler Hülya Yılmaz, “Bütün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki gibi Türkiye’de de üretilen ve satışa sunulan ilaçların en büyük alıcısı Devlettir. Türkiye’de kişi başına düşen ilaç harcaması halen OECD ülkeleri içinde oldukça düşük olmasına rağmen gelecek yıllarda kişi başına düşen ilaç harcamalarında artış beklenmelidir” dedi. Türkiye’de ortalama insan ömrü halihazırda Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin gerisinde olsa da sağlık alanındaki hizmetlerin geliştirilmesi, refah düzeyinin artması ile artış gösterdiğini vurgulayan Yılmaz, şöyle devam etti:
“Ayrıca son yıllarda nüfusta azalma eğiliminin görülmesi, gelecekte daha yaşlı bir nüfus yapısının ortaya çıkması için zemin hazırlıyor. Yükselen yaş ortalaması sonucu artan sağlık hizmetleri ihtiyacı ile daha fazla ilaç tüketimi ve dolayısıyla talebinin söz konusu olmasını bekliyoruz.”