AB'NİN YENİ ANAYASASI YARIN İMZALANIYOR 

Temel unsurları ve çerçevesi yılın ilk yarısındaki Almanya dönem başkanlığında belirlenen ve Portekiz dönem başkanlığının düzenlediği hükümetlerarası konferansta son şekli verilen yeni AB anayasası, 18-19 Ekim'deki Lizbon Zirvesi'nde onaylandığı için Lizbon Anlaşması olarak kayıtlara geçti.

AB içinde sadece İrlanda'nın referanduma götüreceğini açıkladığı Lizbon Anlaşması'nın gelecek yıl üye ülkelerce onaylanması ve 10 Haziran 2009 tarihindeki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önce yürürlüğe girmesi hedefleniyor.

Anlaşma neleri içeriyor?

AB'de 6 aylık dönüşümlü başkanlık sistemini kaldıran yeni anayasada 2.5 yıllık süre için üye ülkelerin oy birliğiyle atayacakları AB Konseyi Başkanı'nın yılda 4 kez toplanacak AB zirvelerine de başkanlık etmesi öngörülüyor.

Lizbon Anlaşması'nda, dış politikada tek seslilik için getirilen AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ise, AB dışişleri bakanlarını buluşturan Dış İlişkiler Konseyi toplantılarına başkanlık edecek.

Aynı zamanda AB Komisyonu başkan yardımcılığı görevini üstlenecek olan Yüksek Temsilci, "AB'nin dış eylemlerinin eş güdümünü" sağlayacak.

AB böylece hala AB Komisyonu'nun dış ilişkilerden ve komşuluk politikasından sorumlu üyesi Benita Ferrero-Waldner ve AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana olmak üzere, büyük ölçüde çakışan, çift başlı yapıda süren dış politikasını tek elden yürütmeye çalışacak.

AB Komisyonu'nun yine 5 yıllık dönemlerle her ülkeden birer temsilciyle çalışması belirlenen yeni anayasada, 2014 yılından itibaren komiser sayısının, üye ülke sayısının üçte ikisine düşürüleceği ve bazı ülkelerin AB Komisyonu'na dönüşümlü üye göndermeye başlayacağı ifade ediliyor.

Lizbon Anlaşması'yla getirilen "ikili çoğunluk sistemi" olarak adlandırılan nitelikli oylama yöntemi, karar alınabilmesi için ülke sayısı dikkate alındığında yüzde 55 ve ülke nüfusları dikkate alındığında yüzde 65 destek bulunmasını gerekli kılıyor.

Polonya'nın ısrarıyla yeni anlaşmanın yürürlüğe gireceği 2009 yerine 2014 yılına ertelenen ikili çoğunluk sisteminin uygulanmasından herhangi bir oylamada herhangi bir üye ülkenin isteğiyle 31 Mart 2017 tarihine dek vazgeçilebilecek.

İkili çoğunluk sisteminin geçerli olmayacağı dış politika, AB bütçesi ve vergi gibi konularda karar alınabilmesi için üye ülkelerin oy birliği gerekecek. 250 sayfalık yeni AB anayasası ayrıca, üye ülkelerin ulusal meclislerine, AB Komisyonu'nun hazırladığı yasa tasarılarını yeniden incelenmek üzere geri gönderme yetkisi veriyor.