Avrupa Birliği'ne (AB) uyum çerçevesinde 1 Ocak sabahı uyanır uyanmaz vatandaşın günlük hayatına girecek bir dizi yenilik kapıda bekliyor. Motorin piyasasının yüzde 83'ünü oluşturan "motorin 500" ve "motorin 2000" piyasadan çekilirken, toplu taşıma araçlarında her müzik yayını yasaklanıyor.
Böylece, özellikle Müslüm Gürses, Orhan Gencebay ve Ferdi Tayfur gibi arabeskin önde gelen ve "baba" diye tabir edilen sanatçıları çalmakla özdeşleşen minibüs kültürü sona erecek.
Turizmde 10 puanlık KDV indirimi yürürlüğe girerken, AB çevre standardına uymayan yeni araç piyasaya sürülemeyecek. Televizyon reklam sürelerinin kısaltılması, taksi şoförlerinin insan hakları konusunda eğitilmesi gibi uygulamalar ise ileri tarihlere erteleniyor.
1 Ocak 2008 itibariyle bir çevre standardı olan "Euro-4" tip motoru olmayan araçlar trafiğe çıkamayacak. Uygulama 2009'da genişletilerek, daha önce tip onayı almış ve halen üretilmekte olan araçları kapsayacak. Euro-4'e geçiş yeni bir teknoloji gerektirdiğinden, araç başına 500 euro civarında ek bir maliyet yaratacak. Bu maliyet dolaylı olarak tüketiciye de yansıyacak.
Tatiller ucuzlayacak
1 Ocak'tan itibaren turizmde yüzde 18 olan KDV oranı yüzde 8'e çekilecek. Bu indirim kapsamına konaklama tesislerinin yanı sıra yemek hizmeti sunan mekânlar girecek. Yemek, içecek ve konaklama gibi tüm hizmetler için tek fiyatın belirlendiği "her şey dahil" ve "tam pansiyon" gibi sistemlerde alkollü içecekler de indirime konu olacak. Böylece, özellikle paket tatil fiyatları ucuzlayacak ve vatandaşlar daha uygun fiyata hizmet alabilecek.
Toplu taşıma araçlarında özellikle de arabesk tarzıyla özdeşleşen müzik yayınları da yasaklanıyor. Şoförler isterlerse kapalı devre yayınla, kulaklık takarak bireysel olarak müzik dinleyebilecek.
AB uyum kapsamında çevre dostu akaryakıt kullanımı ve akaryakıt kalitesinin artırılması yönünde önemli bir uygulamay geçiliyor. Buna göre 1 Ocak'tan itibaren araçlarda motorin piyasasının yüzde 83'ünü oluşturan yüksek kükürtlü motorin kullanımı yasaklanıyor.
AB sürecinde yakıt kalitesinin yükseltilmesi hedefinin bir parçası olarak "motorin 500" ve "motorin 2000" dolaşımdan kalkıyor. Şu anda motorin kullananların yüzde 83'ü bu iki ürünü kullanıyor. Gürültü, görüntü ve egzos kirliliği yaratan kamyonlar eskisi kadar çevreyi kirletemeyecek. 1 Ocak'tan itibaren başlamak üzere 35 yaş üstündeki vasıtalar kademeli olarak trafikten men ediliyor. Uygulama ile 60 bine yakın otobüs, tanker ve çekicinin trafikten çekilme işleminin 2009'da tamamlanması planlanıyor.
Uzun reklam çilesi sürecek
Televizyonlardaki reklam süre ve periyotlarının AB'ye uyumlu hale getirilmesi uygulaması ise erteleniyor. Halen 1 saat içinde 21 dakikalık reklam yapılıyor. Bu sürede 7'şer dakikalık 3 periyottan oluşuyor. Ocak 2008'den itibaren geçerli olması planlanan yeni düzenlemeyle ise yüzde 20 kuralı getirilerek 1 saat içindeki toplam reklam süresinin 12 dakikaya indirilmesi öngörülüyordu. Yeni düzenleme için ek süre isteyen sektör temsilcileri, Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile uygulamanın ertelenmesi için görüşmelerde bulunuyor. Yeni uygulamanın 2009'dan itibaren kademeli olarak hayata geçirilmesi öngörülüyor. Reçetesiz ilaç ve siyasi propaganda reklamları üzerindeki yasağın kaldırılması da ileri bir tarihe kaldı.
2008'de hayata geçirilmesi planlanan uygulamayla çöpleri AB'ye uyumlu şekilde toplayıp arıtmayan belediyelere ceza kapıdaydı ancak bu konudaki uyumun büyük şehirlerde yüzde 50, küçük beldelerde ise ancak yüzde 10 civarında belediyenin hayata geçirebilmesi, uygulamanın ertelenmesini beraberinde getirdi. Birçok belediyenin mali kaynak sorunu yaşaması ve zaten borç içinde olması nedeniyle, cezai yaptırımın fiili olarak uygulanması mümkün görünmüyor.
Çipli pasaporta 6 ay erteleme
Getirilen yeni düzenlemeyle 1 Ocak'tan itibaren direksiyon başına oturan herkesin taksi şoförlüğü yapamayacağı öngörülmüştü. Taksi şoförlerinin 13 günlük bir kursa katılarak insan hakları ve AB uyum sürecinin önemi gibi konularda eğitime tabi tutulması gerekiyordu. Ayrıca yük ve yolcu taşıyan her türlü sürücüye de mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilmişti. Uygulama kapsamına okul ve personel servis araçları, yurtiçi ve uluslararası eşya ve kargo taşımacılığı yapanlar da alınmış, belgesi olmayanlar sadece yük değil, ticari amaçlı insan ve personel de taşıyamayacaktı. Düzenlemyee göre ürettiği bir malı müşterisine götürmek isteyen üreticinin bile bu malı taşımak için belge alması gerekiyordu. Ama kısa süre önce Danıştay'ın iptal kararı vermesi, Ulaştırma Bakanlığı'nın ise kararı temyize götürmesi nedeniyle 1 Ocak'ta hayata geçirilmesi gereken uygulama ileri bir tarihe ertelendi.
1 Ocak'ta uygulanması hedeflenen çipli pasaport uygulaması da 2008 ortasına ertelendi. Sahte pasaport yapımını engellemek ve güvenlik gibi nedenlerle AB sürecinde hayata geçirilmesi gereken uygulama ile AB ülkelerinde kullanılan güvenlik katmanları olan ve barkodlardan okunan pasaportlar kullanılması öngörülüyordu. Her pasaporta bir çip yerleştirilecek ve barkod sistemine uygun hale getirilecek. Böylece kişilerin pasaport bilgileri bilgisayar ortamından denetlenebilecekti. Yeni pasaport uygulaması hayata geçirilseydi vatandaşların kayıt ve kontrol için uzun zaman sırada beklemesine de gerek kalmayacaktı.
(Referans)
18
10
