'Umudun ve Cesaretin Filmi Bu' 

Pakistan’da her sene yüzden fazla kadın, ki bu kayıtlı olan sayı, asit kurbanı. Plastik cerrah Mohammad Jawad 2009’dan beri, doğduğu ve eğitiminin temellerini attığı ülkesi Pakistan’da asit mağduru kadınların umudu. Dört senede Karaçi’de 40’tan fazla kadına yaptığı operasyonla adından söz ettiren Jawad’ı dünyaca ünlendirense sevgilisi tarafından yüzüne asit atılan İngiliz model Katie Piper’e yaptığı operasyon. 2009’da Channel 4’da yayımlanan ‘Katie Piper: My Beautiful Face’ (Benim Güzel Yüzüm) belgeseliyle gelen ün, kendisini Buckingham Sarayı’na kadar taşıdı.
Pakistan’daki çalışmalarını anlatan ‘Saving Face’ (Yüzü Korumak) ise ilk kez Pakistanlı bir yönetmene Oscar kazandırdı. Yönetmenlerden ‘Pakistan’ın Taliban Jenerasyonu’ belgeseliyle Emmy ödülü sahibi Sharmeen Obaid Chinoy, ödülü Pakistan’daki tüm kadınlara adadı. Chinoy’un İngiliz Daniel Junge ile çektiği ‘Saving Face’, yüzlerine asit atılmış iki kadın Zakia, Ruschana ve Doktor Mohammad Jawad’ın hikâyesi... Zawad ile törenden önce görüştük.
Gençlik hayalinizin Hollywood’da aktrisleri ‘güzelleştirmek’ olduğunu okudum bir söyleşinizde. Son başarınızsa memleketiniz Pakistan’da yüzüne asit atılan kadınların anlatıldığı filmle Hollywood tarafından ödüllendirildi.
Pakistan’da da güzel insanlarla çalışıyorum. O kadınların hepsi fiziksel ve ruhsal olarak o kadar güzeller ki... Sadece fiziksel güzelliklerinin bir bölümünü yitirmişler. Ve benim görevim o cesur kadınların güzelliklerini tamamlamak.

Bir tarafta ‘Saving Face’te hikâyelerine tanık olduğumuz Zakia ve Ruschana gibi kadınlar var hastalarınız arasında. Bir tarafta kafayı güzelliğe takmış estetik delisi insanlar. Cerrah olarak ne söylersiniz bu iki gerçekliğe dair?
Her ikisine de saygı duymak zorundayım. Amaçları ne olursa olsun ikisi de eşit derecede uğraştıran, aynı ciddiyetle yaptığım operasyonlar.

Katie Piper’ın hayatını değiştirdiniz. Ameliyat sonrası tanınırlığınız da arttı. Piper’ın da sizin hayatınızı değiştirdiği söylenebilir mi?
Katie’nin hayatını değiştirdim diyemem. Sadece işimi yaptım. Katie tedavi ettiğim ilk asit mağduruydu. Ameliyatın sadece finali altı saat sürdü. Katie çok olumlu karşılık verdi ve ilk kez bir şeyi çok iyi yaptığımı gördüm. Fark ettim ki devam etmeliyim.

Filme nasıl dahil oldunuz?
Yönetmen Daniel June ‘My Beatiful Face’i gördükten sonra benimle bağlantıya geçti. Karaçi’de yaptığım operasyonlardan bahsettim. Onlar da asit mağdurlarına dair bir kısa film üzerine çalışmayı düşünüyorlardı. Böyle dahil oldum.

Konusunu nasıl anlatırsınız?
‘Saving Face’, umudun ve cesaretin filmi.
Filmde hikâyeleri anlatılan Zakia ve Ruschana, Pencap’ta oldukça tutucu bir toplumda yaşamaya çalışan, bu tutucu ortamın böyle gitmeyeceğini söyleyen iki cesur kadın. Ve filmin esas kahramanları onlar, ben değilim.

Pakistan’da uzun zaman cezaya tabi değildi asit atmak. Filmle yeni yasa da uygulanmaya başlamış. Asit vakalarında azalma yaşanır mı?
Artık bu suçlara ölüm cezası veriliyor. Pakistan’da asit mağdurları için çalışan vakıf AST’nin kampanyalarının da büyük payı var bunda. İşe yarayıp yaramadığını uygulandıkça göreceğiz. Cezalar önlem almanın parçasıysa, çözümün de parçası olabilir. Yalnız Pakistan’da yasalar söz konusu olunca işler karışıyor. Polis tedaviyi yarıda kesebiliyor.

2009’dan beri asitle yüzü yakılanları tedavi ediyorsunuz. Tecrübeleriniz nasıl?
Mağdurların çoğu ailelerinin reddettiği yoksul kadınlar. Kendi dünyalarında güzel kadınlar ve o dünya mahvedilmiş. Yüzleri tanınmaz hale getirilmiş. Bunları yapan genelde ailelerinden insanlar. İnsan, yüzüyle iletişim kurar. Bu kadınların iletişimleri de yok ediliyor. Dışlanıyorlar. Elimden geldiğince yeniden iletişim kurmalarını sağlıyorum hayatla.

Zakia ve Ruschana’nın ameliyat sonrası ilk tepkileri neydi?
Zakia yüzünü kapatmadan hayata devam edeceği için çok mutluydu. Ruschana ki onu henüz ameliyat etmedim, ben tanıştığımda yüzünü o hale getiren kocasından hamileydi. Ağustosta bir oğlu oldu. Ameliyatı nisanda. Yapmam gereken, adalet için yanlarında olmaya devam etmek.

Bir söyleşide, eğitimini gören Pakistanlı doktorların ülkeye dönmediğinden yakınıyorsunuz. Sizin planlarınız ne?
Pakistan’da üniversitede büyük paralar ödemeden okuyoruz. Temel eğitimi alıyor ve çok çalışarak yurtdışında devam ediyoruz kendimizi geliştirmeye, bu borç ödenmeli. Pakistan devletinin baskılarının görülmesi, insanların yaşadıklarının görülmesi gerekir. Pakistan doğduğum yer ve o topraklara olan aşkım çok derin.

İnsanların yüzünü yakanlara dair ne düşünüyorsunuz?
Akıllarından neler geçtiğini anlamaya çalışıyorum ve kabul etmem gerekir ki onları anlama gücümü kaybetmişim. Belki bunun için çalışan başka insanlar vardır ama o ben değilim. Bunu anlayamıyorum.

Hastaların travmalarla baş etmesi için ne yapıyorsunuz?
Kolay değil. Ruh iyileşmeden beden, beden iyileşmeden ruh iyileşmiyor. Ama kadınlar o kadar cesur ki atlatıyorlar.

Yüz nakliyle ilgili ne düşünüyorsunuz?
Kimyasal yanıklarda çok gerekli olmayabiliyor. Kemiğe kadar inmemişse çok gerekli bulmuyorum yüz naklini.

Her yüz yeniden yapılabilir mi?
Çok büyük vaatlerde bulunamayız. Yüzde 70-80 oranda zarar gören yüzlerle de çalışıyoruz. Her hastanın belirli limitler olduğunu kabul etmesi gerekir. Yüzde yüz eski yüzlerine sahip olamayacaklarını bilmeliler. Bunu kabul ettiklerinde işler kolaylaşıyor. Amacım normale en uygun yüzü yakalamak. Bunu başarabildiysem o operasyonu başarılı sayarım.

RADİKAL