Zamlar can güvenliğinin önüne geçti: Konutta arz talep dengesizliği! 

Konut piyasasında azalan arz ve enflasyonun üstünde artan kira fiyatları, ev kiralayanların önceliklerini de değiştirdi. Geçtiğimiz senenin aynı ayına oranla Türkiye'de ev fiyatları yüzde 100'ün üzerinde arttı.

Emlakjet.com verilerine göre; Türkiye genelinde ortalama kira rakamı 3 bin 100 TL olurken, İstanbul’da Türkiye ortalamasının iki katının üzerine çıkarak 6 bin 500 TL’yi buldu.

Eskiden, ev–iş arasındaki mesafe, bina yaşı ve depreme dayanıklılık gibi kriterler ön planda iken, artık öncelik en uygun fiyatlı ev oldu.

GELİRİN YÜZDE 61’İ KİRAYA GİDİYOR

Dünya'dan Leyla İhan'ın haberine göre; artan kiraların bütçe içindeki payı da yükseldi. Verilere göre TÜİK 2020 yılı ortalama kişi başı yıllık geliri 33 bin 428 TL açıklarken, Türkiye’de ortalama aylık kira fiyatı 1300 TL oldu. Bu da kişilerin yıllık gelirinin yüzde 47’sine denk gelirken, daha sonraki yıllarda kişi başı gelirin asgari ücretteki zam kadar arttığı varsayılarak yapılan hesaplamada vatandaşların gelirinin yüzde 61’ini kira masrafına ayırdığı tahmin ediliyor.

‘YENİ KONUT’ ARTIK BELİRLEYİCİ DEĞİL

Kira artışlarının, konut satış fiyatlarının artmasının arkasından geldiğini söyleyen TSKB Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Makbule Yönel Maya, “Pandemi ile birlikte 2 yıla yakın bir süre toplumun büyük kısmı çevrimiçi kendi evlerinde ya da memleketlerinde yaşamıştı. Dolayısıyla bu kopuştan sonra farklı amaçlarla kent merkezine dönme talebi aynı anda oluştu. Birden artan talep canlılığı da yükselen satış fiyatları ile birlikte kiralarda artışı hızlandırdı. Yeni konut sayısındaki azalma da artışlarda etkili oldu” dedi. Merkezi yerlerde kiralar arttıkça yönelimin daha çeperlere ya da eski konut stokuna kaydığını aktaran Maya, “Ayrıca kiralamalarda eskiden özellikle depreme dayanıklı olmasından dolayı tercih edilen yeni konutların artan rakamlar karşısında eskisi kadar ana belirleyici etken olmadığını görebiliyoruz” açıklamasını yaptı.

ULAŞIM KOLAYLIĞI İKİNCİ PLANDA

Paylaşımlı kira ödeyenlerin sayısının arttığına dikkat çeken Maya, “Paylaşımlı kira eskiden daha çok üniversite öğrencilerinde görülürken artık bekar nüfus için de bir alternatif, yine oda kiralamak da artan kira rakamları karşısında gider tarafını kişi bazında düşürebilmek adına bir alternatif olarak karşımıza daha sık çıkıyor. Ev-iş, ev-okul arasındaki mesafe uzaklığından ziyade artık ev-iş/ev-okul arasındaki ulaşım bağlantıları ve alternatif toplu ulaşım ağları da belirleyici kriter olarak daha sık karşımıza çıkıyor” diye konuştu.

ARZ-TALEPTE BÜYÜK DENGESİZLİK VAR

Zingat Bana Ev Bul Satış ve Ticari İlişkiler Direktörü Eser Karaismailoğlu, İstanbul’da vatandaşların şu anda yüzde 70’inin kiralık konut, yüzde 30’unun satılık konut arayışı içerisinde olduğunu aktardı. Karaismailoğlu “Talep ile arz arasında korkunç bir dengesizlik bulunuyor. Bu da fiyatlarda çok sert bir yükselişe sebep oldu. Tüketiciler eskiden ev – iş arasındaki mesafe, bina yaşı ve depreme dayanıklılık gibi kriterler üzerinden arama yaparken şimdi en uygun fiyatlı eve en hızlı şekilde ulaşmaya çalışıyor” dedi.

YABANCI TALEBİ DE ARTIŞI TETİKLEDİ

Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail Özcan, “2021 yılına göre 2022’de boş konut kira artışlarında yüzde 70-80’lere varan artışlar gözlemledik. Genel olarak enflasyonun üzerinde artış oldu. Kira artışları ve konut satış fiyatlarına paralel seyretti” diyor. Özcan, artışlarda Türkiye’de bulunan Suriyelilerin yanı sıra, İran gibi pek çok ülkeden olan satılık ve konut talebinin de etkili olduğunu söyledi. Özcan, “Her ne kadar son dönemde alınan ruhsat sayısı artsa da bunların yapım süreci düşünüldüğünde artışlar 1.5-2 yılda sürecek” yorumunda bulundu.

İŞTE İSMAİL SAYMAZ'IN GERÇEK YÜZÜ