Vatandaş Dinlenme Korkusu Yaşıyor 

YASADIŞI telefon dinleme iddialarını araştırmak üzere kurulan TBMM İnsan Hakları alt Komisyonu taslak raporunu tamamladı. Emniyet İstihbarat biriminin tüm ülke genelinde dinleme yapmasına izin veren bir mahkeme kararının ortaya çıkmasının ardından hazırlanan raporda, toplumda sadece üst düzey bürokrat ve siyasetçilerin değil normal vatandaşların bile dinlendiği yönünde yaygın kanaat bulunduğu vurgulandı.

Böyle bir dinlemenin ne teknik ne de ekonomik açıdan mümkün olmadığı belirtilen raporda, "Buna rağmen bu görüşün yaygın kabul görmüş olması magazinsel nedenlere dayandırılabilir. Toplumu yönlendirme gücü olan kişi ve kurumların sorumsuz davranışları son derece etkili olmaktadır" denildi. "Siyasi ve sosyal çıkarları uğruna toplumda yaygın bir güvensizliğin oluşmasına neden olan kişi ve kurumların" daha sorumlu davranmasının toplumsal güven açısından etkili olacağı değerlendirmesi yapıldı. Raporda haberleşme özgürlüğünün "meşru ve yasal temellere dayandırılmak ve bireylere gerekli güvenceler sunulmak kaydıyla devletin müdahalesine konu olabileceği" ifade edildi. Dinlemelerin gizlilik unsuru ihlal edilerek kamuoyuna yansıtılması karşısında ise adli makamların "ivedilikle" harekete geçerek sorumlular hakkında yasal yaptırımları uygulaması gerektiği vurgulandı. Raporda, komisyona bilgi verenlerin ifadelerinden dikkat çeken bölümler ise şöyle:

Mutlaka dinlemenin izi kalır

Telekomünikasyon İletişim Başkanı Fethi Şimşek: Dinleme yeteneği TİB, GSM operatörleri ve Telekom’da. Ancak dijital teknolojide yapılan her işlem sonrasında mutlaka bir iz, log kalır. Bu nedenle kanuna aykırı bir eylem kolaylıkla tespit edilir. Türkiye’deki tüm telefon kullanıcılarının aynı anda dinlenmesi teknik olarak mümkün değil.

Toplu dinleme hukuken imkansız

Emniyet İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek: Türkiye’deki tüm telefonları dinleme yetkimiz yok. Medyaya yansıyan bahse konu karar, dinleme değil fatura bilgilerinin değerlendirilmesi. Her telefon dinlemesi için ayrı bir karar alınmalı. Toplu dinleme kararı alınması hukuken mümkün değil. Türkiye’de herkesin dinlendiği psikolojik.

10 gün içinde imha edilmeli

Adalet Bakanlığı Tetkik Hakimi Murat Uygun: Kişi hakkında dinleme tedbiri devam ederken savcı tarafından bir takipsizlik kararı verilmesi veya verilen dinleme kararının hakim tarafından onaylanmaması halinde tedbir derhal durdurulmalı ve o ana kadar tutulan kayıtlar da on gün içerisinde imha edilmeli.

AB de delil değil

RAPORA göre Avrupa Birliği üyesi bütün ülkelerde iletişimin dinlenmesi yöntemi kullanılıyor; ancak kişi hak ve hürriyetlerine müdahale sayıldığı için delil sayılmıyor. Bu bilgilerle başka delillere ulaşılıyor ve mahkemelere bu deliller sunuluyor. Bazı ülkelerde durum şöyle:

Almanya: Mahkemenin teknik dinleme kararı verebilmesi için en son çare olduğunun kanıtlanması gerekiyor.

Fransa: Dinleme sadece ağır suçların soruşturulması ile sınırlandırılmış ve sıkı koşullara bağlanmış. Elde edilen veriler delil olarak kullanılmıyor.

İrlanda: Dinleme kararını Adalet Bakanı veriyor. Elde edilen bilgiler mahkemede delil olarak kullanılmıyor.

İngiltere: Haberleşmenin denetlenmesi kararı gümrükler ve gelirler idaresi ile polis tarafından uygulanıyor. Bilgiler delil olarak kullanılamıyor.

Avusturya: İletişimin denetlenmesi tedbirine, işlenmiş bir suçun aydınlatılması ve bir kaçağın veya sanık statüsünde birisinin yerinin araştırılması veya tespiti amacıyla başvurulabiliyor.

hürriyet