Uzman doktor açıkladı: Tansiyon hastalığının sebebi nedir? 

Her yıl dünya çapında çok sayıda ölümle bağlantılı olduğu bilinen hipertansiyona karşı uyaran Uzm. Dr. Murat Şener'in Yüksek tansiyon konusunda bilinmesi gerekenleri Turktime'a özel anlattı.

TANSİYON NEDİR?

Tansiyon; damarların içerisindeki basınçtır.

Damarların içerisinde basınç olmasını sağlayan şey kalbimizdir. Kalp itici bir pompa gibi kasılıp gevşediğinde aort damarıdan içeriye kanı ileriye doğru iter, iştebı bir basınç oluşturur, o da kanın dolaşımının sağlanmasına yardımcı olur yani kısaca basınç olmazsa dolaşım olmaz, dolaşım olmazsa beyine kan gitmez ve hastalar bayılır tansiyon düşünce bu yüzden bayılıyoruz.

YÜKSEK TANSİYON NEDİR?
Yüksek tansiyon ise;

Normal şartlarda istirahatte, dinlenir haldeyken herhangi bir heyecan stres yokken rahat bir şekilde iken tansiyonumuzun normal sınırların üzerine çıkması basıncın normalden daha fazlası olması yani 13/8 tansiyondan daha yüksek tansiyonların olmasına yüksek tansiyon deniyor. Eğer tansiyonumuz 14/9'sa ve bu sürekli yüksekse biz bir tansiyon hastasıyız diyebiliriz ama arada bir tansiyonumuz 18 oldu, genelde 12’lerde seyrediyor derseniz bu siz yüksek tansiyon hastası değilsiniz demektir. 

Tansiyon hastalığının sebebi nedir? 

Tansiyon hastalığının en sık sebebi genetiktir yani aileden aldığımız genetik nedeni ile olan tansiyondur.

Bunun dışında damar tıkanıklıkları yüksek tansiyona sebep olabiliyor ,böbrek yetersizliği yüksek tansiyona sebep olabiliyor, uyku apnesi yüksek tansiyona sebep olabiliyor, tiroid hastalıkları yüksek tansiyona sebep olabiliyor. Bu tarz altta yatan sebeplere ikincil olarak gelişmiş tansiyon hastalığı da olabiliyor. Evet tansiyon hastalıklarında altta yatan sebebi olan hastalarda bu sebepleri düzelttiğimizde tansiyonda normale dönebiliyor. Bu önemli bir konu bu yüzden hastalar gereksiz tansiyon ilacı da kullanmamış olabiliyor. Özellikle bir tansiyon hastalığı tanısı konduğunda altta yatan bir sebep var mı yok mu çok iyi araştırmadan hastaya ilaç vermek çok sağlıklı bir tedavi değildir. Bu nedenle mutlaka iyi bir araştırma yapılması gerekiyor, yoksa boşu boşuna yıllarca tansiyon ilacı kullanırsınız, halbuki tansiyonunuzun kaynağı başka bir sebeptendir, ve bu sebepte size zarar vermeye devam edebilir. Mesela bir örnek vereceğim; uyku apnesi denen bir hastalık var genelde burnu tıkalı, geniz eti veya burnunda yamukluk yani deviasyonu olan insanlarda çok olan bir rahatsızlıktır. Bu insanlarda beraberinde sıklıkla horlama ve/veya gece uykuda nefes durması olabilir . Genelde sabah yorgun kalkarlar, 24 saatlik tansiyon cihazı taktığımızda gece uykuda tansiyon yükselmesi olduğunu görürüz.

Bu hastalarda bizim en çok gördüğümüz şey beraberinde uyku apnesi olması ve gece uykuda tansiyon çıkmasından sonra gündüz de tansiyonların yükselmesiyle hastanın tansiyon hastası olmasıdır. Bir süre sonra aslında hastanın gündüz tansiyonları yükseldiğinde bize gelirler tansiyonum yükseliyor diye buna baktığımızda altta yatan sebebi uyku apnesidir, evet biz bu hastaya sadece tansiyon ilacı verirsek uyku apnesini çözmezsek ne olur? Bu hastanın uyku apnesine bağlı tansiyonu çıkmıştır, tansiyonunu düzelttik her şey yolunda evet teşekkür etti, gitti ,hasta tansiyon ilacı verdim tansiyonları normale döndü, gitti, 6 ay bir yıl sonra o ilaç yetmeyecek biraz daha yüksek tansiyon ilacı vereceğim ,o da yetmeyecek biraz daha yüksek, o da yetmeyecek biraz daha yüksek, biraz daha yüksek derken elimde bütün tansiyon ilaçlarının en yüksek dozunu yazıyor hale geleceğim. Bu yıllar sürebilir yıllar sonra bu hale gelmiş olabilir yıllar sonra bu hastada ya yazacak hiçbir ilaç kalmadığında ne yapacağım? O zaman yapacak bir şey yok, siz bu tansiyonlarla idare edin diyeceğiz. Eğer altta yatan sebep uyku apnesi ise biz ne yaparsak yapalım eninde sonunda o tansiyonlar sürekli olarak peyderpey yükselmeye devam
edecektir.

Uyku apnesini de çözdüğümüzde ne oluyor?

Tansiyon ilacı ihtiyacı ortadan kalkıyor, hastanın tansiyonu düzeliyor ama sadece bu mu oluyor? hastanın sabahları yorgun kalkmaları düzeliyor, çarpıntıları kendi zihnindeki böyle bulanıklığı birçok şikayetleri hastanın geçiyor. Aslında hasta kendini daha genç ,daha zinde, daha dinamik hissediyor. Çünkü uyku kalitesinden dolayı zaten bu sıkıntıyla karşı karşıya kalıyor, uyku kalitesini düzeltip uyku apnesini çözdüğünüzde tansiyon ve diğer problerleri de çözüyorsun. Bunun çözümü için birçok tedavi var.

Mesela hastanın geniz eti vardır, bunun ameliyatı ile uyku apnesi ve tansiyon sorunu giderilebilir. Uyku apnesinde insan uykuda oksijensiz kalır, bu oksijensiz kalmaya bağlı olarak da adrenalin ve stres hormonları gece boyunca tavan yaparlar, yükselirler, bu yükselmeye bağlı bir süre sonra da tansiyonları yükselmeye başlayabilir. Bu yüksek tansiyonun sebebine bir örnek, diğer bir örnek verecek olursak damar tıkanıklığı yüksek tansiyona sebep olabilir. Hastanın damar tıkanıklığı vardır , ama gizli kalp hastalığı yani damar tıkanıklığı olduğu halde göğüs ağrısı hissetmiyor olabilir. Bu yüzden bu hasta bir tansiyon hastası olarak kabul edilip ilaç başlanmış ve tansiyon ilacıyla devam edilmiş olabilir. Bu hastalar bir süre sonra kalp krizi kalp durması ve ani ölümler gibi hadiselerle karşı karşıya kalabilirler. Eğer bu yüksek tansiyonla gelen hasta kalp kontrolünden geçirilmiş olsaydı damar tıkanıklığı tespit edilecek ve damar açılacak ve tansiyon normale dönecekti, tansiyon ilacı kullanmasına da gerek kalmayacaktı, hastanın hayatı kurtulacaktı. Bu yüzden tansiyon hastalığının altında yatan sebeplerin mutlaka sorgulanması lazım. 

HİLAL BÜYÜKKAYA/TURKTIME

Turktime olarak , Kardiyoloji Uzmanı Dr. Murat Şener’i Türkiye altın marka ödülleri ve Yılın sağlık merkezi ödüllerini aldığı için tebrik ediyoruz.