NÜKLEER KRİZ TIRMANIYOR TÜRKİYE VE BREZİLYA DİRENİYOR

AA

Türkiye, İran'a BM yaptırımlarının önüne geçilmesi için girişimlerini sürdürüyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, İran'ın nükleer programıyla ilgili ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Başbakanı Vladimir Putin'i aramasının ardından, Türkiye ve Brezilya bu kez de Tahran'da imzalanan uranyum takas anlaşmasıyla ilgili olarak BM Güvenlik Konseyi'ne bir mektup gönderdi.  

BM Sözcüsü Martin Nesirky, gazetecilerin soruları üzerine yaptığı açıklamada, Türkiye ve Brezilya'nın ortaklaşa kaleme aldığı bir mektubu BM Güvenlik Konseyi'nin üyelerine sunduğu yönünde ellerinde bilgi bulunduğunu söyledi.

BM kaynaklarından edinilen bilgiye göre mektup, Güvenlik Konseyi üyelerinin dışişleri bakanlarına hitap edilerek yazıldı ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a da iletildi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim tarafından kaleme alındığı öğrenilen mektupta, İran'ın 1200 kiloluk düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye'ye göndermeyi kabul ettiği ve Tahran'da Türkiye, Brezilya ve İran tarafından imzalanan ortak bildirinin, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya tarafından (P5+1 ülkeleri) gözden geçirilmesinin umulduğu belirtildi.

Mektupta, Türkiye ve Brezilya'nın İran'ın nükleer programına yönelik meselenin yapıcı diyalog yoluyla çözülmesini istedikleri, bu kapsamda sorunun barışçıl çözümünü engelleyecek tedbirlerden kaçınılarak diplomasiye ve müzakerelere "şans tanınması gerektiğini" ifade ettikleri de öğrenildi.

BM Güvenlik Konseyi üyeleri, iki gün önce ABD tarafından toplantıya çağrılmış ve kendilerine P5+1 ülkeleri tarafından üzerinde uzlaşmaya varıldığı bildirilen ve İran'a yeni yaptırımlar getiren bir karar tasarısı metni sunulmuştu.

ERDOĞAN-OBAMA GÖRÜŞMESİ

Erdoğan dünkü telefon görüşmesinde Obama'ya, "Türkiye olarak, hem müttefiklerimizle, hem de bölgemizdeki barış ve istikrar ihtiyacı nedeniyle ulusal menfaatlerimize uygun bir çaba içerisindeyiz. Bölgemizde asla nükleer silah istemiyoruz. Yayınlanan deklarasyon karşılıklı güven ortamının geliştirilmesi açısından önemli bir adımdır. Türkiye bu anlaşmada verilen sözlerin tutulmasını yakından takip edecektir. Türkiye ve ABD temel stratejik, dost ve sizin deyiminizle 'model ortak' olarak birbirine güvenmeli ve destek olmalıdır" dedi.  

Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamaya göre Obama görüşmede, Türkiye  ve Brezilya'nın çabalarının farkında olduklarını, ABD ve uluslararası toplumun,  İran'dan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK)'na resmi ve yetkili bir mesaj  gönderilmesini beklediğini belirtti.

Obama, uluslararası toplumun İran'ın nükleer programı ve bu ülkenin  uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmemesi konusundaki kaygılarını vurgularken, yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararı üzerindeki müzakerelerin devam edeceğini ifade etti.

ABD Başkanı, İran'ın, nükleer programı konusunda BMGK'nin 5 daimi üyesi ve Almanya ile  görüşmeyi sürekli olarak reddetmesi ve uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirme  faaliyetini durdurmamasının “güven inşa etmediğini” söyledi.

Anadolu Ajansı'nın bildirdiğine göre görüşmede Obama ayrıca, “5 yıldır sizinle gerçek dostluk içinde işbirliği yaptık. Şahsınızın hem ülkenizde, hem de uluslararası alanda gösterdiği liderliği memnuniyetle izliyorum. Sizin bu süreci diplomatik yoldan çözme isteğinizi de çok iyi anlıyorum. Bu süreç içinde sizinle ortak çalışmalara devam edeceğiz. Sorunun diplomasi ve varılan anlaşmalar çerçevesinde çözülmesini umut ediyoruz, aksi takdirde BM Güvenlik Konseyinin İran konusunda alacağı kararları uygulamaya kararlıyız” diye konuştu.

ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİ

Erdoğan dün konuyla ilgili Putin’le yaptığı telefon görüşmesinde ise Türkiye, İran ve Brezilya’nın zor bir süreç sonunda hazırladığı ortak bildiriyi “diyalog ve diplomasinin zaferi” olarak niteledi.

Erdoğan, “Atılan adım sorunun bütünüyle çözümü için bir basamak teşkil etmektedir. Bu fırsattan istifade edilmesi büyük önem taşımaktadır” dedi.

Putin de Türkiye ve Brezilya’nın gayretlerini takdirle karşıladığını belirterek, “Bu çalışmalar diplomasiye çok önemli katkı sağladı. BMGK’da İran’a yönelik bir karar alınması için görüşmeler sürüyor. Ancak Türkiye’nin çabaları ilave imkânlar yarattı. Bu hususu dikkate alacağız” diye konuştu.