Mahfi Eğilmez'den ekonomi için 'Çoklu organ yetmezliği' benzetmesi 

Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, kendi adındaki bloğunda yazdığı yeni yazısında, ekonomide yaşananları insan vücudundaki hastalık ve tedavilere benzetti.

MAHFİ EĞİLMEZ'İN YAZISI ŞÖYLE:

Çoklu Organ Yetmezliği

İnsan vücudundaki organların yetmezliği iki şekilde olabilir: Tekil organ yetmezliği veya çoklu organ yetmezliği. Tekil organ yetmezliği vücuttaki organlardan birisinin vücudun duyduğu ihtiyacı karşılayamaması halinde ortaya çıkan yetersizlik halini ifade eder. Örneğin böbrek yetmezliğine başka bir organın yetmezliği eşlik etmiyorsa bu bir tekil organ yetmezliği durumudur. Tekil organ yetmezliği bazen bir ameliyatla bazen bir üniteye bağlanmakla bazen de ilaç kullanımıyla çözümlenir. Çoklu organ yetmezliği, karaciğer, böbrekler, kalp, beyin, akciğerler ve ince bağırsak gibi organlardan iki veya daha fazlasının, işlevlerini, insanın ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde yerine getirememesi durumunda ortaya çıkan durumu tanımlamak için kullanılır. Çoklu organ yetmezliği, tekil organ yetmezliğinden farklı olarak genellikle çok daha yoğun müdahale ve ilaç kullanımını gerektirecek tedavilere ihtiyaç gösterir. Bazı ileri hallerde organ nakli de gerekebilir.

Ekonomide de tekil sorun veya çoklu sorunlar ortaya çıkabilir. Tekil sorun; herhangi bir ekonomik göstergenin alışılmış olan durumdan farklı biçim almasıyla oluşur. Örneğin enflasyon yükselmeye başlamışsa veya cari açık artış eğilimine girmişse ya da büyüme düşmeye başlamışsa tekil ekonomik sorundan söz edebiliriz. Bu sorunun tedavisi için maliye politikası ve para politikası araçları kullanılır. 

Örneğin enflasyon talep kökenli bir baskıyla yükseliyorsa faizi artırmak suretiyle talebin düşürülmesi gerekir. Ne var ki bunu yaparken süre ve dozu ayarlamak çok önemlidir. Eğer bu ayar tutturulamazsa enflasyonu düşürürken büyümeyi de düşürmek ve ekonomiyi durgunluğa sürüklemek söz konusu olabilir. Ekonomide çoklu sorun, ekonomik dengeyi oluşturan fiyat istikrarı, büyüme, istihdam, cari denge, bütçe dengesi gibi parçalardan iki veya daha fazlasında aynı anda ya da peş peşe sorun çıkması halinde görülür. Örneğin enflasyon yükselmeye geçmişken büyüme de düşüşe geçmişse (ki bu durumda genellikle işsizlik artışa geçer) çoklu ekonomik sorunla karşılaşılmış demektir. 

Ekonomide tedavi için kullanılan ilaçlar tıpta kullanılanlar kadar çeşitli değildir. O nedenle tıpkı tekil ekonomik sorunda olduğu gibi çoklu ekonomik sorun hali görüldüğünde de maliye ve para politikası araçları kullanılır. Son yıllarda bunlara makro ihtiyati önlemler eklenmiştir.

YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ