KATOLİK KİLİSESİNDEN TARİHİ ÖZÜR 

İspanya Başpiskoposlar Konferansı'nın yaptığı genel kurul toplantısında Katolik Kilisesi İspanya iç savaşında oynadığı diktatör rejimi desteklediğinden dolayı özür diledi.

Görevi dün sona eren İspanya Başpiskoposlar Konferansı başpiskoposu Ricardo Blazquez, İspanya iç savaşının olduğu yıllarda Katolik Kilisesi mensuplarının "somut hareketlerinden" dolayı özür dilediğini açıkladı.

Katolik Kilisesi'nin 1931-1939 yılları arasında diktatör Franco rejiminin yandaşları olan aşırı milliyetçilere destek verdiği, 1936 yılında askeri darbeyi desteklediği bilinmesine rağmen, Başpiskoposlar bu zamana kadar Katolik Kilisesi'ni "Cumhuriyetin ve İç Savaşın kurbanı" olarak nitelendiriyordu.

Nüfusunun yaklaşık yüzde 90"ıyla katolik olan İspanya din-devlet ilişkilerinin en karmaşık ve iç içe geçmiş şekilde yaşandığı ülkelerin başında geliyor. 1975"te General Franco"nun ölümü üzerine demokratikleşme süreci içerisine giren, 1978"de demokratik anayasasını hazırlayan ve 1986"da da o dönemki adıyla Avrupa Topluluğu"na katılan İspanya"da Katolik Kilisesi devlet nezdindeki ayrıcalıklı konumdaydı.

2004 yılında iktidara gelen İspanya Sosyalist İşçi Partisi ve onun lideri Jose Louis Rodrigez Zapatero kilise ile devlet arasında mesafe koymayı başardı.

Zapatero, özellikle de devlet ve kilise arasına, sınırları belirleyici kalın çizgiler konmasına vurgu yaparak, devletin bütün dinlere eşit mesafede bulunmasını garanti altına alan hukuki düzenlemelere gitti. Özellikle de Katolik Kilisesi"nin ekonomik ve sosyal ayrıcalıklarına son verilmesi gündeme getirmişti.

İspanyol ulusal kimliği, kendisini Katolik Kilisesi ile özdeşleştirmiş durumda. Dolayısıyla bu reformlar, ülkede pek çok çevre tarafından “İspanya"nın tarihi, milli ve kültürel köklerini baltalamaya yönelik” girişimler şeklinde değerlendirildi.

İspanya"da bundan önceki laikleştirme girişiminin, 1936"da başlayıp Franco"nun diktatörlüğü ile sonuçlanan iç savaşın ana sebeplerinden biri olduğu. 1931"de İkinci Cumhuriyet"in, 1851 yılında Katolikliğin İspanya"da devlet dini olarak ilan edildiği dönemde Vatikan"la yapılan anlaşmaları geçersiz sayarak laik düzenlemelere girişmesi neticesinde, kilise de Franco"ya destek vererek iktidara gelişine yardımcı olmuştu. Franco döneminde ise, kilisenin ayrıcalıkları iade edilmiş, Katoliklik tek yasal din ilan edilmiş hatta boşanmayı yasaklayan kanunlar çıkarılmıştı.

Nitekim bugünkü tartışmalarının kökenleri de yine iç savaş ve onu takip eden Franco diktatörlüğü döneminin toplumsal tarihine dayanıyor. Çünkü Franco döneminde kilisenin toplum üzerinde büyük baskılara imza attı.

ANF