DEPREM KONUTLARIYLA İLGİLİ ŞOK İDDİA! 

17 Ağustos 1999’da Marmara Bölgesi’nde meydana gelen deprem sonrasında devlet tarafından yaptırılıp 20 yıllık vadelerle hak sahiplerine teslim edilen deprem konutları, ödemelerde yaşanan sıkıntılar nedeniyle tam bir toplumsal faciaya dönüşmek üzere.

Bölge illerindeki toplam 221 bin hak sahibinin büyük çoğunluğu, borçlarını ödemediği için borçlar muaccel hale geldi. Binlerce konut sahibi icralık duruma düştü.

Özellikle bölge illerine bağlı köylerde borcu muaccel hale düşen konut sahipleri, kendilerine herhangi bir yazı ya da uyarı gelmeden icraya verildiklerini belirterek isyan ediyorlar.

Binlerce konut sahibinin evi, kendilerinden habersiz bir şekilde icra yoluyla satılığa çıkarılmış durumda.

Konutların büyük bölümü de büyük yatırımcılar tarafından Ziraat Bankası’ndan alınmaya başlandı.

SÖYLENTİLER DEHŞET VERİCİ BOYUTTA

Adapazarı’nda yayılan söylentiler ise dehşet verici boyutlara ulaştı.

Adapazarı’na bağlı köylerde yüzlerce konut sahibinin konutlarının kendilerinden habersiz şekilde tanımadıkları yatırımcılara satıldığı söylentileri halk arasında süratle yayılmış durumda.

Bölgede dolaşan söylentiler arasında; merkezi İstanbul’da bulunan bazı Yahudi yatırım firmalarının bölgeye bile gelmeden Ziraat Bankası’ndan çok sayıda evi ve üzerinde bulunduğu arsayı satın aldıkları yönündeki en dikkat çekici olanı...

Kulaktan kulağa yayılan bu tür söylentiler, halk arasında büyük infial yarattı.

Vatandaşlar, av tüfekleriyle evlerinin önünde nöbet tuttuklarını belirterek, evlerini ellerinden almaya gelenlere karşı direneceklerini kaydediyorlar.

Konut kredisi kullanan bölgedeki depremzedeler, depremle birlikte hayatlarının felce uğradığını belirterek, bir toplumun başına gelebilecek en büyük yıkımların başında gelen depremle sarsılan bölgenin kredileri ödemekte zorlanmasının doğal görülmesini istiyorlar.

Depremzedeler, sosyal devletin gereği olarak ödemeler konusunda kendilerine kolaylık gösterilmesini beklediklerini kaydediyorlar.

DEPREM KONUTLARI BU HALE NASIL GELDİ?

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, 2005 yılında valiliklere bir genelge göndererek, devlet tarafından verilen afet konutlarının bedellerinin veya konut kredilerinin taksitlerinin tahsilatı konusunda hak sahiplerinin uyarılmasını istedi.

Genelgede, konut bedeli ve konut kredisi taksitlerinin erken ödenmesi halinde hak sahiplerinin borçlarında yüzde 10 indirim yapılacağı belirtilirken, 3 yıl üst üste ödenmeyen borcun muaccel hale geleceği uyarısında bulunuldu.

Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye'de bugüne kadar yaşanan afetler nedeniyle 221 bin hak sahibine konut verdi.

Kendi evini yapana yardım yöntemi kapsamında hak sahiplerine kredi kullandırılırken, sadece Marmara depremleri hak sahipleri ile sınırlı kalmak üzere hazır konut alımı kredisi verildi.

Devlet tarafından yaptırılan konutlar ile evini yapana yardım (EYY) yöntemi kapsamında verilen krediler için, afetzedeler, 2 yılı ödemesiz olmak üzere 20 yıl vadeli borçlandırılıyor.

Bu borç için yıllık faiz uygulanmazken, ödenmemesi halinde yıllık yüzde 5 gecikme faizi alınıyor.

Verilen bilgiye göre, olayın boyutlarının büyüklüğü nedeniyle 1999'da yaşanan Marmara depremlerinde hak sahibi olanlara, ilk kez, EYY yöntemi kapsamında belirlenen tutarlarda hazır konut kredisi kullandırma imkanı getirildi.

Bu kolaylık sayesinde, Marmara depremlerindeki hak sahiplerine, konut başına 2000 yılında 3.5 milyar lira, 2001'de 6 milyar lira, 2002'de 10 milyar lira, 2003'te 17 milyar lira, geçen yıl da 19 milyar lira hazır konut kredisi kullandırıldı.

Bu yıl için söz konusu hak sahiplerine kullandırılacak kredi tutarı 20 milyar lira olarak belirlendi.

Şimdiye kadar Marmara depremi hak sahiplerinden 6 bin 334'ü hazır konut kredisinden yararlandı.

Uygulama kapsamında 2000 yılında 3.5 milyar lira hazır konut kredisi kullanan hak sahiplerinin, 2003 yılından itibaren yıllık 195 milyon liralık taksitleri ödemeye başlaması gerekiyordu.

Aynı şekilde, 2001 yılında 6 milyar lira hazır konut kredisi kullanan Marmara depremzedelerinin yıllık 334 milyon, 2002 yılında 10 milyar lira hazır konut kredisi kullananların yıllık 556 milyon lira yıllık taksit ödemesi gerekiyordu.

Doğal afetlerden kaynaklanan kayıpların karşılanması konusunda devletin yükünü azaltmak amacıyla zorunlu deprem sigortası yasası çıkarıldığını, ancak o tarihten sonra meydana gelen depremlerde yıkılan konutların devlet tarafından karşılanması için kanunda 4 değişiklik yapıldığını hatırlatan yetkililer, devletin hala konut yapmaya devam etmesi nedeniyle zorunlu deprem sigortasının gelişemediğini, hak sahiplerinin de konut bedeli ve kredileri ödemekte isteksiz davrandığını vurguluyorlar.

Edinilen bilgiye göre, devlet, verdiği konutlar ve konut kredileri nedeniyle, afetzedelerden, 2004 yılı sonu itibariyle 1 katrilyon 737.3 trilyon lira alacaklı.

Söz konusu alacığın 729.5 trilyon lirası İstanbul, 369.7 trilyon lirası Kocaeli, 202.9 trilyon lirası Sakarya, 131.5 trilyon lirası da Düzce'deki hak sahiplerine dağıtılan konutlar veya kredilerden kaynaklanıyor.

Bu tutarın 20 yıla kadar varan uzun vadelerde ödenecek olması nedeniyle, yıllık tahsilatın çok düşük tutarlarda kaldığı belirtiliyor.