Avrupa Birliği'nden İran'a Nükleer Yaptırım Darbesi! En Sert Paketi Onayladı! Şimdi Ne Olacak? 

Avrupa Birliği dışişleri bakanları dün Brüksel'de yaptıkları Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi toplantısında, İran'a yönelik yeni yaptırımları onayladı. AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton kapsamlı bir yaptırım paketi hazırladıklarını ve birlik üyesi 27 ülkenin birlikte çalıştıklarını söyledi. Nükleer programı yüzünden bu ülkeye uygulanması beklenen AB yaptırımları, İran'ın petrol ve doğalgaz sektörüne yatırımın yasaklanmasıyla, Devrim Muhafızları'nı hedef alan yeni önlemleri içeriyor. AB ülkelerinin yeni yaptırımlar kapsamında, İran'a yasadışı madde taşıdığından şüphelenilen gemileri zorla durdurulup denetleyebilmeleri de gündemde.

AB İLE GÖRÜŞME EYLÜLDE
Yeni yaptırımlarla İran'a, bankalarına ve sigorta şirketlerine yeni şube yasağı ve büyük meblağlı transferlerde onay alma zorunluluğu gibi kısıtlamalar getirilecek. İran şirketlerinin Avrupa'daki varlıklarının dondurulması kolaylaşacak. İran'ın Nükleer Başmüzakerecisi Said Celili'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) beş daimi üyesi ve Almanya'nın (5+1) temsilcisi AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ile İstanbul'da görüşeceğinin açıklanmasından alınan yaptırımlar İran'ın stratejik enerji sektörünü hedefliyor. Pazar günü gerçekleşen zirvede Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Brezilyalı mevkidaşları Celso Amarim ile İranlı Bakan Manuçehr Mutteki'yi AB ile müzakere konusunda ikna etmişti. AB genelinde yürürlüğe girişi haftalar alacak yaptırımlar, BM Güvenlik Konseyi'nin 9 Haziran'da, birçok ülkenin atom silahının ön habercisi olarak gördükleri uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sürdürmesini cezalandırmak için ilan ettiği yaptırımlar dizisinden çok daha ileriye gidiyor. Avrupalı bir diplomat, bunun AB'nin şimdiye dek İran'a veya bir başka ülkeye karşı ilan edeceği en önemli yaptırım paketi olacağını söyledi.

Yaptırımlardan sadece İran değil, Avrupalı şirketler de etkilenecek. AB yaptırım paketi dolayısıyla, enerjinin dışında İran'ın gemi taşımacılığı sektörü, özellikle denizcilik şirketi IRISL ve şubeleri, Avrupa limanlarındaki sıkı kontrollerden dolayı önemli şekilde etkilenecek.

AHMEDİNECAD: AB PİŞMAN OLUR
Dünyanın dördüncü büyük hampetrol üreticisi İran, rafine etme kapasitesi yetmediğinden iç pazarındaki talebi karşılamak için kullandığı benzinin yüzde 40'ını ithal ediyor. Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) tarafından kısa süre önce yayınlanan bir raporda, uluslararası yaptırımların İran'a benzin ve diğer petrol ürünlerinin ithalinin azalmasına neden olmasının ve bu ülkenin doğalgaz ile petrol sanayisinin gelişiminin uzun vadede 'açıkça etkilemesinin' beklendiği kaydedildi. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Avrupa Birliği'ni, ülkesine yönelik tehdit de içeren tek taraflı yaptırımlar uygulamaması yönünde uyarmıştı. Avrupa Birliği ülkelerinin, gemilerini zorla durdurmaları halinde, 'pişman olacaklarını' söyledi. İngiltere yaptırımların nükleer faaliyetleri konusunda müzakerelere gitmesi için İran üzerindeki baskıyı artıracağını açıkladı. Yapırımları yumuşatmak isteyen İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, yaptırımların İran'da yanlış kişileri zenginleştirebileceğini vurguladı.

En sert paket
- İran'ın doğalgaz ve petrol endüstrisini hedefleyen AB, yeni yatırımları, teknik yardım ve teknoloji transferini, özellikle rafine etme işlemi ve doğalgazın sıvılaştırılmasını yasakladı.

- AB, ihracat kredilerini sınırlayarak, İran bankalarının faaliyet yasağını yayarak ve Avrupa ülkelerinden vize almaları yasaklanan kişiler listesine 40 kadar isim daha ekleyerek İran ile karşılıklı ticaret imkanlarını azaltmayı öngörüyor.

Tahran koşulsuz görüşecek
İRAN yönetimi, nükleer takasa ilişkin ikinci mektubu dün Viyana'daki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Yukiya Amano'ya sundu. İran'ın UAEK nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye,'ülkesinin ABD, Rusya ve Fransa'dan oluşan Viyana Grubuyla zenginleştirilmiş uranyum takasına ilişkin görüşmelere başlamaya hazır olduğunu' söyledi. Sultaniye görüşmelerin tarihine ilişkin soruya, 'Biz hazırız, hemen bugün de görüşebiliriz' yanıtını verdi. Mektubun içeriğine ilişkin detay vermek istemeyen Sultaniye, ülkesinin nükleer programının barışçı amaçlı olduğunu yineleyerek, tıp alanında kullanılmak üzere tamamen insani amaçlar için, Viyana Grubu ülkelerinden zenginleştirilmiş uranyum almak istediklerini bildirdi. İran Devlet Televizyonu İRNA'dan yapılan açıklamada, İran'ın hiç bir önkoşul öne sürmeden masaya oturmaya hazır olduğu belirtildi. Viyana Grubuyla yapılan ilk görüşmenin ardından İran'ın takas işlemini ülke içinde yapmak istemesi üzerine çıkmaza giren görüşmelerin, Türkiye ve Brezilya'nın arabuluculuk yapması ve İran'ın uranyumu Türkiye'ye göndermeye hazır olduğunu kabul etmesi üzerine yeniden başlaması bekleniyor.