UAEA Genel Direktörü Amano: İran'da tüm tesisleri denetleyemedik!

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Yukiya Amano, İran’daki tüm nükleer tesislerde denetim yapamadıklarını belirterek, “İran’ın nükleer programanın tümüyle barışçıl amaçlı olduğunu söyleyecek durumda değiliz” dedi.

Bu yıl ocak ayından itibaren İran’ın izin verdiği nükleer tesislerde denetim yaptıklarını ve 5+1 ülkeleriyle imzaladığı Cenevre Anlaşmasının uygulanmasını gözetlediklerini ifade eden Amano, “Parçin nükleer tesisinde 2005 yılından beri denetim yapamadıklarını, bu tesis hakkında elde ettikleri uydu görüntülerinin de nükleer programın askeri boyutu olduğu yolundaki kaygılarını pekiştirdiğini” kaydetti.

İran yönetiminin Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşmasının (NPT) ani denetimleri öngören ek protokolü onaylamamış olmasının da nükleer tesislerde tam denetim yapamadıklarını ifade eden Amano, Tahran yönetimine de “ek porotokolü onaylaması ve Parçin nükleer tesisine UAEA denetçileri için giriş izni vermesi" çağrısını yineledi.

UAEA Yönetim Kurulu toplantısının açış oturumu ardından basına açıklamalarda bulunan Amano, İran yönetiminin son zamanlarda nükleer programına ilişkin UAEA ve 5+1 ülkeleriyle işbirliği yaptığını anımsatarak, “Ancak bu işbirliğinin yeterli olmadığını” söyledi.

İran’ın Cenevre anlaşması öncesi yüzde 20 oranında zenginleştirdiği yaklaşık 196 kilogram uranyumun zenginleştirme oranının düşürdüğünü de teyit ettiklerini ve bu bilgiyi yönetimi kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına duyurduğunu belirten Amano, “İran yönetiminin uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirme faaliyitini de durdurduğunu saptadıklarını” bildirdi.

Bu arada UAEA müfettişlerinin Cenevre Anlaşmasının uygulanmasını gözetlemek ve nükleer tesislerdeki daenetim faaliyetleri için gereksinim duyulan paranın 3.9 milyon Avrosunu üye 17 ülkeden temin ettiklerini belirten Amano, bu miktarın yeterli olmadığını üye ülkelerden daha fazla katkı sunmalarını istediklerini kaydetti.

Amano, bir soru üzerine İran ile 5+12 ülkeleri ve AB arasındaki yeni müzekerelerin 17 Mart’ta Viyana’da başlayacağını ve İran’ın nükleer programına ilişkin yeni yol haritasının bu müzakerelerde belirleneceğini kaydetti.

Kurumun Viyana’daki merkezinde bugün başlayan UAEA Yönetim Kurulu Olağan Toplantısı'nın 7 Mart’a kadar devam edeceği bildirildi.

aa