TÜSİAD, YENİ ANAYASA İÇİN DÖRT İLKE ÖNERDİ 

. Anayasa geniş katılımla hazırlanmalı. 2. Rejimin temel nitelikleri korunmalı. 3. Birey odaklı olmalı. 4. AİHS ile AİHM içtihatlarını norm haline getirmeli

Sivil toplum örgütlerinin katılımıyla oluşturulan Anayasa Platformu'nun Ankara Çalıştayı öncesi Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), 'çağdaş bir anayasa yapımının vazgeçilmez dört önkoşulu' diye adlandırdığı kriterleri belirledi. TÜSİAD'a göre yeni anayasa tüm kesimlerin katılımıyla hazırlanmalı, rejimin temel niteliklerini değiştirmemeli, birey odaklı olmalı ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) içtihatlarını norm haline getirmeli.

Anayasa Platformu'nun çalıştayı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne (TOBB) bağlı Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nda bugün (TEPAV) başlayacak. Anayasa Platformu'nda TOBB Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk- İş), Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş), Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Türk Kamu Sen), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Kadın Adayları Destekleme Derneği (KADER) Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK), ve Müstakil İşadamları Derneği'nin (MÜSİAD) de aralarında olduğu sivil toplum kuruluşları yer alıyor.

TÜSİAD'ın çalıştayına sunacağı önerideki kriterler şöyle:

Vazgeçilmez koşullar

1. Toplumun tüm kesimlerinin katılımıyla hazırlanmalı: Toplumun tüm kesimlerinin yapılış sürecine katılmadığı bir anayasa, toplumda kabul görmeyecek ve sürekli eleştiri altında kalacaktır.

2. Rejimin temel niteliklerini değiştirmemeli: 84 yıllık Cumhuriyet'in laiklik gibi temel kazanımlarını eksiksiz yansıtmalıdır. Cumhuriyetimizin temel ilkelerinin korunduğu, devlet ve birey hakları dengesini gözeten, demokrasinin evrensel ilkelerine uygun anayasa, siyasal ve ekonomik istikrarımızı kalıcı hale getirecektir.

3. Birey odaklı olmalı: 21. yüzyılda kaleme alınmış anayasanın devlet-toplum-birey hiyerarşisi üzerine bina edilmesi düşünülemez. Anayasa bireyin ve haklarının devlet ve hatta toplum karşısında korunmasına odaklanmalıdır.

4. AİHS ve AİHM içtihatlarını norm haline getirmelidir: Türkiye, Avrupa insan hakları hukuku alanının bir üyesi olarak, bu alanı düzenleyen Sözleşme'nin kurallarına ve bu alanın denetleyicisi olan Mahkeme'nin getirdiği temel ilkelere anayasasında yer vermelidir.

Temel ilke ve kurumlar

1. Hak ve özgürlükler: 'İnsan onuru' 'eşitlik ilkesi' ve 'kişi özgürlükleri' hukuk güvencesine bağlanmak zorundadır.

2. Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı: Yargı bağımsızlığını etkileyen maddeler yeniden düzenlenmeli; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun oluşumu yargıçların siyasal etki ve/veya baskı altında kaldıkları görüntüsünden kurtarılacak şekilde yeniden yapılandırılmalıdır. Anayasa Mahkemesi'nin yetkileri, konusunda gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

3. Laiklik ilkesi ve eğitim: Laiklik ilkesinin anayasanın yalnızca bir maddesinde değil, ayrıca başlangıç bölümünde tanımlanması ve 'Başlangıç'ın anayasaya dahil olması; din ve vicdan özgürlüğünün, demokratik ve laik düzeninin gerekleri gözetilerek düzenlenmesi; eğitim ve öğrenim hakkının, Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda hoşgörü ve çoğulculuk ilkeleriyle yeniden düzenlenmesi gereklidir.

4. Katılımın güçlendirilmesi: Parti içi demokrasinin geliştirilmesi, siyasetin finansmanı ve partilere devlet yardımının eşitlik, denge ve demokratik katılım esasları çerçevesinde düzenlenmesi ve yasaların hazırlanmasının ilgili kesimlerin dahil olacağı bir süreçte yapılması gereklidir.

5. Eşitlik ilkesi: Toplumsal, geleneksel engeller nedeniyle uygulamaya geçirilemeyen kadın-erkek eşitliğinin, hukuk yardımı ile gerçekleşmesine yönelik düzenlemeler ile Alevi yurttaşların eşitlik taleplerinin karşılanması sağlanmalıdır.

6. Kontrol ve denge: Siyasal iktidarların iradesini sınırlama, dengeleme ya da denetlemeye yönelik kontrol, mekanizmaları anayasada yer almalıdır.

7. Yerinden yönetim: Karar süreçlerine halkın ve sivil toplumun katılmasına olanak sağlayacak ve yerel yönetimlerin denetimini demokratikleştirecek şekilde güçlü, demokratik, şeffaf bir yerinden yönetim anlayışı hayata geçirilmelidir.

8. Saydamlık ve uzlaşma: Ekonomik alanda rollerin belirlenmesi ve bu rolleri üstlenen aktörlerin hak ve özgürlükleri ile bunların sınırlarının bilincinde olabilmeleri için, devletin yetkilerinin anayasal çerçevesi çizilmelidir.