O Anlaşmanın Laneti mi? Anlaşma Mimarlarından İki Bakan da Gitti

“Uluslararası siyasette tarihi bir an" olarak adlandırılan ve İran'ın düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumunu Batılı devletlerle takas etmesini öngören anlaşmanın altına imza atan iki Dışişleri Bakanı, bu hafta içinde devlet başkanları tarafından görevinden alındı.

Önce İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, pazartesi günü sürpriz bir açıklamayla, Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki’yi görevden aldığını duyurdu.

Görevden alma konusunda herhangi bir neden açıklamayan Ahmedinejad, Mutteki’ye mesajında, “Dışişleri Bakanı olarak yaptığınız hizmetlerden dolayı teşekkür ederim. İnşallah bundan sonra da halkımıza hizmette başarılı olursunuz” dedi.

Dışişleri Bakanlığı koltuğunun yeni sahibi belirlenene kadar, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi bu görevi devralacağı açıklandı.

Resmi bir ziyaret için Senegal’de bulunduğu sırada görevden alındığını öğrenen Mutteki, 2005’ten bu yana Dışişleri Bakanlığı yapıyordu. Bu hamlenin, Batı ülkeleriyle yeniden başlatılan nükleer müzakerelerle aynı döneme denk gelmesi manidar karşılanmıştı.

Bu gelişmeden sadece iki gün sonra ise Brezilya'nın 1 Ocak'ta göreve başlayacak Devlet Başkanı Dilma Rouseff, Dışişleri Bakanı olan Celso Amorim'in yerine tecrübeli diplomat Antonio Patriota'yı atadı.

Amorim, Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın iktidarında son 8 yıldır Dışişleri Bakanlığı görevini yürütüyordu.

TAHRAN DEKLARASYONU

Başta ABD olmak üzere Batılı devletler, nükleer programını durdurmayı reddeden İran'ın hedefinin atom bombası üretmek olduğunu söylüyor. İran, 17 Mayıs tarihinde Türkiye ve Brezilya'nın arabuluculuğunda imzalanan ve Tahran Deklarasyonu olarak bilinen anlaşma çerçevesinde, düşük düzeyde zenginleştirilmiş 1,200 kilogram uranyumunu, Türkiye üzerinde yüksek oranda zenginleştirilmiş 120 kilogram uranyumla takas etmeyi kabul etmişti.

ABD, Rusya, Fransa ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan oluşan Viyana Grubu ise takas anlaşmasını reddetmiş ve haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, Türkiye ve Brezilya'nın ret oyu verdiği oturumda İran'a yönelik yeni yaptırımları onaylamıştı. BM'den çıkan yaptırım kararının ardından, İran'ın müzakere masasına döndürülmesinin iyice zorlaştığı yorumları yapılmıştı.

Ancak, İran ve Batılı devletler, geçtiğimiz hafta yapılan Cenevre görüşmeleri neticesinde nükleer müzakerelere tekrar başlanması konusunda anlaştı.

Müzakerelerin bir sonraki turunun Ocak ayı sonunda İstanbul'da gerçekleştirileceği açıklandı. (aa)