Beyin ve omuriliği negatif istikametinde etkileyen Multipl Skleroz gençlerde özürlülüğe de yol açabilen en mühim sinir sistemi hastalıklarından biri. İskoçya, İskandinavya ve Kuzey Avrupa ülkelerinde daha yaygın görülmüş olan bu hastalık tüm dünyada yaklaşık olarak 1 milyon kişiyi etkilemektedir.
Hastalığın görülme sıklığı 100 binde 2-200 arasındadır. Hastalığın sebebi tam olarak bilinmese de gercekleşen çalışmalar bağışıklık sistemini etkileyerek hastalık belirtilerinin ortaya çıktığını göstermiştir. Vücudun kendi bağışıklık sistemi, beyin, omurilik ve göz sinirlerinin sinir liflerini çevreleyen dokulara saldırır; beyin ve omurilikte sinir liflerini çevreleyen miyelin kılıfını etkiler. Hasarlı alanlarda sertleşmiş dokular oluşturarak ataklarla ya da ilerleyici olarak seyreder. Ayrıca genetik faktörler ve enfeksiyon başta olmak üzere çevresel faktörler de hastalığın gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Hava sıcaklıklarındaki artış ve nem de hastalığın belirtilerini kötüleştirebilir.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
• Kol ve bacaklarda güçsüzlük,
• Çift görme ve/ ya da görme bulanıklığı,
• Uyuşma, karıncalanma, hissizlik gibi duysal belirtiler,
• Baş dönmesi ve denge bozukluğu,
• Sık ve az idrar yapma,
• İdrara çıkarken zorluk gibi mesane problemleri,
• Yorgunluk, halsizlik,
• Konuşma bozukluğu,
• Bellek, konsantrasyon, dikkat bozuklukları gibi bilişsel belirtiler,
• Nadiren epileptik nöbet, baş ağrısı, ileri düzeyde kognitif yıkım gibi belirtiler ortaya yükselebilir .
HASTALIK NASIL SEYREDER?
Hastalığın birbirinden değişik seyirleri olabilir. Ataklarla seyredebileceği gibi bazı hastalarda ilerleyici özellikte seyir görülebilir. Ataklar en az 24 saat devam eden yeni yakınma ve bulguların ortaya çıkmasıdır. Sıklıkla birkaç hafta sürebilir ve akabinda kendiliğinden veya ilaç tedavisiyle çok büyük oranda ya da tümünün düzelir. Belli belirsiz bulgular ile seyreden ve herhangi bir özürlülüğe yol açmayan benign ya da iyi huylu MS olacak şekilde seyredenleri de olabilir. Hastalık 4 değişik şekilde seyredebilir. Bunlar:
Ataklarla seyreden MS: Akut atakları izleyen tam veya tama yakın düzelme dönemleri olağan olan ve en sık görülmüş olan tiptir.
Sekonder progresif (SPMS): Atak ve iyileşmelerle seyreden bir dönemin peşinden atak sayısının azaldığı ancak düzelmenin daha az olduğu, özürlülüğün gidip arttığı tablolardır.
Progresif-Relapsing MS: Başlangıçtan bu yana ataklar yaşansa da sürekli bir ilerleme mevcuttur.
Primer progresif (PPMS): Genellikle iyileşme kaydedilmeden, başlangıçtan bu yana hastalığın ilerlemesi ile karakterize seyir gösteren tablodur.
Benign MS: Ciddi hasarlar bırakmayan seyrek ataklar görülmüş olan formdur.
TANI NASIL KONULUR?
MS tanısı olguların klinik muayene bulguları, hastalığın gidişi ve yardımcı laboratuvar yöntemleri kullanılarak konulur. Olası diğer hastalıklar dışlanmalı ve lazım gelen laboratuar incelemeleri yapılmalıdır. Görüntüleme (MRG), görsel ve elektrofizyolojik tetkikler ve beyin omurilik sıvısı (BOS) incelemeleri, klinik kriterleri desteklemek amacı ile kullanılan yardımcı yöntemlerdir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastalığın kesin bir tedavisi olmamakla beraber atak tedavisi ile atak esnasında su yüzüne nörolojik bulguların düzeltilmesi, atakların önüne geçilmesi , oluşan özürlülüklerin giderilmesi, rehabilitasyon ve destekleyici tedaviler olacak şekilde tedaviler yapılmaktadır. Atak döneminde yüksek doz kortizon tedavisi 3-10 gün süreyle uygulanabilir. Atağın sıklığı ve şiddetine göre tedavi içerikleri değişir. Yalnızca belirtiler ortaya çıktığında kas gevşeticiler, nöropatik sançı tedavisi, mesane problemleri için tedavi, antidepresanlar kullanılır. Kaslarda aşırı kasılma ve bazı mesane problemleri gibi MS belirtilerinin tedavisinde botoks kullanılabilir. İlaç tedavisinin yanında lazım gelen durumlarda fizyoterapi yapılması çok fazla faydalıdır. Hastaya özgü egzersizlerin düzenli ve programlı uygulanması sağlanmalıdır. MS’li çoğu hastanın olağan ya da normale yakın bir ömür yaşadığını unutmamak lazım gelir . Kronik bir süreç olsa da makul tedavilerin zamanında uygulanması, rehabilitasyon yaklaşımları ile maksimum düzeyde fayda sağlanır.
MS HASTALARINA GÜVENLİ EGZERSİZ ÖNERİLERİ
• Egzersize başlamadan önce kesinlikle ısınma hareketlerini yapın.
• Günün en sıcak saatlerinde (10:00-02:00) egzersiz yapmamanız gerekiyor .
• Bol sıvı tüketin.
• 30 dakika boyunca çalışmayı planlıyorsanız, 10 dakikalık egzersiz seansları ile başlayın.
• Yetersiz aydınlatmalı, kaygan zeminli yerlerde egzersiz yapmaktan kaçının.
• Şayet denge problemi yaşıyorsanız kesinlikle takviye alabileceğiniz bir alan oluşturun.
• Vücudunuzun farkında olun. Egzersiz esnasında rahat hissetmiyorsanız, hemen sonlandırın.
• Yüzme, yoga gibi zevk aldığınız bir aktivite seçin.
arcahaberajansı
Yorumcuların dikkatine… • İmlası çok bozuk, • Büyük harfle yazılan, • Habere değil yorumculara yönelik, • Diğer kişilere hakaret niteliği taşıyan, • Argo, küfür ve ırkçı ifadeler içeren, • Bir iki kelimelik, konuyu zenginleştirmeyen, yorumlar KESİNLİKLE YAYIMLANMAYACAKTIR. |
Bunlar da ilginizi çekebilir...