GİZLENEN BAŞ BAŞA GÖRÜŞME! 

Resmi tercüman alınmadı Beyaz Saray'da bir saat baş başa yapılan görüşmeden sonra yeni bir unsurmuş gibi istihbarat desteğinden söz etmekle yetinilmesi "görüşmenin gerçek içeriği halktan gizleniyor mu" kuşkularını beraberinde getirdi. Baş başa görüşmede resmi tercüman bulunmadı. Erdoğan'a, Babacan tercümanlık yaptı. Konuşulanlar siyasi açıdan Bush, Erdoğan ve Babacan arasında kalmış oldu.

Liderlerin ayrı görüşme ısrarı Heyetler arası görüşmenin yanı sıra Erdoğan ile Bush'un ayrıca bir araya gelmesi farklı konuların da ele alındığını gündeme getirdi. İki liderin bu görüşmenin yapılması konusunda ısrarcı olması "Bush, PKK ile mücadeleye karşılık İran konusunda destek istedi" yorumlarına neden oldu. Bush'un "PKK ortak düşman" söylemi de "Türk kamuoyunu ikna" olarak değerlendirildi.

Baş başa ne konuştular?

Beyaz Saray'daki 1.5 saatlik randevunun bir saat gibi ağırlıklı bölümünün baş başa gerçekleşmesi, Başbakan Erdoğan ve ABD Başkanı Bush'un PKK ile İran konularında siyasi pazarlık yaptığı yorumlarını beraberinde getirdi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı George W. Bush 'un Beyaz Saray'daki randevusunda bir saate yakın baş başa görüşmesi soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Türkiye'ye terörle mücadele konusunda verilmesi öngörülen "gerçek zamanlı istihbarat desteği" konusunun ekim ayı başından bu yana gündemde olmasına karşın Beyaz Saray'daki görüşme sonrasında yeni bir unsur gibi açıklanması, görüşmenin içeriğine ilişkin ayrıntıların kamuoyundan saklandığı kuşkusunun ortaya çıkmasına neden oldu.

Genel diplomatik yaklaşımlar bağlamında resmi ziyaretlerde temasların "baş başa görüşme" ve "heyetler arası" olarak iki bölüme ayrılmasına karşın Beyaz Saray'daki randevunun, Türkiye açısından sadece "PKK ile mücadele" konusuna bağlandığı için, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Ergin Saygun'un da katılacağı heyetler arası görüşme çerçevesinde gerçekleştirilmesi bekleniyordu. Ancak, Bush ve Erdoğan heyetlerden ayrı olarak baş başa görüşmeyi de tercih etti. Baş başa görüşmede ise Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Ali Babacan tercümanlık yaptı. Böylece, Türkiye'nin resmi tercümanının bulunmadığı görüşmede konuşulanlar siyasi açıdan Bush, Erdoğan ve Babacan arasında kalmış oldu.

İRAN PAZARLIĞI MI?

Beyaz Saray'daki 1.5 saatlik randevunun bir saat gibi ağırlıklı bölümünün baş başa gerçekleşmesi, Erdoğan ve Bush'un PKK ile İran konularında siyasi pazarlık yaptığı yorumlarını da beraberinde getirdi.

Çünkü, gerek Türkiye'ye sağlanacak gerçek zamanlı istihbarat desteğinin daha önce açıklanmış olması gerekse de ABD Dışişleri Bakanı Condolezza Rice 'ın Ankara temasları sırasında verdiği mesajlar, Washington yönetiminin bu konuya ilişkin diplomatik pozisyonunu zaten ortaya koymuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Matt Bryza da 5 Kasım görüşmesinden önce Rice'ın Ankara'da yapacağı temaslara ilişkin olarak PKK konusunda Türkiye ile bilgi ve istihbarat paylaşıldığını, ancak bunun "actionable intelligence" (eyleme geçirilebilir istihbarat: alıcı taraf derhal harekete geçip eylem yaparak sonuca ulaşabiliyor) şeklinde tanımlanan türden istihbarat olup olmadığına giremeyeceğini söylemişti. Bütün bu açıklamalar göz önüne alındığında Bush ile Erdoğan'ın ayrıca bir araya gelerek aynı konular üzerinde mutabakata varmalarına gerek yoktu.

Ancak, gerek Bush gerekse Erdoğan bu görüşmenin yapılması konusunda ısrarcı olunca, "İran konusunda siyasi pazarlık mı yapılacak? Bush, PKK ile mücadeleye karşılık İran konusunda destek mi isteyecek" sorusu gündeme geldi. Bunların yanı sıra Bush'un yaptığı açıklamalar da olası bir siyasi pazarlık konusunda yeni soru işaretleri ortaya çıkardı. "PKK, ABD'nin terör örgütleri listesinde yer alıyorsa, neden Bush, Erdoğan ile görüşmesinin hemen öncesinde 'ortak düşman' söylemini benimsedi. Uygulamanın zayıf olmasına karşın böylesine güçlü bir yaklaşımın belirlenmesinin arkasında, Türk kamuoyunun İran'a karşı ikna edilmesi mi var" yönünde sorular ortaya atıldı.

Bir başka önemli soru da "Türkiye ile ABD stratejik ortak olarak tanımlanıyordu. Madem iki ülke stratejik ortaktı, neden ABD bugüne kadar PKK terörüne karşı Türkiye'ye 'actionable intelligence' (eyleme geçirilebilir istihbarat) vermedi. Şimdi böyle bir açılım yapmasının karşılığında Türkiye'den hangi siyasi desteği talep etti?" oldu.

CUMHURİYET