Çin ucuz işgücü avantajını yitiriyor 

Yıllardır en büyük rekabet avantajı ucuz işgücü olan Çin'de işler tersine dönüyor. Asgari ücret yasasının yeniden düzenlenmesi, para birimi yenin esnetilmesi, Honda ve Toyota'da başlayarak diğer üreticileri de etkileyen grevler Çin'deki fabrikaların üretim maliyetlerini artırırken, Çinli üreticiler de çözüm yolu olarak otomasyona sarıldı. Birbiri ardında gelen intiharlarla öne çıkan Foxconn teknoloji şirketi, Nissan'ın Çinli ortağı ve At&T için telsiz telefonlar üreten Hong Kong merkezli VTech Holdings emek gücüne olan bağımlılıklarını azaltmak için fabrika gereçlerine yatırım yaptıklarını açıkladı.

Ücret artışı fiyatlara yansır
Dünyanın fabrika katı olarak adlandırılan ve Çin'deki otomosyonun hızlanmasına öncülük eden İnci Nehri Deltası'ndaki fabrikalarda işçilere ödenen ücretler son 6 ayda yüzde 17 arttı. Kimi tahminler 2009'da saat başına işgücü maliyetinin 1.27 dolar civarında olduğunu gösterirken Türkiye'de TÜİK verilerine göre bu rakam 7-10 dolar arasında. Ülkede 2006 yılında saat başına ortalama 0.9 dolar olan ücretler de 2010'da 1.8 doları geçmiş durumda.
Çin Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 13 Mayıs'ta açıkladığı verilere göre ülkede en yüksek asgari ücret 164 dolarla Şanghay'da. Başkent Pekin'de ise asgari ücretin 1 Temmuz'dan itibaren yüzde 20 artışla 140 dolara yükseltileceği belirtiliyor. Çin'de aralarında imalat üssü Shenzhen'in de bulunduğu 20'den fazla eyalet ve kentte asgari ücret bu yıl içinde yükseltildi. Yerel yönetimler bu karara gerekçe olarak şirketlerin işçi bulmalarına ve yerel tüketimin desteklenmesine yardımcı olma hedefini gösterdi. Uzmanlar üreticilerin maliyetlerdeki artışı müşterilerine yansıtmak için yoğun pazarlıklar yaptıklarını ve Çin'in ucuz işgücü avantajının yavaş yavaş azalmaya başladığını belirtiyor. Çin'de artan işgücü maliyetleri yalnızca Çinli üreticileri değil bu ülkede üretim yapan dev şirketleri de vuruyor. Apple, Dell, Hewlett-Packard, Levi's gibi dev şirketlerin ürünlerinde de fiyat artışı yaşanabileceği belirtiliyor.
Bu ülkedeki fabrika sahipleri yuanın esnekleştirilmesinin ardından gelecek yükselişin kâr marjlarını düşüreceğinden endişeli. Ayrıca Merrill Lynch'in hesaplarına göre asgari ücretin artması ile işgücü maliyetleri yüzde 15'den birkaç yıl içinde yüzde 30'a çıkabilir. Credit Suisse'e göre de kırsal kesimde yüksek ücretlerin 2015'te şirketlere maliyetinin 1.5 trilyon dolar olması bekleniyor.

Otomasyon çözümü
Çin'deki fabrika sahiplerine danışmanlık yapan Hong Kong merkezli INFACT Global Partners kuruluşunun İdari Direktörü Ian Spaulding, Bloomberg'te yayımlanan açıklamasında, "Fabrikalar daha az ile daha çok üretimin nasıl yapılacağı konusunda ciddi bir şekilde düşünmeli. Fabrikaların rekabet konusundaki avantajlarını koruyabilmeleri için verimliliklerini artırmaları gerekiyor" dedi.
VTech Holdings Mali İşler Müdürü Shereen Tong, şirketin geçen ay Çin'deki 20 bin çalışanının ücretlerini yüzde 20 artırdığını bildirdi. Bu artış yerel yönetiminin asgari ücretlere zam yapması sonrasında gerçekleşti ve şirket gelirlerinde yüzde 5'lik bir düşüşe yol açması bekleniyor. Tong, otomasyonu artırmak ve üretim sürecini daha az işçiyle tamamlamam istediklerini belirtti. Şirket bunun için her biri 128 bin 500 dolara malolan elektronik makinelerden satın almayı ve kendi mühendislerine bazı makinelerin tasarımını yaptırmayı planlıyor.
Japonya'nın üçüncü büyük otomobil üreticisi olan Nissan da maliyetlerin arttığı bu ortamda verimliliği daha yüksek bir seviyeye çekmeyi hedefliyor. Nissan, Çin'deki ortağı olan Dongfeng Motor Group ile Guangzhou eyaletinde 752 milyon dolarlık fabrika yatırımı yapıyor. Söz konusu ortaklık aynı zamanda spor otomobil üretimi yapan Zhengzhou Nissan Automobile'in de sahibi. Bu şirket Zhengzhou fabrikasına ikinci bir üretim hattı eklemek için yaklaşık 147 milyon dolarlık yatırım yapacak. Dünyanın en büyük taşeron elektronik ürün üreticisi olan Foxconn da bu yıl içinde en az 10 çalışanının intihara teşebbüs etmesinden sonra Çin'deki ücretleri 2 kat artıracağını açıkladı. Şirket Başkanı Terry Gou 8 Haziran'da yaptığı açıklamada, artan maliyetleri karşımalak için otomasyonu hızlandırıp, çalışanların verimliliğini yükselteceklerini dile getirdi.

İŞÇİLER ENFLASYONDAN ŞİKAYETÇİ
Dünyanın en büyük otomobil üreticisi olan Toyata, önceki gün yaptığı açıklamada, bir tederikçisinin grevden etkilenmesi nedeniyle Guangzhou'daki fabrikasında üretimi durdurduğunu belirtti. Toyata bu ay en az üç kez grevler nedeniyle sıkıntılı günler yaşadı. Daha önce de Honda'nın Çin'deki fabrikasında çalışan işçiler ücret artışı talebiyle greve gitmişler ve bu isteklerini kabul ettirmişlerdi. Çinli işçiler artan enflasyon karşısında maaşların da yükseltilmesinin hayatın idame ettirilmesi açısından zorunlu olduğunu söylüyor. Ülkede mayıs ayında yıllık bazda yüzde 3,1 olarak açıklanan enflasyon son 19 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Gayrimenkul fiyatları da 70 kentte mayıs ayında bir yıl öncesine göre yüzde 12,4 arttı.(Referans)