PO İhale Yasağına İSYAN ETTİ: Gizli Saklımız Yok, İzahı Mümkün Değil!

PO Genel Müdürü Melih Türker de düzenlediği basın toplantısında, şirketin Ambarlı Santralı’na yakıt temini ihalesinde şartnameye uymadığı iddialarını yanıtladı.
Önceki gün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, grup şirketi Petrol Ofisi (PO) ve Doğan Holding dahil, grubun diğer dokuz şirketine 1 yıl süreyle ‘tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine girme yasağı’ getirdi. Ayrıca şirket hakkında suç duyurusunda bulunulacağı belirtildi.
Bakanlığın açıklamasına göre, PO, İstanbul Ambarlı’daki santral için yakıt temin etme ihalesine, başka katılımcıların girmesini engelledi. Fuel oil 5 vermesi gerekirken, fuel oil 6 verdi.
PO, dün yaptığı basın toplantısında ihalede revize teklif vererek, her durumda fuel oil 5 bulunamayacağı, böyle durumlarda fuel oil 6 verebileceğine ilişkin bildirimlerinin ihale dosyasında olduğunu açıkladı.

1- Şartlı teklifimiz ihale dosyasında bulunuyor
Petrol Ofisi Genel Müdürü Melih Türker, ilk şartname fuel oil 5 alımını öngörmesine karşın, bu konudaki zorlukları saptayarak revize teklif verdiklerini söyledi. Türker, şöyle dedi:
“Şartnamede fuel oil 5 maddesini görünce ikmalcimize (Tüpraş) sorduk, ikmal garantisi verebilir miyiz diye. Yasal süre içinde EÜAŞ’a geri dönüp ‘İkmal garantisi mümkün değil’ dedik. Bunun için şartlı teklifimizi yasal itiraz süreci içinde verdik. Faturaların fuel oil 5 ve 6 olarak bu biçimde kesileceğini belirttik. Teslim ettiğimiz ürünün numarasını bildirdik.”
Türker, verdikleri revize teklife aykırı hareket etmediklerini, fuel oil 5 bulunmadığında fuel oil 6 teslim ettiklerini belirtti.
Bakanlık, İhale Komisyonu’nun, PO’nun bazen 5, bazen 6 numaralı fuel-oil teslimatı yapmak üzere verdiği revize teklifi değerlendirmeye almasının usulsüz olduğunu iddia ediyor. EÜAŞ Genel Müdürü de dahil, İhale Komisyonu ve Ambarlı Santralı’nda görevli üst düzey yöneticiler hakkında görevden uzaklaştırma ve toplam 17 kişi için suç duyurusu kararı alındı.

2- Her teslim numuneyle, kârı maliyeti aynı
Melih Türker, kuruma fuel oil 5 veya 6 verilmesinin şirkete bir kazanç sağlamadığını, her iki yakıtın kâr ve maliyetinin aynı olduğunu söyledi. Türker, şöyle dedi:
“Santrala yakıt teslimleri her seferinde numune testiyle yapıldı. Tüpraş’tan gemi yükleniyor, EÜAŞ’a getiriliyor. Burada kontrolörler, mühendisler ve bağımsız denetiçi numune alırlar. Numune onaylandıktan sonra gemi deşarja başlar. Onaylanmazsa, ‘Ürün istediğimiz standartalara uygun değil’ denir, biz de gemiyi geri gönderir bakarız. Bu işlem her ikmalde olur. Fuel oil 5 ile 6’nın kârlılık açısından farkı yok. Tüpraş ikisini de bize aynı fiyattan veriyor. Kaldı ki bu ikmal, bizim için zor bir ikmaldir finansal olarak. Miktar büyüktür, dışarıda duran paranız büyüktür, zamanında tahsil edemezsiniz. Bizim 50-60 milyon lira açıkta duran paramız vardır, bazen 100 milyonu bulur. 15-16 ay önce Sayın Bakan’a dedim ki, ‘Lütfen bize biraz yardımcı olun, 60-70 milyon lira alacağım var, artık dayanamıyorum, ikmali keseceğim.’ O da bana ‘Kesme, İstanbul’u elektriksiz bırakırsın’ demişti.”

3- Grubun 10 şirketine birden ihale yasağı
Resmi gazetede yayımlanan ihalelere katılma yasağı, sadece Petrol Ofisi’ni değil, Doğan Grubu’nun 10 şirketini kapsıyor.
1’er yıl süreyle tüm ihalelere katılması yasaklanan şirketler şöyle:
“Petrol Ofisi Arama Üretim Sanayi ve Ticaret, Petrol Ofisi Alternatif Yakıtlar Toptan Satış, Petrol Ofisi Gaz İletim, Petrol Ofisi Akdeniz Rafinerisi Sanayi ve Ticaret, Petrol Ofisi Gürcistan Limited Şirketi, Erk Petrol Yatırımları, Kıbrıs Türk Petrolleri Limited, PO OİL FİNANCING LTD, PO PETROFİNANCE N.V. ve Doğan Şirketler Grubu Holding.” 

Mevzuat ne diyor?
Kamu İhale Kanunu’na göre yasaklı şirket veya ortaklarının, ortağı olduğu şahıs şirketleri ile sermayesinin yarısından  fazlasına sahip olduğu şirketler de kamu ihalelerine giremiyor. Yasaklanan firmaların sicili Kamu İhale Kurumu’nda (KİK) tutuluyor.
Yasaklama gerektiren fiiller, şöyle sıralanıyor:
“Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek; isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak; sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek; ihaleye birden fazla teklif vermek.”

4- İhaleye TPAO da girdi, bu nasıl engelleme?
Melih Türker, PO’nun ihaleye başka şirketlerin girmesini engellediği iddialarına yanıt verirken, ihaleye PO’nun yalnız girmediği, ihaledeki rakibinin bir devlet şirketi olduğuna dikkat çekti. Türker şöyle dedi:
“Bu ihaleye giren bir şirket daha var, Türkiye Petrolleri. İhaleye teşekkür mektubu verip ‘teklif vermiyorum’ diyor. ‘İhaleye başka firmaların girmesi engellenmiştir’ deniyor. Böyle birşeyin nasıl olabileceğini bilen varsa bana söylesin. Son derece üzücü, yanlış ve çirkin bir ifade. Her şirket davetlidir, her şirket istediği ihaleye girebilir. Biz bazı ihalelere gireriz, bazılarını kazanır bazılarını kaybederiz. Daha geçen hafta iki tane büyük ihale kaybettik. Afşin’de ihalesi vardı girdik, başka bir firma aldı.”
Ambarlı ihalesinde, Petrol Ofisi, toplam 350 bin ton fuel oil verecek. Şimdiye kadar 180 bin ton fuel oil 5, 36 bin ton da fuel oil 6 verdi. Şirket taahütünü tam olarak yerine getirmek için 150 bin ton daha fuel oil verecek.

5- Tüpraş yazısıyla ürünün niteliğini bildirdik
Yakıt teslimlerinde ürünün niteliğinin Tüpraş’tan alınan yazıyla bildirildiğine dikkat çeken Türker, şöyle dedi:
“İkmale başladık ve 36 bin ton fuel oil 6 verdik. Her seferinde Tüpraş’tan bir yazı vardı ekinde, ‘Fuel oil 5’i üretemiyorum, 6 vermek zorundayım’ diyor. Sonra EÜAŞ bize bir yazı yazdı, ‘Bunu anlıyoruz ama sıkıntıya neden oluyor. Lütfen bunun olmadığı ile ilgili mektupları, teyitleri eklemeyi unutmayın.’ Biz zaten ekliyorduk.
Sonra bize ‘Artık 6 numara almayacağız, 5 verin’ dediler. Biz de döndük Tüpraş’a dedik ki, ‘Başka birşey yapmanız lazım.’ Tüpraş kalktı yüzde 1 kükürtlü fuel oil ithal etti, bize fuel oil 5’i yapmaya başladı. Biz EÜAŞ’a 180 bin ton fuel oil 5 ikmal etmişiz.
Fuel oil 5 elde etmek için ilave maliyete katlanıldı. Fuel oil 5 ile 6’nın ortaya çıkması, işlenen ham petrolün menşeine bağlı. Tüpraş, ‘Hangisi çıkarsa onu veriyorum’ diyor. Fuel oil 6 numara, TSE’nin kabul ettiği bir ürün. Ayrıca EPDK’nın da tanımladığı bir ürün. Yani 6 numaranın çevreyi kirleten bir ürün olduğunu varsaysak TSE’nin ‘bunu artık yapmayın demesi lazım.”

6- İzahı yok, yasal haklarımızı kullanacağız
Melih Türker, “Bize bu yasak niye geldi, cevabı bende yok. Nedeni bilemiyorum. PO’nun kamudan sağladığı ciro toplam cironun yüzde 9’u. Kârlılık anlamında toplamın yüzde 5-6’sıdır. Tüm yasal haklarımızı kullanacağız. Bunun parayla pulla alakası yok. PO, Türkiye’nin en önemli markalarından bir tanesi. Bu markanın itibarına gelecek her türlü zarar için her türlü aksiyonu cesurca alacağız. Tüm yasal haklarımızı kullanacağız. Bütün hukukçularımızla görüşüyoruz ve ne yapacağımıza karar vereceğiz” dedi.

Borsaya açıklama
Şirketten borsaya yapılan açıklamada da şöyle denildi:
“İdarenin değerlendirmesindeşirketimizin ihale şartnamesinde öngörülen gerekli tüm şartları yerine getirdiği anlaşılarak işin tarafımıza ihale edildiği bildirilmiş ve şirketimiz sözleşme imzalamaya davet edilmiş, sözleşme imzalanmıştır.
Şirketimizce gerçekleştirilen tüm teslimatlar şartname hükümlerine ve teklifimize, gerekse de ilgili mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olarak eksiksiz ve zamanında yerine getirilmiştir.
Sözleşme kapsamında yapılan tüm teslimatlar, EÜAŞ yetkililerinin teslim öncesinde aldıkları ürün numuneleri üzerinde yaptırdıkları analizler sonucunda taraf yetkililerince imzalanan kabul tutanakları ile gerçekleştirilmiştir. Bu itibarla, söz konusu fesih ve kamu ihalelerinden men edilme işlemine ilişkin olarak, ilgili kurum ve kuruluşlar nezdindeki itiraz haklarımız kullanılacaktır.”(milliyet)