IŞİD'e 'savaş açan' anne! 

Ergenlik yaşlarında Müslümanlığı seçen Damien Clairmont daha sonra İslam'ın ana akımından ayrılıp IŞİD'in yanında cihatçı olmaya yönelmiş ve sadece 22 yaşındayken, Suriye'de ölmüştü.

Ailenin yaşadığı Calgary, Suriye'den bir kıta ve bir okyanus uzaklıkta ama Damian Clairmont buz hokeyi yapmak yerine IŞİD'e katılmayı seçen tek genç değil burada.
Damian, sorunlu geçen ergenlik yılları ardından İslamiyeti tercih ettiğinde, sükunete kavuşmuş görünüyordu.

Christianne, oğlunun hayatında olumlu bir adım attığını umuyordu. Ama bu değişimi izleyen yıllarda giderek uzaklaştı ailesinden. Özellikle de kentin başka bir yerine taşınmasından ve din değiştirmesini destekleyen kişileri terketmesinden sonra...

"2011'den itibaren biraz biraz, öyle dikkat çeken şekilde değil ama, yavaş yavaş değişti. Sakalını uzattı, saçını çok kısa kestirdi. Dünyada gerçekten olup bitenler hakkında medyanın yalan haber yaydığını söylemeye başladı. Burada bizim gerçekleri bilmediğimizi, Batı dünyasının bencil olduğunu anlatıyordu. Onunla tartışmaya çalıştım, ama kafasına bir fikir girmişse, o fikri değiştirmek isteyene kolay gelsin. Sonra, sofradaki şarap konusunda daha katı davranmaya başladı, eskiden içmese de içenlere saygı gösteriyordu. Derken birden sofraya bile gelmemeye başladı" diye anlatıyor Damian'ın annesi.

Damian, IŞİD'e katılan tek Kanadalı değil

Kanada yetkilileri Suriye ve Irak'ta kaç kişiyi izlediklerini söylemiyorlar ama konu hakkında bilgi sahibi olanlar, 80 civarında bir sayıdan söz ediyor. Bu, IŞİD saflarına katıldıkları tahmin edilen 600 İngiliz ve binlerce Avrupalının yanında, çok daha düşük bir rakam.
Ama bir gerçek de var ki, o da, IŞİD destekçilerinin yarattıkları tehlike. Geçen yıl IŞİD ideologlarından biri, internet üzerinden, hava saldırılarını düzenleyen koalisyona bağlı ülkelerdeki yandaşlarını, ülkelerine saldırı düzenlemeye çağırmıştı.

Kanada da bu koalisyonun bir parçası.

22 Ekim'de Michael Zehaf-Bibeau, parlamento yakınlarında Bilinmeyen Asker Kabri'nde nöbet tutan bir Kanadalı askeri vurarak öldürdü. Zanlı, daha sonra parlamentoya saldırıya girişmek isterken öldürüldü. Bu olay, Kanada'da birkaç gün içinde gerçekleşen ikinci saldırıydı.

Olaydan sonra IŞİD saldırıların sorumlularının, örgütün internette yayımladığı yazılardan ilham aldıklarını savundu.

Peki ama IŞİD, dünyanın diğer tarafından militan toplamakta, nasıl bu denli başarılı olabiliyor?

Damian'ın yetiştiği yerden birkaç kilometre ötedeki Calgary Üniversitesi'nde, internet ortamında yer alan aşırı uçtaki fikir ve eğilimleri araştıran ve IŞİD'in öykü anlatabilme becerileri sayesinde çekici geldiğini düşünen Michael Zekulin, "El Kaide tarzı sakallı yaşlı bir adamın, arka planı bomboş bir noktada oturup 45 dakika boyunca vaaz verdiği geleneksel video kliplerinden vazgeçtiler. Artık Hollywood tarzı kısa klipler hazırlıyorlar. Bir sürü grafik, bir sürü şiddet var, yoğun şekilde İngilizce konuşuluyor. Ayrıca, videonun hedef aldığı ülkeye göre, Almanca, Felemenkçe, İspanyolca ya da Fransızcaya de çevriliyor" diyor.

Damian Clairmont, IŞİD videolarından hiçbirinde yer almadı. Ama Ontario kentinden John McGuire adlı bir şahıs, Kanada karşıtı saldırı kampanyasının afişlerinde, sembol haline geldi. Örgüte militan kazandırmak için bir video klibi çeken McGuire, memleketini kınıyor, insanlara IŞİD'e katılma çağrısında bulunuyordu.

Radikalleşme yolu benzer çizgileri izliyor

Zekulin, "Arkalarındaki büyük IŞİD mesajları ile, doğrudan kameraya konuşan, normal birer Kanadalı gibi, hokey oynayarak, balık tutarak, ava giderek yetiştiklerini anlatan kişiler bunlar. 'Bir zamanlar biz de sizin gibiydik ve şimdi Hak yolunu bulduk.' diyorlar. Batılı ülkelerden insanlar yurt dışına savaşmaya gidip de döndüklerinde çok daha fazla inanılır oluyorlar." diyor.

Damian, 2012'ye dek ideolojik bakımdan tümüyle değişim geçirmişti. Kasım ayında Calgary Havaalanı'ndan annesine telefon etti ve Orta Doğu'ya gittiğini haber verdi.
"Sabahın 6'sıydı. Yüksek sesle ağlamaya başladım. Keşke gitmeseydin dedim. O da ağlamaktan vazgeçmem için yalvarıyordu. Benim acı çekmemi istemediğini, herşeyin iyi olacağını söyledi. Oraya gitmesinden ancak bir hafta kadar sonra aradı beni. Kum üstünde yürüdüğünü duyuyordum. 23 Aralık'a kadar düzenli olarak konuştuk. Derken Kanada istihbarat yetkilileri kapımızda göründü" diye anlatıyor Christianne Boudreau.

Damian'ın Kanada'da radikalleşmesi, tam olarak bilmek kolay olmasa da, tanıdık bir yol izlemiş görünüyor.

Başka bir Kanadalı militan, geçirdiği süreci anlatırken, ana akım İslamiyeti reddetmesini ve cihatçı dünya görüşünü benimsemesini anlatmıştı. Bu militanın, el Kaide için adam toplamakta önemli rol oynayan, şimdi ölmüş olan Yemen asıllı Amerikalı hoca Enver el-Evlaki'nin internetteki vaazlarını izlediği söyleniyor.

Bu gençler sıkı şekilde kenetlenmiş grupları içinde internet üzerinden radikal malzemeleri paylaşarak birbirlerinin öfke ve kararlılığını pekiştiriyorlar. Damian da bu yolu izlediyse, biraz yardımla, savaş cephesine gitmenin yolunu bulmuş olmalı.

İnternet üzerinden ve gerçek hayatta yürütülen radikalleştirme süreci, güvenlik güçlerinin karşısındaki en büyük zorluk.

"Keşke çok daha önce harekete geçseydik diyeceğiz"

Calgary emniyet yetkilisi Rick Hanson, "Kanada artık bu sorunun dışında değil" diyor ve ekliyor:

"Uzun bir süre boyunca, Kanadalılar, bu başkalarının derdi, burada böyle şey olmaz diye düşünüyordu. Gençlerin radikalleşmesine yol açan nedenler, çeteleşen ya da herhangi bir suç örgütüne yanaşan kişilerinkinden farklı değil. Çevrelerine uyumsuz genççler bunlar. Ama buradaki kanca, sosyal medya. Hızlı bir şekilde radikalleşmeye karşı stratejiler geliştirmezsek kendimizi bunun ortasında bulacağız ve keşke çok daha önce, daha etkili ve hızlı bir biçimde harekete geçseydik diyeceğiz."

Damian Clairmont'un annesi Christianne, oğlunun radikalleşmesine ve savaş saflarına katılma yolculuğuna çıkmasına kimsenin müdahale etmemesine öfkeli. Günün birinde kapısını çalan Kanada istihbarat yetkilileri, iki yıla yakın zamandır Damian'ın faaliyetlerinin farkında olduklarını ve Suriye'ye gittiğini de bildiklerini söylemişler.

Bir gün, hiç ummadığı bir anda, Damian, annesine telefon ederek neler düşündüğünü anlatmaya başlamış.

"Bir amaçla, kadınları ve çocukları işkenceden, tecavüzlerden ve cinayetlerden kurtarmak için orada olduğunu söyledi. Hiç kimsenin birşey yapmadığını düşünüyordu. Elinde silah var mı diye sordum, cevap vermedi. Ayrıntıları öğrenmemi istemiyordu" diye anlatıyor anne Christianne Boudreau.

Christianne tamamiyle kaybolmuş halde hissetmiş kendisini. Resmi düzeyde yardımcı olabilecek tek bir kişi bile bulamadığını söylüyor.

Radikalleşmeyle mücadelede ailenin rolü

Daha sonra "Alman Radikalleşme ve Radikalleşmeyle Mücadele Araştırmalı Enstitüsü" Başkanı Daniel Koehler'i bulmuş. Koehler, insanların radikal düşüncelerden çıkarılması konusunda öncü fikirler geliştirmiş bir uzman. Neo-Nazilerle ve cihatçılarla birlikte çalışmış; gençlerin Suriye'ye gitmesini önlemeye çalışmış.

Daniel Koehler'in işi büyük ölçüde gizli ve yakınlarını radikalleşmenin eşiğinden kurtarmaya çalışan aileler için hayli hassas bir destek programı yürütüyor. Ama radikalleşmeye karşı uygulanan önlemleri de eleştirmekten geri kalmıyor.

Ajanların, polisin ve toplumda bilinen hocalar gibi radikalleşmiş insanların nefret ettiği tiplerin kullanılması yüzünden bu mücadele programlarının daha en başından başarısızlığa mahkum olduğunu savunan Koehler, "Sürecin ilk aşamalarının saptanmasında veya radikalleşmenin ilerlemiş aşamalarındaki müdahalelerde, aile, çok önemli bir rol oynuyor. Bir potansiyel teröristin en yakını, ailesi. Onlarla birlikte çalışılması gerekir. Bu insanların ve çevrelerinin güçlendirilmesi gerekiyor" diyor.

Ailelerin radikalleşme belirtisi gördüklerinde savunulan dini inançların ve siyasi görüşlerin esasını tartışmaya çalıştığını ve bu yaklaşımın gençleri daha da uzağa ittiğini, zira gençlerin "gerçeği bulduklarını inandıkları" için esas noktaları tartışmaya ilgi göstermediğini belirten Daniel Koehler, "Ben pozitif seçenekler ve yönlendirmeler sunmaya çalışıyorum. Bir genç, yardım götürmek için Suriye'ye gitmek istiyorsa, aileyi, başka insanlara yardım sağlanması eğilimini desteklemeye, ama ülkeden ayrılmadan, aynı hedefe varmasını sağlayacak şekilde, başka seçenekler sunmaya yöneltiyorum." dedi.

"Onu istismar ettiler, kurban ettiler"

Christianne Boudreau, Daniel'i bulduğunda Daniel Koehler'in herhangi bir müdahalede bulunabilmesi için çok geç kalmıştı.

2014 Ocak'ında Christianne'i arayan bir gazeteci Damian'ın fotoğrafını istedi. Gazeteci, Damian'ın fotoğrafı ve hakkında yazılmış anma niteliğinde sözler içerek bir tweet almıştı. Christianne, gazeteciye oğlunun Facebook sayfasına bakmasını söylemiş; gazeteci "Bana gelen resim, Facebook'takiyle aynı" deyip telefonu kapatınca, olanları öğrenmiş.

Calgary'li sıradan gencin öldüğü haberi, Suriye'deki bir başka Kanadalı militanın, "Damian'ın, grubuyla birlikte ele geçirildikten sonra Özgür Suriye Ordusu'nca idam edildiğini" internetten duyurmasıyla doğrulanmış.

Birçoklarına göre Damian, sosyal medya aracılığıyla başkalarını da aynı yoldan yürümeye teşvik eden bir mekanizmaya bilinmeyen miktarlarda kaynak akıtan radikal bir örgüte katılmak suretiyle bir terörist oldu.

"Gerçekten çok kötü seçimler yaptı, kararlar aldı. Bence işin başında kendisini hangi yola adadığının farkında değildi. Beşar Esad'la savaşacağını düşünüyordu. Ama oraya gittiğinde, sanırım zaman içinde beyni yıkandı. Bizlerin burada bu gençlerin yaşadıkları şeyleri kavrayabilmemiz çok zor" diyor Christianne Boudreau ve sürdürüyor:

"O benim için merhametli, şefkatli, insanları deven ve koruyan bir gençti. Benim bildiğim çocuk buydu. Onu hep öyle hatırlayacağım. Herkesin düşündüğü şekilde değil. Onu istismar ettiler, kurban ettiler."

Christianne yanıt aradığı soruların cevaplarını hiçbir zaman alamayacak ama, mağdur durumuna düşmek de istemiyor.

"Sesimizi duyurmalıyız"

Damian'ın ölümünden bu yana, başkalarının mücadele etmesine yardımcı olmaya girişti ve hedefinde IŞİD'in internet faaliyetleri var.

Extreme Dialogue (Aşırı Diyalog) adlı, internet kampanyalarında ailelerin hikayeleri üzerinde odaklanan, yeni uluslararası terörle mücadele projesine katıldı. Polisi ve öğretmenleri radikalleşme konusunda eğitmek amacıyla hazırlanan ilk kampanyanın odak noktasında, Christianne Boudreau var.

Ayrıca Koehler'le birlikte, öncüsü olduğu aile danışmanlığı uygulamalarını Kanada'ya getirebilmek için işbirliği yapıyor.

Daniel Koehler, Calgary'deki gönüllüler için ilk eğitim seansını gerçekleştirdi. Christianne ayrıca, aynı duruma düşen anneler arasında uluslararası ağ kurmaya girişti.

Amaçları: Seslerini duyurmak, seslerini duyurmak ve yine seslerini duyurmak...




bc türkçe