"ZARARINA" YALANINA KANMAYIN! 

Birçok mağazanın kapısında ki “tadilat nedeniyle zararına satışlar” vb. afişleri görmüşsünüzdür. Bir pazarlama yöntemi olan bu ilana inanıp kendinizi alışverişe kaptırmayın. Zira bu yöntem, mağazadan başka kimsenin işine yaramıyor. Ancak yeni düzenlemeye göre artık kimse kolay kolay “zararına satış yapıyorum” diyemeyecek.

Özellikle mahalle aralarındaki dükkânlarda, mağazalarda “tadilat nedeniyle zararına satışlar”, “kapatıyoruz, bitiriyoruz” gibi yazan afişlere ya da el ilanlarına çok sık rastlıyoruz. -Mahalle aralarında rastlanıyor; çünkü büyük alışveriş merkezlerindeki mağazalar birbirlerini kontrol ediyor.- Genellikle mobilya, halı, çeyizlik ve elektronik eşya mağazalarında rastlanan bu durum bir pazarlama yönteminden başka bir şey değil. Eğer ihtiyacınız yoksa sakın bu ilanlara inanıp, kendinizi alışverişe kaptırmayın.

Tüketiciler Derneği Genel Başkanı (TÜDER) Engin Başaran, “Zararına satışlar, kapatıyoruz, gibi ifadeler mağazanın kapısında altı ay boyunca kalabiliyor. Ve tüketiciler de gerçekten bu mağaza kapanıyor, zararına satıyor diye oradan alışveriş yapıyor. Bu bir aldatmaca.” diyor. Bu konuda Türkiye’de bugüne kadar ciddi bir düzenleme yoktu. Bu nedenle de indirimli satışların her türü gelişigüzel yapıldı. Ancak işin boyutları artık o kadar ciddileşti ki, hükümet konuyu gündemine taşıdı ve “zararına satışlar” konusuna bir düzenleme getiriyor. Şu anda alt komisyonlarda görüşülen bu düzenlemeye göre, “mağazanın böyle bir afişi kapısına asabilmek için altı ay önceden odalara haber vermesi” gerekecek. Altı ay sonra afişini asabilecek ve afişin kalma süresi sadece iki ay olacak. Yani artık mağaza ne kadar sürede kapatılırsa kapatılsın, ancak iki ay zararına satışlar afişini bekletebilecek. Engin Başaran, serbest piyasa ekonomisinde birtakım şeyleri kontrol altına almanın zor olduğunu ve bu nedenle yapılan düzenlemelerde tüketicinin korunması gerektiğini önemle vurguluyor. Bu nedenle denetlemenin zor olacağını belirtiyor.

Normalde indirimli satışlarda, (zararına satışlar, indirimli satışlar genel başlığı altında ele alınıyor) ürünün normal fiyatıyla, indirimli fiyatının etiket üzerinde birlikte yazılma zorunluluğu var. Türkiye gibi tüketici örgütlenmesinin çok zayıf olduğu ülkelerde bunun denetlenmesi daha zor. Başaran, “Tüketiciler böyle bir şeye tanık olduklarında yani bir mağazanın kapısında iki aydan fazla bir afişin kaldığını gördüklerinde bize haber versinler.” diyor.

“Olta atışı” satış tekniği

Zararına (indirimli) satışlar konusu sadece bize özgü değil. Avrupa’da da karşılaşılan bir sorun. Fransa’da bu tür pazarlama tekniğine “olta atışı satış” adı veriliyor. Buna göre bazı marketler ya da mağazalar indirimli satış kampanyası başlattıklarını el ilanı ile duyururlar. Bu ilanın sonuna da “ürünlerimiz stoklarla sınırlıdır” diye bir not düşüyorlar. İndirimli satışların başladığı hemen ertesi gün, markete gitseniz bile size verilen cevap, “Stoklarımızda kalmadı, başka bir ürünümüzü verelim.” şeklinde oluyor. Amaç, müşteriyi mağazaya çekip başka bir ürün almaya teşvik etmek. Başaran, özellikle büyük marketlerde de rastlanan bu durum nedeniyle çok fazla şikâyet aldıklarını söylüyor.

Olta satış tekniğini en iyi kullanan hatta geliştiren esnaflardan biri Bursa’da yaşayan Mustafa Çiftçi. Halı ve zücaciye mağazası olan Mustafa Çiftçi’nin en büyük hobisi (!) 3-4 ayda bir mağaza açıp, kapatmak. Pazarlıksız, tek fiyat üzerinden satış yapan Çiftçi, Bursa’nın bugüne kadar hemen her semtinde mağaza açmış. Müşterileri mağazasına çekmek yerine, mağazasını müşterilerinin ayağına götüren Çiftçi, bu yöntemle ilk zamanlarda 30-60 YTL arasında günlük ciro yapıyor. Satışlar düşünce de malı mülkü toplayıp yeni bir semtte doğru yol alıyor, mağaza arıyor. Çiftçi, böylece oltasını müşterisinin ayağına kadar gidip atıyor.

Zaman