YSK’DAN REFERANDUMA TARTIŞILACAK GEREKÇE 

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 21 Ekim’deki referandumun ertelenmemesine ilişkin kararının gerekçesini açıkladı. YSK bir oy farkla aldığı kararı, YSK’nın TBMM ve Cumhurbaşkanlığının iradelerini yok sayma yetkisi olmadığı, ayrıca gümrüklerde oy kullananların 11. Cumhurbaşkanı’nın seçildiğini bilerek oy kullanması nedeniyle seçmen iradesinin fesada uğradığından söz edilemeyeceği gerekçesine dayandırdı. Karşı oyların gerekçesinde ise, “seçmenin iradesinin yanıltıldığı, eşitlik ilkesinin ihlal edildiği” vurgulandı.

YSK’nın referandumun yapılması kararının gerekçesi şöyle:

Yasa, tümüyle halk oylamasına sunulmuş olup madde madde oylamanın söz konusu olmadığı, oy verenlerin de kanunun tümüne ‘evet’ ya da ‘hayır’ oyu kullanacakları ve 28 Ağustos 2007 tarihinde yürürlükteki mevzuata göre Cumhurbaşkanı’nın seçilmiş olduğu, daha sonra gümrüklerde oy kullanan vatandaşlarımızın da bu durumu bilerek oylarını kullanmış olmaları nedeniyle iradelerinin fesada uğradığından söz edilemez.

Halk oylamasının ertelenmesi halinde bugüne kadar kullanılmış bulunan oyların geçersiz sayılması sonucunu doğuracak bir kararın, seçim hukuku ilkeleriyle bağdaşmayacağı açıktır. Bu nedenle daha önce ilan edilen takvimi işlemekte bulunan halk oylaması sürecinin ertelenerek, yeniden bir halk oylaması takvimi belirlenmesine gerek görülmemiştir.

KARŞI OY: SEÇMEN İRADESİ YANILTILDI

Çoğunluk görüşüne katılmayan 5 üyenin karşı oy yazısında ise seçmenlerin, anayasa değişikliğine ilişkin yasada yapılan değişikliğin kabul edildiği 17 Ekim’den öncesiyle halk oylaması günü olan 21 Ekim’de farklı yasa metinlerine göre oy kullanmak durumunda kaldığı ifade edildi.

“Başka bir anlatımla, oy kullanma süreci başladıktan sonra oylamaya konu olan Anayasa değişiklik metni değiştirilmiş ve yeni metin 17 Ekim 2007 gününden itibaren oylanmaya başlanmıştır” denilen karşı oy yazısında, şöyle devam edildi:

“Bu durum, Anayasa’nın 67. maddesi ile demokratik yaşamımızın temel koşulu olan seçim iradesinin sağlıklı olarak gerçekleşmesi ilkelerine uygun olmadığı gibi seçmenin iradesinin de yanıltılması sonucunu doğurmuştur. Demokratik sistemin özünü teşkil eden seçme ve seçilme hakkının, Anayasa’nın 67. maddesinde öngörülen ilkeler çerçevesinde kullanılması ve uygulanması esas olup, seçimin başlangıç gününden bitimine kadar olan süreçte, bu ilkelere uygun, seçimin (halk oylamasının) yapılması ve sonuçlandırılması, seçimlerin dürüstlüğü ilkesinin de gereğidir.

EŞİTLİK İLKESİYLE BAĞDAŞMIYOR

“Gümrükte oylar verilmeye başlandıktan sonra yasama organınca 5697 sayılı kanunla halk oyuna sunulan 5678 sayılı kanunun geçici maddelerinde değişiklik yapılmış olması, Anayasa’nın 67. maddesinde öngörülen ilkelerle ve özellikle ‘eşitlik’ ilkesiyle bağdaşmamaktadır.”

Karara muhalif üyeler, anayasa değişikliğinin halk oylamasına sunulmasına ilişkin seçim sürecinin durdurularak, yeni bir seçim sürecinin başlatılması gerektiğini savundular.