Türkiye'de orta sınıf yoktur!

Açık Toplum Enstitüsü ve Boğaziçi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Fonu'nun maddi desteğiyle Doç. Dr. Hakan Yılmaz başkanlığındaki ekibin Türkiye'de orta sınıfı tanımlamak üzere yaptığı araştırmanın sonuçları, tam da milletçe cinnet geçirdiğimiz şu günlerde açıklandı.

7 Eylül - 1 Ekim tarihleri arasında kentsel nüfusun yoğun olduğu 18 ilde 1809 kişiyle yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilen araştırmaya göre Türkiye'de halkın % 80'i kendisini orta sınıf olarak tanımlasa da, o toplantıdan benim çıkardığım sonuç şu: Türkiye'de orta sınıf kesinlikle yoktur!

Orta sınıf değerleri

Prezantasyon boyunca Yılmaz'ın sık sık vurgu yaptığı "Orta sınıfın değerleri"ne, araştırma dosyasında da geniş yer verilmiş. Aynen aktarıyorum. Bakalım siz ne düşüneceksiniz?

"1) ÖLÇÜLÜLÜK: Kürt-Türk gibi etnik, İslamcı-laikçi gibi dinsel, kadın-erkek gibi cinsel, Batı-Doğu gibi medeniyetsel, milliyetçi-liberal gibi siyasal kutuplaşmalarla karşılaştığında, kutuplardan birine savrulmak yerine, her ikisinin de iyi ve olumlu yönlerini bir merkezde buluşturma refleksine sahip olmak; amiyane tabirle gaza gelmemek.

2) KAMUSAL SORUMLULUK: Toplumda kendi dışında başkalarının da yaşadığını, onların da kendisiyle aynı hak ve özgürlüklere sahip olduğunu idrak etmiş olmak, başkalarının haklarını çiğneyerek kendi çıkarı peşinde koşmamak.

3) LİYAKATİ ESAS ALMAK (MERİTROKRASİ): Hayatta edindiklerini ve kazandıklarını aile, aşiret, cemaat, parti v.s. desteği ya da miras yoluyla değil, kendi çabası ve yetenekleriyle edinmiş olmayı daha değerli bulmak ve toplumun da böyle şekillenmesini istemek

4) BİREYSELLİK: Kimliğini devlet, cemaat, yöre gibi bir kolektiviteye referansla değil, kendi edinimiyle ve kazanımıyla tanımlamak

5) AKILCILIK: Başına gelen olaylara anlam vermeye çalışırken, bireysel ve toplumsal sorunlara teşhis koyarken ve çözüm yolları ararken, referans olarak astroloji ve din gibi metafizik sistemlere değil bilime güvenmek, akılla temellendiremediği dogmalara ve tabulara sahip olmamak."

Eeee, ne diyeceksiniz?

Yukarıdaki 5 madde tartışılmaz orta sınıf değerleri ise, sizce Türkiye'de geniş bir orta sınıf var mıdır, yok mudur? Yanıtlarınızı bekliyorum.

Okuyabilme hayali

Bu arada araştırmada yöneltilen sorulardan birine verilen yanıtlar özellikle ilgimi çekti. Sizlerle paylaşmak istiyorum.

18 ilde yüz yüze görüşülen 1809 kişiye şu soru sorulmuş:

"Elinizde imkân ve fırsat olsaydı, eğitiminizi nereye kadar sürdürmek isterdiniz?"

Verdikleri yanıtlara bakar mısınız?