Otobüsler Kendi Kendine Çalışıyor 

SGK görevlileri, sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerde görüştükleri işçilerin sigortalılık durumuna ilişkin tespitlerde bulundu.

Kurum geçen yıl sektör denetimlerini ''fırın işletmeleri'', ''şehir içi otobüs işletmeleri'', ''hastaneler'', ''yapı denetim işletmeleri'' ve diğer alanlara yönelik gerçekleştirdi.

Fırın işletmelerinde 350 işçi ile görüşüldü, işçilerin 116'sının kayıt dışı olduğu belirlendi. Denetim sonucu 1 milyon 168 bin 617 lira ek matrah çıkarıldı, 859 bin 51 lira idari para cezası kesildi. Bu alandaki kayıt dışılık oranı yüzde 33,14 olarak tespit edildi.

Şehir içi otobüs işletmelerinde ise çok daha kötü bir tabloyla karşılaşıldı. Kurum görevlileri, sektörde çalışan 549 kişiyle görüştü. Bu kişilerin 453'ü kayıt dışı çıktı. Kayıt dışılık oranı yüzde 82,5'i buldu. Denetlenen işletmelere 1 milyon 732 bin 281 lira ek matrah çıkarıldı, 3 milyon 338 bin 147 lira idari para cezası verildi.

Denetlenen sektörler içerisinde en olumlu tablo ise hastanelerde çıktı. Hastanelerde bin 390 kişiyle görüşme yapıldı. Görüşülenlerin 144'ünün kayıt dışı çalıştırıldığı belirlendi. Kayıt dışılık oranı yüzde 10,3 olarak tespit edildi. İşletmelere 866 bin 83 lira ek matrah çıkarıldı, 388 bin 965 lira da idari para cezasına hükmedildi.

Yapı denetim işletmelerinde de bin 82 kişiyle görüşüldü. Bu kişilerin 675'inin kayıt dışı olduğu belirlendi. Sektörde yüzde 62,38 gibi yüksek bir kayıt dışılıkla karşılaşıldı. Yasaya aykırılıklar nedeniyle işletmelere 8 milyon 282 bin 978 lira ek matrah çıkarıldı, 1 milyon 456 bin 222 lira idari para cezası verildi.

Ayrıca çeşitli sektörlerde 2 bin 285 işçiyle temas kuruldu. Çalışanların bin 382'sinin kayıt dışı olduğu tespit edildi. Bu kapsamdaki işletmelere 2 milyon 764 bin 61 lira ek matrah çıkarıldı, 2 milyon 665 bin 825 lira idari para cezası kesildi.

Toplamda çıkarılan ek matrah 14 milyon 814 bin 20 lirayı, kesilen idari para cezası da 8 milyon 708 bin 211 lirayı buldu.

''ÇALIŞMA SÜRELERİ 15 SAATE KADAR ÇIKIYOR''
Türkiye Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası (TÜMTİS) Genel Başkanı Kenan Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, toplu taşımacılığı bir kamu hizmeti olduğunu vurguladı.

İktidarların bu alandaki yanlış politikaları nedeniyle toplu taşımacılık sektörünün tam bir rant alanına dönüştüğünü savunan Öztürk, hemen hemen bütün illerde toplu taşımacılıkta özel sektörün payının artırıldığını, hatta tümüyle sektörün özel sektörün denetimine geçtiği iller bulunduğunu belirtti.

Konu belediyelerin görev alanına girse de yaşanan sıkıntılar karşısında önlem alınmadığını dile getiren Öztürk, özel sektör hakimiyetinin toplu taşımacılıkta çalışanlar açasından çok uzun çalışma saatlerini ve kayıt dışı çalışmayı beraberinde getirdiğini ifade etti.

Sektördeki sıkıntıları bir örnekle anlatan Öztürk, şunları kaydetti:

''Gaziantep'te sendikal örgütlülüğümüz bulunuyordu. Belediye yönetimi değişince buradaki kamu varlığı tasfiye edildi. Sonuçta hem belediye hem de işçi zarara uğratıldı. Yine çeşitli illerde şikayetlerimiz oldu, ancak bir müfettiş bile gönderilmedi. Bu alandaki kayıt dışı nedeniyle çalışma süreleri 15 saate kadar çıkıyor. Denetimler ise yetersiz. İşçiler köle koşullarında çalıştırılıyor.''

''HALKIN CAN GÜVENLİĞİ DE TEHLİKEYE ATILIYOR''
Yaşananların aynı zamanda bir güvenlik sorunu yarattığını vurgulayan TÜMTİS Genel Başkanı Öztürk, ''Bu çalışma koşulları sektörde hakim olunca. Bir anlamda halkın can güvenliği de tehlikeye atılıyor. Ulaşımdaki en temel kurallar bile ihlal edilerek insanlar çalıştırıldığından tehlikeye davetiye çıkarılıyor'' dedi.

Motorlu araçlarla yapılan karayolu ulaşımında yaklaşık 80 bin kişinin çalıştığının tahmin edildiğini anlatan Öztürk, çalışanların kayıt dışı olduğundan örgütlenmenin mümkün olmadığını, var olan örgütlülüğün de çok sınırlı kaldığını söyledi.

Kenan Öztürk, sektördeki sıkıntıların çözümü için önerilerini ise ''Toplu taşımacılık temel bir kamu hizmetidir ve insan hayatını ilgilendiren çok hassas bir alandır. Özel şirketler bunu kamu hizmeti olarak değil, para ve kar olarak görüyorlar. Bu sektörü özele devretmek yanlıştır'' sözleriyle özetledi.

A.A