Ahmedinecad’ın Türkiye ziyareti öncesinde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı El Baradey’den ilginç bir teklif geldi: “İran zenginleştirilmiş uranyumunu Türkiye’ye versin. Buna karşılık Rusya’dan yakıt alabilir”
Nükleer programı nedeniyle hedef tahtasında olan İran ile Türkiye arasındaki yakınlaşma birçok Batı ülkesinde tedirginlik yaratırken, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) bu yakınlaşmayı fırsata çevirme peşinde... İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın bugün başlayacağı Türkiye ziyareti öncesinde UAEK Başkanı Muhammed El Baradey ortaya şok bir teklif sunarak, “İran zenginleştirilmiş uranyumunu Türkiye’ye göndersin” önerisinde bulundu.
Batılı ülkeler İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarını ülke dışına çıkarmayı amaçlıyor. Böylece İran’ın bir nükleer bomba yapması geciktirilmiş olacak. Bu amaçla, BM’nin İran’a sunduğu son öneride, Tahran’ın elindeki yaklaşık yüzde 5 oranında zenginleştirilmiş 1200 kilogram uranyumu yüzde 20 zenginleştirmek üzere Rusya’ya göndermesi, burada zenginleştirilecek uranyumun da Fransa tarafından yakıta dönüştürülerek kendisine geri verilmesi teklif edilmişti. Ancak öneriyi kabul etmeyen İran, reaktörü için gereksinim duyduğu yakıtı yani zenginleştirilmiş uranyumu “ABD dahil Batılı ülkelerden birinden de satın alabileceğini” belirtmişti.
İran, Türkiye’ye güveniyor
Bunun üzerine Baradey, ABD kanalı PBS’e önceki gün verdiği röportajda, İran’ın zenginleştirilmiş uranyumu’nun Türkiye’ye gönderilebileceği söyledi. Mısırlı diplomat şu ifadeleri kullandı: “İran, Batı’nın ‘Uranyumu Rusya’ya gönder’ teklifini kabul etmeyince Türkiye rotasını önerdim. Bunun işe yaracağını düşünüyorum. İran, Türkiye’ye çok güveniyor. ABD de Türkiye hakkında hiçbir kuşkusu olmadığı ve bu ülkeye çok güvendiği için bu öneriyi destekleyecektir. Bu planı henüz Türk yetkililere açmadım ama Türkiye’nin İran’ın zenginleştirilmiş uranyumunu UAEK’nin gözetiminde saklayacaklarına eminim. Böylece İran da Tahran’daki reaktörleri için gerekli yakıtı, Rusya’dan alacak. İran bu planı ciddi ciddi düşünüyor. Onlarla hergün temas halindeyim. Onlar bunu kendi ülkelerinin sınırının içnde korumak istiyorlar. Ama ben de onlara, ‘Nükleer silah üretiyor suçlamalarından kurtulmak için bu maddeleri dışarı çıkarmanız gerek’ diyorum.”
‘Hiçbir yere göndermeyiz’
Bu açıklama üzerine Bloomberg’e konuşan Türkiye’nin BM Büyükelçisi Ertuğrul Apakan ise, bu konuda herhangi bir bilgisinin olmadığını söyledi. Öneriye İran tarafından ise hızlı bir ret yanıtı geldi. İranlı milletvekili Alaaddin Borucerdi “İran hiçbir şartta elindeki zenginleştirilmiş uranyumu, hiçbir ülkeye göndermeyecektir” açıklamasını yaptı.
18
10
