HESAPLAŞMA DERİN: MOSKOVA NEDEN ‘HAYIR’ DEDİ? 

Türkiye Kuzey Irak’a operasyon öncesinde son dönemeçte. Asker-sivil operasyon ile ilgili karar alıcılar 5 Kasım’da Washington’da gerçekleşecek görüşmelerin sonuçlarını bekliyor. Durum ciddi… Başbakan Erdoğan Washington’a Genelkurmay 2. Başkanı Org. Saygun’u da götürüyor. Artan ihtimal şu sonucu öne çıkarıyor: Türkiye Kuzey Irak’ta ABD ile hareket edecek. Ortak operasyon iddiaları revaçta…

Tam da bugünlerde iki devletten, Rusya ve İran’dan sınırötesi operasyona yönelik temkinli ifadeler geliyor. İran daha çok diplomasiden yana olduğunu Dışişleri Bakanı Babacan’ın Tahran ziyareti sırasında dile getirmişti. Rusya ise uzun bir sessizliğin ardından bugün konuştu.

Rusya, Türkiye’nin olası sınır ötesi operasyon konusunda itidalli davranmasını istedi. Peyamner ajansına göre, Kremlin sözcü yardımcısı Dimitriy Peskov, "Türkiye’nin, sınır ötesinden gelen terörist faaliyetlerden duyduğu rahatsızlığı anlıyoruz" dedi. Sözcü konuşmasına şöyle devam etti: "Türkiye’nin bir bölge devleti olarak sorumluluğunun farkında olmalı. Herhangi sert bir hareket durumu daha kötü ve kontrol edilemez hale getirebilir. Türkiye’nin aceleci adımlardan kaçınacağını umuyoruz."

Bölgede dengelerin değiştiği bir gerçek… ABD ve Türkiye Kuzey Irak konusunda karşı karşıya gelmişti. Ancak Ankara’nın operasyon ile ilgili kararlı tutumu Washington yönetimini PKK’ya yönelik somut adımlar atmaya itiyor. Dün gece Kuzey Irak’taki PKK varlığını tespit için Amerikan hava kuvvetlerine ait iki U-2 uçağı keşif uçuşu yaptı. Rice’ın geçtiğimiz hafta yaptığı “ortak operasyon” vurgusu ise ABD ve Türkiye’nin Kuzey Irak’ta ortak bir operasyona girişebileceği yorumlarına neden oluyor. Rusya ve İran’ı tedirgin eden bu mu? Türksam Başkanı Sinan Oğan’a sorduk.

‘Türkiye Rusya’yı desteklemişti’

Bu konuda Rusya’nın Türkiye’ye destek vermesi gerekiyor çünkü en sıkıntılı günlerinde, Çeçenistan konusunda Ankara Moskova’ya tam destek verdi. Çeçenistan konusunu Türkiye terörizmle mücadele olarak ele aldı. Elbette başlarda sorun vardı ancak Ecevit’in 1999 yılında Rusya’yla terör konusunda anlaşma imzalamasıyla mesele sorun olmaktan çıktı.

‘Irak işgali Kürtlere bakışlarını değiştirdi’

Rusya Kürtlerle ilişkisini hep sıcak tutmaya çalışmıştı Irak işgaline kadar… Bugün Rusya Kürdoloji anlamında en önemli araştırmaların yapıldığı yerlerden… Son dönemde Rusya’da Kürt meselesi ile ilgili yayınların kitabevleri raflarında çokça arttığını görebiliyorsunuz. Bu yeni bir hadise değil. Mustafa Barzani de Sovyetrlerin desteğiyle devlet kurmaya çalışmış ve olmayınca Rusya’ya kaçmıştı. Rusya Kürtlerle ilişkisini hep sıcak tutmuştur. Ancak ırak işgali sonrasında Kürtlerin Amerika etkisi alına girmesiyle Kuzey Irak’taki Kürtlere soğuk bakmaya başladı. Rusya’nın enerji anlaşmalarının Kürtler tarafından eleştiri konusu olması Moskova’yı kızdıran diğer konu…

‘Amerika’nın çıkacağı günü bekliyor’

Rusya ile Kuzey Iraklı Kürtler arasında işgal sonrasında sorun çıksa da Moskova Kürtleri kaybetmek istemiyor. Rusya tamamen Türkiye’nin yanında yer alıp Kürtleri kazanma sürecini baltalamak istemiyor. Amerika’nın Kürtleri terk edeceği anı bekliyor. Rusya açıkçası zor bir durumda. Türkiye’ye karşı sorumlulukları var. Diğer yandan Kürtlere karşı sıcak ilgiyi kaybetmek istemiyor. Rus basınından sürekli beni arıyorlar. Çok ilgi var Türkiye’nin Kuzey Irak’a olası operasyonu ile ilgili. Her gün gazetelerde bu konu ile ilgili haberler çıkıyor. Bu da Rusya’nın bu olaya verdiği önemi gösteriyor.

Neden tedirgin oldular?

Amerika Türkiye’yi kaybetmemek, Türkiye’nin Kuzey Irak’ta tek başına hareket etmesini engellemek için ortak adım atma noktasına geliyor. ABD ve Türkiye’nin ortak hareket edecek olması Moskova ve Tahran’ı rahatsız ediyor olabilir. Bu ihtimal giderek güçleniyor. Her iki ülke farklı bir şey bekliyor. Türkiye ile ABD’nin orada karşı karşıya gelmesi ve Ankara’nın Moskova-Tahran çizgisine yaklaşmasını umuyorlardı.

www.iyibilgi.com