Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), CHP Konya Milletvekili Atilla Kart’ı, "Adil yargılanma hakkının engellendiği ve hak ihlali yapıldığı" iddiasıyla Türkiye aleyhine açtığı davada haklı buldu. Böylece yargılanmak isteyen milletvekilinin dokunulmazlığı artık kalkacak.
AİHM’den yapılan yazılı açıklamada, Kart’ın başvurusuyla ilgili olarak "Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasını ihlal ettiği" bildirildi. AİHM, Kart’ın talepte bulunmaması yüzünden maddi tazminata gerek görmedi. Kart, dokunulmazlıklarla ilgili olarak TBMM’nin 22. Dönemi’nde, şahsıyla ilgili iki dosya hakkında, "kovuşturmanın ertelenmesine" dair karara karşı yaptığı itirazın, TBMM Genel Kurulu’nda reddedilmesinin ardından, 8 Şubat 2005 tarihinde AİHM’e Türkiye aleyhine dava açmıştı. Atilla Kart, yaptığı başvuruda, "Adil yargılanma hakkının engellendiğinin ve hak ihlali yapıldığının" tespitini istemişti.
CHP milletvekili, daha önce konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, "Dokunulmazlıkların imtiyaz ve zırha dönüşmemesi, TBMM’nin bir sığınak yeri olmaması, dokunulmazlıkların Anayasa ve içtüzükte düzenleniş amacına uygun olarak kullanılmasını istediğini" bildirmişti.
'Başbakan'ın şahsını ilgilendiriyor' demişti
Kart davayla ilgili şu açıklamayı yapmıştı: "Çok önemli dosyalarda bile bir iki kişiyle temsil edilen devlet şu olayda 10-11 kişiyle temsil edilecek. Çünkü bu dosya, doğrudan hükümetin şahsını, kimliğini, tüzelkişiliğini özü itibarıyla Başbakan'ın şahsını ilgilendiriyor. Bu yönüyle olayı ben çok önemsiyorum. Dava her ne kadar Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne karşı açılmış görünüyorsa da aslında tamamen yürütme organının, siyasi iktidarın yasama organına tahakkümü yoluyla tesis ettiği TBMM'nin bir işleminin iptaline, hukuka aykırılığının tespitine yönelik. Başbakan ve hükümetin tavrı nedeniyle Meclis'te dokunulmazlığının kaldırılmaması adil yargılama ve hak arama özgürlüğünü engelliyor. Bu başvuru hükümetin demokrasiyi araç olarak gören zihniyeti, uygulaması, demokrasiyi çoğunluk diktası olarak algılayan anlayışı sebebiyle yapılmıştır. Ama sonuçta bu davayı bir TBMM işlemine karşı açıyorum. Bu yönüyle başvurum buruk bir başvurudur."
KART: BU KARAR UYGULANIR
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, Türkiye aleyhine açtığı davada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), "adil yargılanma hakkının engellendiği ve hak ihlali yapıldığı" gerekçesiyle kendisini haklı bulmasını, "Parlamentonun, özgür şekilde iradesini ortaya koymadığını gösteren bir karar" diye değerlendirdi.
Kart, kararın ardından TBMM’de gazetecilerin sorularını yanıtladı.
AİHM’in, sadece hükümetlerin işlem ve eylemlerini denetlediğini, kural olarak parlamentoların işlemlerini denetlemediğini anımsatan Kart, "Biz, ’Her ne kadar şeklen bir parlamento işlemiyse de aslında, doğrudan hükümet kaynaklı talep ve talimat üzerine tesis edilen, bir yürütme organı işlemidir’ dedik. AİHM, bunu kabul etmiş oluyor. Çok önemli" dedi.
Kart, kararı, "parlamentonun özgür bir şekilde iradesini ortaya koymadığını gösteren bir karar" diye nitelendirerek, bunun Parlamentonun, Hükümetin tahakkümünde olduğunu, otomatik olarak, bir refleksle Hükümetin talep ve talimatları doğrultusunda işlem tesis ettiğini gösterdiğini savundu.
"Bu dava dinlenmez, dinlenmesi mümkün değil" diyenlerin, şimdi de "bu karar uygulanmaz" demeye başladığını ifade eden Kart, "Bence bu karar uygulanır" dedi.
Kart, AİHM’in kararlarının, Türk yargısının verdiği kararlar gibi uygulanma zorunluluğu bulunduğuna işaret ederek, bu konuda, TBMM Anayasa-Adalet Karma Komisyonuna, "Bu kararı uygulayın" şeklinde başvuruda bulunacağını belirtti.
Hükümeti, "Bu konudaki politikalarınızı AİHM’in kararına uygun şekilde gözden geçirin" şeklinde uyaracağını ifade eden Kart, kararın uygulamaması halinde, demokrasi anlayışı ve hukuk tanımazlığın bütün çıplaklığıyla tescillenmiş olacağını ileri sürdü