CHP İLE SİYASİ BAĞIMIZ YOK! 

Atatürk'ün 26 Ağustos 1924'te kurulmasına önayak olduğu İş Bankası bugün bankacılık sektörünün zirvesinde yer alıyor. Türkiye'nin milli sermayeli ilk özel bankası olan İş Bankası'nın dününü, bugününü ve yarınını Genel Müdür Ersin Özince ile konuştuk. Özince İş Bankası'nı anlatırken, yanlış bilinen birçok noktaya da ışık tuttu. Özince ile önce bankanın bugününü konuştu. İş Bankası son 7 yılda 9 kat büyüyerek gücünü daha da pekiştirmişti. Önce bunu sorduk. Ersin Özince bu büyüme için “Bu Türkiye'nin iyi bankaları arasındaki en ciddi performanstır. İş Bankası bunu yaparken piyasa dışında da hiç olmadı. Ne en yüksek faiz veren banka oldu, ne en düşük faiz alan banka oldu, ne en çok reklam veren banka oldu. Ama özellikle 2001 krizinden sonra halkın bize itibar ve itimadı en üst düzeye ulaştı. Fakat hizmet kalitemizi biraz olumsuz etkiledi, bankada kuyruklar oluştu, çalışanlarımız sıkıldı. Ama şimdi 2007 yılında programa aldığımız önemli verimlilik arttırıcı projelerle sıkıntıları 1-2 yıl içinde kaldıracağımızı ümit edi-yorum” diye konuştu.

İYİ OLAN KAZANACAK

Yabancıların sektöre girişini değerlendiren Özince, “Dünyadaki yarışa ayak uydurmak zorundayız, çünkü dünyadaki en güçlü rakipler piyasamıza geldi. Ve ülkemizde işler yolunda gidecek olursa da yol düzleşecek o zamanda sürat, kapasitesi fazla olan tarafından daha deneyimli olan tarafından yapılacak. Burada kendi pistimizi, kendi pazarımızı herkesten iyi biliyoruz. Burada ölümüne yarışırız. Bütün imkanlarımızı kullanarak yarışacağız. Burası bizim ülkemiz, biz buranın tahahhütkarıyız. Dünyanın bu yöresinde bizim kadar sermayesi ve alt yapısı olan banka neredeyse hiç yok. Dolayısıyla bizden fazla iyi bir sermaye koyan, alt yapı yapan, türk rel sektörüne inanan varsa buyursun gelsin bizi geçsin, canı sağolsun” dedi.

BORCU HALK ÖDÜYOR

Türkiye'nin yerli yada yabancıdan çok ciddi banka sermayedarlarına muhtaç olduğunu belirten, Ersin Özince, “Geçmiş yıllarda banker, aracı kurum ve banka hissedarlarının arzulanan nitelikte olmayışının yarattığı sıkıntıları ne yazık ki hepimiz ödedik. Bugün ödeyen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu gibi görülüyor ama asıl ödeyen halkın ta kendisi. Dolayısıyla bizim için önemli olan öncelikle yerli olsun, yabancı olsun banka yatırımcısının ahlaklı ve mali yönden güçlü olması. Bunun yanı sıra tasarrufların az, refah seviyesinin daha çok gelişmeye muhtaç ekonomik ortamın gelişmeye açık olduğu bir ortamda ülke ekonomisinin yararına taahhahütkar sermayedarların bu işleri yürütmesi. Öte yandan dünya rekabetine açık olacağız diye ulusal ekonomik menfaatlerimizle bağdaşmayan kuruluşları lisansiye etmemiz doğru olmaz. Yerli ya da yabancı fark etmez” diyor.

BANKACILIK STRATEJİK İŞTİR

Bankacılığın stratejik bir iş olduğunu vurgulayan Özince, “Bankalar stratejik olduğu için zaten Cumhuriyet'le birlikte hemen ulusal banka, ulusal sanayi, ulusal sermayedar kurmaya kalkışılmıştır. Kendi sermayedarınız, kendi sermaye şirketiniz, kendi finansörünüz, kendi bankacılık piyasanız güçlü olmazsa global alemde başarılı olamazsınız. Yabancı konusunda dikatli ve ölçülü olunmalı. Dünyada bir çok ülke bankacılık sektörlerini mümkün olduğunca yerli-yabancı sermaye karışımıyla muhafaza etmeye özen gösteriyor. Mesela Japon merkez bankası ülkesindeki yabancı bankaları ülke risklerini yeterince almadıkları için perakende işlerine yönlendikleri için uyardı. Örneğin, biz çok uzun yıllardır Avrupa'da bankacılık yapıyoruz. Avrupa'da yaptığımız bankacılık limite edilmiştir. Büyümemiz planlı geliştirilmek istenmiştir. Adeta engellendik. Banka olarak yurt dışında yatırımlarımız var, ama hepsinin temeli ülkemizdeki iştir. O ülkelerle ülkemiz arasında en ufak bir sıkıntı olsa tası tarağı toplar ülkemize döneriz. Milli menfaatlerimiz neyi gerektiriyorsa ona göre hareket ederiz.” dedi.

KRİZDE KAÇTILAR

2001 krizinin unutulmaması gerektiğini vurgulayan Özince bu süreçte sadece Türk şirketlerinin değil, yabancılarında sıkıntı yaşadığını ancak tepkilerin derhal Türkiye'yi terk etmek olduğunu söyledi. Yabancı sermayenin daha kontrolsüz olduğunu kaydeden Ersin Özince, “Bugün Türk Menkul kıymetler Borsasının lolomotifi finans sektörüdür. Borsadaki şirket ağırlıklarına bakarsanız toplam piyasa değerinin en büyük bölümünü bankaların oluşturduğunu görürsünüz. İş Bankası itibariyle de durumun böyle olduğunu görüyoruz. Düşünün Bu bankalardan bir ya da birkaçı grup içi sorunlar nedeniyle Türkiye'den çıktı ve Londra borsasına katıldı. O zaman İstanbul borsası ve Türkiye sıkıntıya girmez mi? O yüzden şirketin sahibi yerli olsun yabancı olsun, benim lisans verdiğim banka Türk Menkul kıymetler Borsasına katılmalıdır. Gelsin benim bayrağımın altında ticaretini yapsın, benim ülkemde iş istihdamını arttırsın.” diyerek yabancı bankaların da Borsa'ya kote olmalarını istedi. İş Bankası'nın kurulduğu günden bugüne birçok alanda çeşitli kurumların temeline harç attığını belirten Özince, “İş Bankası bugünkü TRT olarak varsayabileceğimiz Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi'ni 1927 yılında, Anadolu Ajansı ile birlikte kuruyor. TRT'nin %40'ı İş Bankası, %30'u Anadolu Ajansı, %20 de diğer üç şahısın katkısı ile oluşturuluyor” dedi.

Atatürk reklamı amacına ulaştı, yayından çektik

Atatürk'ü konu alan reklam filminin amacına ulaştığını belirten Özince, “Burada verilmesi amaçlanan mesajı her birey tarafından farklı algılanabileceğini düşündük. Ama bunun ortak paydasında Cumhuriyetimiz'e onun kurucusuna olan inancı, saygıyı yarınlara olan taahhütümüzü ifade edebileceğini de düşündük. Bu kadar büyük bir ilgi uyandırmayı amaçlamadık. Nacizane çabamız bizi ömrü boyunca hep anan, her kuruluş yıl dönümümüzde bizimle ilgili bir mesaj veren kurucularımıza işimizi layığıyla yapmaya çalıştığımıza dair bir saygı ifadesiydi. Nihayetinde bizim halka satmayı amaçladığımız bir ürün yok. Sonuçta bu filmle biz hem bu kitleyle hem kendi çalışanlarımızla Türk ulusunun her kesiminden insanıyla buluştuk. Doğrusu benim bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak pek çok konudaki güvenim pekişti. İş Bankası aldığı bu geri bildirimle çok

güç kazandı. Ben kazandım, hissedarlar, çalışanlarımız kazandı. Biz bu filmi planladığımız sürece yayında tutmadık, yarısı kadar sürede mesajını vermiştir, amacına ulaşmıştır diye düşünerek yayından çektik.” diye konuştu. Özince, İş Bankası'nın CHP'nin bankası gibi görünmesindense rahatsız, “İş bankası için yanlış bir düşünce var. Kimi zaman İş Bankası'nın Cumhuriyet Halk Partisi'yle de ilgili yönü tereddütlere neden oluyor. İş Bankası'nın Cumhuriyet Halk Partisi'yle hiçbir siyasi bağı olmamıştır. Zaten Atatürk'de vasiyetinde CHP'ye hisselerle ilgili temsilden öte hiçbir pay bırakmamıştır. Gelirin 5 kuruşu bile CHP'ye gitmeyecek şekilde ölümünden kısa süre önce idealistçe yaklaşarak çok önemsediği Türk tarihi ile ilgili araştırma yapacak iki kuruma bırakmıştır. Ne yazık ki o kurumlar 1980 de kapatılıp, yenileri açıldığı için, burda hukuki bir süreç var.

Ulusal finans politikası şart

Türkiye'nin ulusal finans politikası olması gerektiğini belirten Ersin Özince, “Bu politika bizim ulusal menfaatlerimiz, ulusal hedeflerimiz doğrultusunda saptanacağı için, yerli ya da yabancı, hangi güçte yatırımcı alacağımızı ve ne gibi bir misyon öngöreceğimizi hesaplamalıyız. Lisansı alınan bir konuda herkes istediği gibi davranamaz” dedi.

İş Bankası girişimci tarafından kuruldu

İş bankası Türkiye'de iş yaparken serbest piyasa ekonomisini hakim kılmak ve yerli sanayiyi kurmak yerli sermayedarı yetiştirmek İzmir iktisat bankası iş bankasının kurulmasında çok önemli bir rol oynamış sermaye biriktirmek amacıyla kurulmuştur. Cumhuriyetin ilk iktisadi teşebbüslerinin kuruluşunda çok libarel bir yaklaşım sergilendiği görülmektedir. Öte yandan Atatürk hissesi diye bidiğimiz aslında Kurtuluş Savaşı için kullanılmak üzere sağlanan ve önemli ölçüde de İslam dünyasından geldiği düşünülen fonlardan geri kalanlarla bankanın dörtte bir sermayesinin oluşturulduğu görülmektedir. Osmanlı döneminden başlayarak Türkiye'ye muhtelif uluslararası destekler yönlendirilmiş ve bunun önemli bir kısmı tabii İslam dünyasından geliyor. İttihat Terakki'nin Almanya'daki hesaplarına ciddi fonlar aktarılıyor. Türkiye'nin etrafındaki ülkelerdende örneğin Rusya'dan da katkılar oluyor. Ama anlaşılan o ki Atatürk ün 1 milyon liralık kuruluş sermayesinin 250 bin liralı kısmı böyle kaynaklardan geliyor. Kuruluş sermayesinin geri kalan dörtte üçlük kısmının Türkiye'deki muhtelif kişilerce verilmiş olması.

Celal Bayar'ın büyük katkısı

“Başta Celal Bayar olmak üzere diğer kurucularıda unutmamak gerek.” diyor Özince ve ekliyor; “İş Bankası'nın kuruluşunda büyük desteği var. Bakanlığı bırakıp, İş Bankası'nın başına getirilmesi, idealist tavrınında bankanın gelişmesinde büyük rol oynamış. Bütün bu söylediklerim Atatürk'ün de rolünü zayıflatmasın. Nihayetinde Atatürk 1924'te İş Bankası'nın kurulmasından önce Meclis'te yaptığı bir konuşmada halkın itibarından ve itimadından kaynaklanan bir banka kurulması gerektiğini belirtmişti. Bundan maksat bugünkü serbest piyasa ekonomisi. O kadar büyük ulusal bir Kurtuluş Savaşı veren kadro devletçilikle işe başlamıyor. Hepsi asker kökenli olmasına rağmen liberalizmi tercih ediyor.”

Yeni Şafak