12 EYLÜL DARBESİ TÜM YURTTA PROTESTOLARLA ANILACAK 

1980 darbesi, aralarında meslek odaları, sendikalar ile demokratik kitle örgütlerinin temsilcilerinin olduğu gruplar tarafından Ankara, İstanbul, İzmir ve bazı büyükşehirlerde düzenlenecek gösterilerle protesto edilecek. Protesto eylemlerinde darbenin sorumlularının yargılanması ve demokratik anayasa talepleri öne çıkacak.

ANKARA'DA RADYOEVİ VE KIŞLA ÖNÜNDE EYLEM
Ankara’da 5 Eylül’de başlayan “darbe karşıtı” etkinlikler 16 Eylül’e kadar devam edecek.

Yarın Eşref Akıncı Kışlası önünde saat 11.00’de Basın Açıklaması Siyah Çelenk Koyma eylemi yapacak olan gruplar, saat 14.30’da Yüksel Caddesi’nde bir araya gelecek. Buradaki açıklamanın ardından saat 15.15’te ABD Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi düzenlenecek. Saat 19.00’da yine Yüksel Caddesi’nde “Gidenlerin anısına” başlığıyla sinevizyon gösterisi ve şiir dinletisi yapılacak.

TANIKLAR KONUŞACAK
Etkinlikler 12 Eylül sonrasında da panel forumlarla devam edecek. “Tanıklar Konuşuyor” adlı program 15 Eylül’de İnşaat Mühendisleri Odası’nda düzenlenecek. Etkinlikte idam edilen ya da işkenceyle öldürülen kişilerin yakınları darbe döneminde yaşadıklarını anlatacak. Ankara’daki etkinliklerde son olarak 16 Eylül günü, yine İnşaat Mühendisleri Odası’nda Yılmaz Demiral’ın “Memleket Halleri ve Bir Köpek” adlı tiyatro oyunu sergilenecek.

DİYARBAKIR CEZAEVİ ÖNÜNDE PROTESTO
Diyarbakır Cezaevi dosyası 78'liler Girişimi öncülüğünde, yarın saat 12.00'de Diyarbakır Cezaevi önünde basın açıklamasıyla kamuoyuna duyurulacak.

Toplantıya aralarında Ergin Cinmen, Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, Prof. Dr. Baskın Oran, Prof. Dr. Gençay Gürsoy, Dr. Necdet İpekyüz, Celal Başlangıç, Tarık Ziya Ekinci, Nimet Tanrıkulu, Suavi, Ece Temelkuran, Seydi Fırat, Derya Sazak ve Volkan Şahin gibi aydın, yazar, gazeteci ve sanatçılar katılacak.

İZMİR VE ANTALYA’DA ETKİNLİKLER
İzmir’de Üçyol Vergi Dairesi önünde 12 Eylül askeri darbesi prtesto edilecek. Antalya’da ise “Kent, Çevre ve Demokrasi açısından 12 Eylül 1980 Darbesi” başlıklı panel ve forum, AKM Perge Salonu’nda düzenlenecek. Toplantıda, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyeleri Prof.Dr. Ruşen Keleş ve Prof.Dr. Cevat Geray ile Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Ülkü Azrak gibi isimler konuşacak.

12 EYLÜL'DE NE OLMUŞTU?
Türkiye'de 27 yıl önce silahlı kuvvetler, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren komutasında 12 Eylül günü yönetime el koydu. Meclis'in Cumhurbaşkanı seçememesi ve ülkenin içinde bulunduğu kaos ortamı neden gösterilerek yapılan askeri darbe sonrası siyasi partiler kapatılarak birçok politikacı cezaevine gönderildi. 12 Eylül döneminde, 650 bin kişi gözaltına alındı, 1 milyon 683 bin kişi ise fişlendi.

Darbeyle birlikte açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 bin kişi için idam cezası istendi, 517 kişiye idam cezası verildi, 50 kişi asılarak idam edildi, 98 bin 404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı. Uzun yıllar devam eden davaların önemli bölümünde sonuç alınamadı.

Toplam 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarılırken, darbe sonrası 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi. Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirirken, 144 kişi kuşkulu biçimde ölü bulundu.

Kültür-sanat ve eğitim alanında, 937 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı, 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu, 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesinin son verildi.

47 hâkimin de işine son verilen darbe sonrasında gazetecilere toplam 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi. 31 gazeteci cezaevine girerken, 300 gazeteci saldırıya uğradı. Gazetecilerden üçü suikast sonucu öldürüldü. Gazeteler toplam 300 gün yayın yapamadı.

Darbe sonrasında hazırlanan 12 Eylül Anayasa'sına Türk halkı yüzde 90'lık oranla 'evet' oyu verdi.

Star