Şimşek: Ne kadar Reform O Kadar Kredi 

Erdal Sağlam'ın analizi

IMF ile anlaşmanın giderek yakınlaştığı artık anlaşılırken, IMF'nin 2011'deki seçimleri de göz önüne alarak, baştan yüklü bir kaynak vermeyeceği, paranın yapısal tedbirler ve mali uyum gerçekleştikçe verileceği de kesinleşiyor.

Ekonomi yönetiminin de, büyük ihtimalle 3 ayda bir olacak gözden geçirmelere bağlı olarak IMF kredisinin parça parça ödenmesini kabul ettiği görülüyor. Ekonomi bürokratları hatta bakanlar, kamuoyuna açık açık söylemiyorlar ama, mali uyumun 3 yıla yayılarak gerçekleştirileceğini hatırlatarak, yapısal tedbirleri ve mali uyumu garantiye almak için IMF'nin bu önerisinin "Türkiye ekonomisinin kalıcı istikrarı açısından" da daha iyi olacağı görüşündeler.

Daha önce 18 ay olarak planlanan yeni stand-by anlaşmasının, gelinen noktada artık 3 yıllık olması da zorunluluk oldu. Bu yıl mali uyum için yani bütçede mali disipline dönüş için çok fazla bir şey yapılamayacağını, bunun IMF tarafından da kabul edildiğini kaydeden bürokratlar, 2010 yılından sonra başlayacak mali uyumun da zamana yayılması gerektiğini, bu nedenle 3 yılın zorunluluk olduğunu söylüyor. Hükümetler açısından stand-by anlaşmasına 3 yıl dayanmanın güçlüğüne değinen bürokratlar, verilecek kaynağın programla paralel biçimde serbest bırakılmasının, anlaşmanın sonuna kadar gitmesi yani amaca ulaşması açısından da yararlı olacağı görüşündeler.
    
Bütçede harcama kısıntısı 10 milyar lira

IMF'nin bütçedeki büyük bozulmaya karşılık bu yıl fazla bir önlem istemeyeceği de, bürokratlara göre kesinleşti. Maliye yetkilileri geçtiğimiz ocak ayında yapılan müzakerelerde kararlaştırılan harcama kısıcı önlemlerin üzerine fazla bir ek kısıntı istenmeyeceğini söylüyorlar. Maliye'nin, geçen hafta telefon ve mail kanalıyla devam eden IMF ile görüşmelerden çıkardığı sonuç, IMF'nin bu yılki bütçede 10 milyar liralık tasarruf yapılması halinde bunu kabul edeceği yolunda. Hatta bir Maliye yetkilisi "7 ile 10 milyar TL arasında bir kısıntıyı kabul edecekler" şeklinde konuştu.

Buna karşılık yaşanan krizin gelirleri önemli ölçüde vurduğunu hatırlatan Maliye yetkilileri, bütçedeki gelir tahminlerinin IMF anlaşması ile önemli ölçüde düşürülmesini bekliyorlar. Maliye yetkilileri, anlaşmanın başarısı için gerçekçi rakamlar alınmasına özen göstereceklerini söylediler.

Yatırımlardan kısıntı yapılamayacağını çünkü uygulanan canlandırma önlemleri ile bunun çelişeceğini hatırlatan Maliye yetkilileri, kısıntının daha çok tek tek incelenip seçilecek aciliyeti olmayan projelerde gerçekleştirileceğini söylediler.
     
Şimşek abartılı kaynak tahminlerinden rahatsız

IMF ile ilgili olarak geçtiğimiz hafta telefon ve mail trafiğinin çok hızlandığı öğrenildi. Ön anlaşma için yapılan bu görüşmelerin Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı tarafından yürütüldüğü belirtiliyor. Geçen cuma günü sohbet imkanı bulduğumuz Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, "Çanakçı'nın sürekli temas halinde olduğunu, büyük ihtimalle hafta sonunda artık bir noktaya gelinip, heyetin çağrılması aşamasına gelineceğini tahmin ettiğini" söyledi

Şimşek'in tahminlerine göre bu hafta heyet çağrılır hatta hafta sonuna doğru Ankara'ya gelebilir. Şimşek, görüşmelerin çok uzayacağını tahmin etmiyor. Şimşek'in kafasındaki takvime göre; heyet ile görüşmeler bu ay sonunda yapılacak IMF-Dünya Bankası bahar toplantılarına kadar tamamlanır ve mayıs ayında yapılacak IMF Yönetim Kurulu toplantısında da anlaşma onaylanıp yürürlüğe girebilir.

Şimşek'in geçen hafta IMF'den gelecek kaynak konusunda 45 milyar dolara kadar çıkan, aşırı tahminlerden rahatsız olduğuna da şahit olduk. Şimşek, bu tahminleri kendisinin yapmadığını ve yapamayacağını, çünkü 3 yıl için alınacak cari açık ve dış borç çevirme rasyolarına ilişkin tahminlerin henüz yapılamadığını söyledi.

IMF'in de 22 Nisan'da yeni küresel tahminlerini açıklayacağını hatırlatan Şimşek, "Bunu da gözönüne alarak Türkiye'nin makro dengelerindeki revizyon için tahminler yapılacak ve buna göre ihtiyaç duyulacak kaynak rakamı da ortaya çıkacak" dedi. Basının ille de bir rakam verme kaygısının olabileceğini ama kendilerinin böyle bir rakam veremeyeceğini kaydeden Şimşek, 45 milyar dolara kadar çıkan tahminleri sorduğumda ise, "abartılmış beklentilerin yanlış sonuçlar doğurabileceğini" söylemekle yetindi.

Bu arada Şimşek mali kural ile ilgili olarak da epeyce yol alındığını belirtirken, büyük ihtimalle mali kuralın harcama ağırlıklı olacağını, yani harcamalar arttıkça, otomatik olarak kısılacağı bir sisteme geçileceğini bunun da ileride mali disiplinin sürdürülmesi açısından önemli bir unsur olacağını belirtti.