EKONOMİYE HAM PETROL İPOTEĞİ! 

Ham petrolün varil fiyatının son günlerde 100 dolara kadar tırmanması ve uzun bir süre de bu ve buna yakın bir düzeyde seyredecek gibi gözükmesi, Türkiye ekonomisi açısından 2008 yılının en önemli tehdit unsurunu oluşturacak. Ham petrol fiyatları, cari işlemler açığı bu haliyle en büyük sorun haline gelen Türkiye ekonomisini 2008 yılında ipoteği altına alacak.

Özgür Haber Ajansı’nın yaptığı belirlemelere göre Türkiye yılda 180 milyon varile yakın ham petrol ithalatı gerçekleştiriyor. Bu nedenle de ham petrol fiyatlarında yaşanan her 1 dolarlık artış Türkiye ekonomisine yıllık olarak 180 milyon dolara yakın ek yük getiriyor. Ham petrol fiyatlarındaki 10 dolarlık artışın yıllık olarak getirdiği ek fatura ise 1,8 milyar dolara yaklaşıyor.

2008 yılı programı hazırlanırken ortalama ham petrol fiyatının 76 dolar civarında gerçekleşeceğini öngörmüştü. Bu varsayıma dayanılarak 2008 programında Türkiye’nin ham petrol ithalatının 13,8 milyar dolar, cari işlemler açığının ise 39,2 milyar dolar olacağı tahmin ediliyordu. Ancak ham petrol fiyatlarında gelinen nokta, 2008 yılı hedeflerini şimdiden havada bıraktı.

2008 yılında ham petrol fiyatları 100 dolar seviyesinde devam ederse Türkiye’nin tek başına ham petrol ithalatı faturası 18 milyar dolara kadar yükselebilecek, Türkiye’nin ham petrol faturası bu yıla göre en az 6 milyar dolar artacak.

2008 yılında tek başına ham petrol faturası 18 milyar doları bulursa cari işlemler açığı en az 43 milyar dolara yükselebilecek. Buna, fiyatı ham petrole bağlı olarak değişen, işlenmiş petrol ürünleri, doğalgaz ve LPG gibi ürünler de eklendiğinde Türkiye’nin bu yıl 32–33 milyar dolar olarak gerçekleşmesi beklenen toplam enerji ithalatı 2008 yılında toplam 44 – 45 milyar doları bulacak.

YILLIK ENERJİ FATURASI 11,5 MİLYARDI 30 MİLYAR DOLARI GEÇTİ

Ham petrol fiyatları özellikle 2004 yılından itibaren hızla artmaya başladı. 2003 yılında ortalama 26,9 dolar olan bir varil ham petrolün fiyatı 2004 yılında 34,5 dolara, 2005 yılında 50,1 dolara, 2006 yılında ortalama 61 dolara yükseldi. Türkiye bu yılın ilk yedi ayında ise ithalatını ortalama 60,3 dolarlık fiyatla yapıldı.

Ham petrol fiyatları artmayıp 2003 yılı düzeyinde kalsaydı, Türkiye, 2004 yılında 1,3 milyar, 2005 yılında 4 milyar, 2006 yılında 6 milyar, bu yılın Ocak-Temmuz döneminde ise 3,3 milyar dolar daha az ödeme yapacaktı. Yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle Türkiye’nin yaklaşık 3,5 yıllık dönemde fazladan ödediği tutar 14,7 milyar doları buldu.
Ham petrol fiyatlarının yükselmeye başladığı 2003 yılında Türkiye’nin toplam enerji ithalatı için yaptığı toplam ödeme 11,6 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. 2006 yılında bu tutar 28,6 milyar dolara kadar çıktı. Enerji faturası, bu yıl ise 32 milyar doları aşacak.

Türkiye 2004 yılı başından bu yıl Eylül ayı sonuna kadar olan dönemde ham petrol de dâhil enerji ithalatı için toplam 87,5 milyar dolar ödeme yaptı. Bu ödemenin de en az 35 milyar dolarının yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle ödendiği hesaplanıyor.
Türkiye, milli gelirinin her yıl yüzde 1-2’sini pahalı ham petrol nedeniyle petrol ve doğalgaz üreten ülkelere transfer ediyor.

Özgür Haber Ajansı