DOLAR ARTACAK, EURO DÜŞECEK 

UBS, BNP ve Deutsche Bank, ABD'den gelen faiz indirimlerinin ardından Euro-dolar paritesinin falına baktı. 3 büyük banka da paritenin 1.35'e gerileyeceğini, doların % 9 değer kazanacağını öngördü..

1- KRİZ NEREDEN ÇIKTI?
ABD mortgage balonu neden şişti? Kredi pazarının krize girmesinden kimler sorumlu? 10 yıllık tatlı kazanç döneminde kim nasıl kâr elde etti? Kriz daha kötüye gidebilir mi?

2- DALGA NASIL YAYILDI?
ABD'nin sorunu gibi başlayan mortgage krizi nasıl oldu da dünya ekonomisini tehdit etmeye başladı? Globalleşen krizden hangi sektörler nasıl etkilendi?

3- TÜRKİYE ETKİLENİR Mİ?
Mortgage krizi ABD'de resesyona neden olur mu? Durgunluğa giren ABD ekonomisi dünyayı nasıl vurur? Türkiye küresel dalgalanma yaşanırsa krizden nasıl etkilenir?

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ocak ayında faiz oranlarını 1.25 puan indirerek faizleri yüzde 3'e çekmesi sonrasında döviz analistleri doların Euro karşısındaki değer kaybının sonuna gelindiğini bildirdi. Bloomberg'in haberine göre, dolardaki iki yıllık düşüş eğilimi ardından doların Euro karşısında yeniden yükselişe geçeceği belirtildi. Son iki yılda Euro'ya karşı yüzde 22 değer kaybeden ve 1.50 sent seviyelerine kadar tırmanan dolar, UBS ve BNP Paribas'nın hazırladığı raporlara göre, Euro'ya karşı 2008 yılında yüzde 9 değer kazanacak. Fed'in faiz indirimleriyle son 7 yılın en büyük para politikası gevşeme döneminin başladığına işaret edilen raporda, 2005 yılında Euro'ya karşı yüzde 12.6 oranında değer kazanan doların 2006 yılında yüzde 11.4, 2007 yılında ise yüzde 10.6 değer kaybettiğine işaret edildi. Deutsche Bank ise Avrupa Bölgesi'nde beklenenin altında bir büyüme gerçekleşeceğini ve doların Euro karşısında yüzde 8 değer kazanacağını öngördü.

'UZUN DÖNEMLİ RESESYON OLMAZ'

Uzmanlar, piyasalarda artık doların düşüşüne işlem yapanların sayısının azaldığına dikkat çekerek, Fed'in keskin faiz indirimleri ile uzun dönemli bir resesyonun engelendiğini ve yılın ikinci yarısından itibaren ekonomik canlanmanın beklendiğini söyledi. 2007 yılının ikinci yarısı için 31 döviz kuru analizi arasından en iyi tahmini gerçekleştiren BNP Paribas, doların Euro karşısında değer kazanarak, Euro -dolar paritesinin yılsonunda 1.36 sent seviyelerine gerileyeceğini öngördü. İşviçreli UBS'nin yıl sonu dolar tahmini ise 1.35 sent. Döviz kuru analizlerinde doların yıl sonun da ortalama yüzde 5.4 oranında artışla Euro karşısında 1.40 seviyelerinde olacağı belirtiliyor. 2009 yılında da doların değerleneceğini öngören uzmanlar, doların yüzde 6'lık değer artışı ile Euro-dolar paritesinin 1.32 sent seviyelerine gerileyeceğini tahmin ediyor.

2001'DE % 10 DEĞERLENMİŞTİ

Bu arada Merill Lynch Kuzey Amerika Başekonomisti David Rosenborg ise ABD'nin 1980 yılından beri en kötü durgunluk dönemine girdiğini belirterek, doların hızlı değer kaybının devam edeceğini öngördü. Rosenborg'a göre, dolar, Euro karşısında mart ayı sonlarında 1.57 sente kadar gerileyecek ve yıl sonunda 1.48 sent seviyelerinde denge bulacak. ABD Merkez Bankası, 2001 yılında da ilk altı ayda faizleri indirerek, Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarının altına çekmiş ve dolar Euro karşısında yüzde 10 değer kazanmıştı.

Haftaya Çin borsalarının morali ile başlayan dünya borsaları, ABD borsalarının açılışına kadar artıda seyrederken, ABD'de American Express, Well's Fargo ve Wachovia gibi finans şirketlerine yönelik endişeler ile hisselerinin satılacaklar listesine konulması ve aralık ayında fabrika siparişleri verisinin beklentilerin altında kalması borsaların seyrini değiştirdi. ABD borsaları güne bankacılık hisseleri öncülüğündeki düşüşlerle ekside başlarken, Avrupa borsaları ise kazançlarını geri verdi. Çin Hükümeti'nin Çin hisse senedi piyasasındaki düşüşlere karşı önlem alacağı söylentileri ile yüzde 8.1 yükselerek, Asya borsalarının yükselişine öncülük etti. Microsoft'un Yahoo'ya yaptığı 45 milyar dolarlık teklif sonrası Google'dan birleşmeye yönelik itiraz sesleri yükseldi. Google'ın bu satın almayı engelleyebileceği endişesi borsalarda moralleri bozdu.

İMKB YÜZDE 2.85 YÜKSELDİ

Gelişmekte olan ülke borsaları da güne yükselişle başlarken, İMKB-100 Endeksi dün yüzde 2.85 değer kazanarak, 45 bin 720 puana yükseldi. Ocak ayında enflasyon verilerinin olumlu çıkması da borsanın yükselmesinde etkili oldu. Bu arada ABD'li Citigroup'un Türk hisse senedi değerlerinin tarihinin en düşük seviyelerde seyrettiğine dair raporu borsadaki yükselişte etkili oldu. Dolar dün Euro karşısında güçlenirken Euro-dolar paritesi dün 1.4815 sente geriledi. Dolar içeride de 1.1620 YTL'ye kadar geriledi. 7 Ekim 2009 tarihli gösterge niteliğindeki tahvilin bileşik faizi yüzde 16.39'a indi.

SABAH