Gazze’de 15 ay süren İsrail'in soykırıma varan saldırılarının ardından, tarafların onayıyla yürürlüğe giren kırılgan ateşkes anlaşması bölgede temkinli bir hareketlilik yarattı. Pazartesi sabahı itibarıyla binlerce Filistinli, İsrail ordusunun Netzarim Koridoru’ndaki kısmi çekilmesinin ardından kuzey Gazze’ye doğru yola çıktı. Yoğun bombardıman ve kara operasyonlarının en ağır vurduğu bölgelere dönüşler, Al-Rasheed sahil yolu ve Salah al-Din iç yolu üzerinden gerçekleşiyor.

Filistinli siviller, ellerinde eşyaları, kucaklarında çocuklarıyla kilometrelerce yürürken, “enkaz üstünde bile olsa evimize dönüyoruz” diyor. Gazze Şeridi'nin 2,3 milyonluk nüfusunun yüzde 90’ından fazlası savaş boyunca güneye sürülmüştü. Şimdi, tersi yönde dev bir insan seli oluşmuş durumda.

“TANKLAR GELSE BİLE KUZEYİ TERK ETMEYİZ”
Güneydeki mülteci kamplarından yola çıkan kalabalıklar arasında bebeklerini kucağında taşıyan anneler, sırtlarında eşyalarıyla yürüyen babalar ve hayvan arabalarına binmiş yaşlılar yer alıyor. Kuzeye dönenlerden Umm Mohammed Ali, duygularını şu sözlerle anlattı:

“Yeniden doğmuş gibiyim. Zafer kazanmışız gibi hissediyorum.”

50 yaşındaki memur Osama ise hem sevinçli hem endişeli:

“Kalp atışlarım hızlandı. Bir daha dönemeyeceğimi sanmıştım. Ateşkes tutmasa bile, tanklar gelse bile kuzeyi terk etmeyiz.”

ATEŞKESİN AYRINTILARI: REHİNE TAKASI VE KISMİ ÇEKİLME
Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’nin arabuluculuğunda imzalanan ateşkes, İsrail’in Gazze’nin merkezinden kısmi çekilmesini, Hamas’ın elindeki İsrailli rehineleri serbest bırakmasını ve yaklaşık 2.000 Filistinli tutuklunun salıverilmesini öngörüyor.

Anlaşma 19 Ocak’ta başlamış, ancak bir rehine değişimi sırasında yaşanan sıra anlaşmazlığı nedeniyle kısa süreli gecikme yaşanmıştı. İsrail tarafı, Hamas’ı “anlaşmayı ihlal etmekle” suçlamış, ancak arabulucuların devreye girmesiyle kriz aşılmıştı.

Bugün itibarıyla kuzeye geçişler yeniden başladı. İsrail ordusu, “ateşkese bağlı kalarak operasyonel hazırlıklarını sürdürdüğünü” açıkladı.

Kuzeye dönen Filistinliler, büyük oranda yıkılmış mahallelerle karşılaşıyor. Altyapının çöktüğü, su ve elektrik hatlarının kullanılamaz hale geldiği bölgelerde insani yardımın ulaşımı da sınırlı. Birleşmiş Milletler yetkilileri, “geri dönüşün dramatik bir tablo oluşturduğunu” ve Gazze’nin kuzeyinde insani koşulların hâlâ yaşanabilir düzeyde olmadığını belirtiyor.

Uzmanlar, ateşkesin “kalıcı barışa giden ilk adım” olarak görülse de, sahadaki kırılgan dengeye ve taraflar arasındaki güvensizliğe dikkat çekiyor.

“ENKAZ ÜSTÜNDE BİLE EVİMİZDİR”
Gazze’nin kuzeyine dönen her bir Filistinli için bu yürüyüş, sadece eve dönüş değil, aynı zamanda varoluş mücadelesi anlamına geliyor. Bir başka sığınmacı kadın, gözyaşları içinde “Evimden geriye sadece duvarlar kaldı ama o duvarlar bile bizimdir” derken, çevresindekiler aynı sözü tekrarlıyor:

“Enkaz üstünde bile olsa orası evimizdir.”