WhatsApp yasaklanıyor: Yerine Max geliyor 

Rusya, çevrimiçi iletişim alanında köklü bir dönüşümün eşiğinde. Kremlin, popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ı ülkede yasaklamaya hazırlanırken, yerine geçmesi planlanan “Max” adlı uygulamanın devreye sokulacağı bildiriliyor. Batı medyasında yer alan haberlere göre, Max yalnızca bir mesajlaşma aracı değil; aynı zamanda vatandaşların dijital yaşamlarının her alanını gözetleyen bir sistemin parçası. Uzmanlar, bu gelişmeyi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in "dijital gulag" vizyonunun bir parçası olarak yorumluyor.

MAX: TEK UYGULAMADA TÜM HAYATA ERİŞİM
İngiliz gazetesi The Times’ın özel haberine göre, Mart ayında test edilmeye başlanan ve Putin’in doğrudan talimatıyla geliştirilen Max uygulaması, yalnızca mesajlaşma sunmuyor. Uygulamanın sunduğu hizmetler arasında çevrimiçi mesajlaşma, görüntülü görüşme, mobil ödeme, sosyal medya kullanımı ve devlet hizmetlerine erişim gibi çok sayıda işlev yer alıyor. Bu çok amaçlı platformun geliştirilmesinde ise Kremlin kontrolündeki teknoloji devi VK (eski adıyla VKontakte) rol oynuyor.

Yeni yasaya göre, 1 Eylül 2024 itibarıyla Rusya’da satılan tüm dijital cihazlara bu uygulamanın önceden yüklü olarak gelmesi zorunlu olacak. Böylece milyonlarca vatandaş, herhangi bir tercih yapmadan doğrudan Max sistemine dahil edilecek.

"CASUS YAZILIM" İDDİALARI: KALDIRILSA BİLE İZLEME DEVAM EDİYOR
Max'e yöneltilen en sert eleştiriler, uygulamanın içerdiği gizli gözetim teknolojileri ile ilgili. Uygulamayı eleştirenler, Max’in bir tür “casus yazılım” olduğunu öne sürüyor. İddialara göre, uygulama cihazdan kaldırılsa bile arka planda çalışmaya devam eden gizli bir izleme modülü barındırıyor. Bu iddialar, özellikle Batılı ülkelerde ciddi kaygılar uyandırmış durumda.

Rusya’daki dijital gelişmeleri izleyen Red Binder adlı bağımsız Telegram kanalında yayınlanan analizlerde, Max’in topladığı veriler oldukça ayrıntılı: kullanıcının konumu, mesajlaştığı kişiler, sahip olduğu kripto cüzdanlar ve banka hesapları, yaptığı harcamalar, ziyaret ettiği mekânlar ve internette gezindiği siteler dâhil olmak üzere hemen her dijital iz bu sistemde toplanıyor.

Uzmanlara göre, Max tarafından toplanan bu geniş veri yelpazesi, Rusya’nın iç istihbarat kurumu olan FSB ve Kremlin’e bağlı güvenlik birimleri tarafından kolaylıkla erişilebilir durumda. Bu durum, uygulamanın yalnızca bir iletişim aracı değil, aynı zamanda devlet destekli bir gözetim mekanizması olduğunu gösteriyor.

“DİJİTAL GULAG”: MODERN ZAMANLARIN DENETİMLİ ALANI
Rus muhalif gazeteci Andrey Okun, Max uygulamasını, Sovyet döneminin meşhur çalışma kampları olan "gulaglar" ile kıyaslayarak, Putin yönetiminin “dijital bir gulag” inşa ettiğini ileri sürdü. Okun, bu sistemin vatandaşların yalnızca davranışlarını değil, aynı zamanda “boş zamanlarını, amaçlarını ve düşüncelerini” de kontrol altına almayı hedeflediğini söyledi. Ona göre, Kremlin vatandaşları gözlemlenebilir, ölçülebilir ve yönlendirilebilir bir dijital çerçeve içine almak istiyor.