Uzman isim uyarıyor! Ebeveynlerin yanlış davranışları çocukları öz güvenden eksik bireyler haline getiriyor 

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Hakan Kayış, AA muhabirine, son dönemde sıklıkla duyulan "zehirli ebeveyn" teriminin, çocuğun öz saygısını, istikrarını ve genel ruh sağlığını zayıflatmaya hizmet eden çok çeşitli zararlı davranışları kapsadığını anlattı.

Bu terimin, sağlıksız ebeveynlik stillerinden parçalar içeren şemsiye kavram olduğuna dikkati çeken Kayış, en sık karşılaşılan durumlardan birinin aşırı kontrolcü ebeveynlik olduğunu belirtti.

Hakan Kayış, bu davranış kalıbına sahip ebeveynlerin çocukların hayatını tamamen yönetmek istediğini, onların istek ve kararlarını yok saydıklarını vurguladı.

"Duygusal şiddet olumsuz ebeveyn tutumları arasında yer alıyor"
Zehirli ebeveynlikte çocuğun ne giyeceğine, kiminle konuşacağına, hangi hobileri yapacağına kadar her şeye ebeveynin karar verdiğini anlatan Kayış, hatta zaman zaman bazı ebeveynlerin çocuklar adına konuştuğunu söyledi.

Kayış, "Bu tür zehirli ebeveynlik tutumlara maruz kalan çocukların ileride bireyselleşmekte ve karar almakta güçlük çekebildiğini, karar alma anlarında ve hayatlarında dışarıdan gelecek bir onaya bağımlı kalma ihtimallerin daha yüksek olduğunu biliyoruz." dedi.

Duygusal şiddetin olumsuz ebeveyn tutumları arasında yer aldığını dile getiren Hakan Kayış, "Duygusal şiddet bağırma, eleştirme, küçümseyici tutumlar, çocuğun hatalarına odaklanma ve hatta aşağılama şeklinde görülebilir. Bu tür davranışlarda çocuklarda özgüven eksikliği ve düşük benlik saygısı gelişimine yol açabilir." diye konuştu.

Kayış, anne ve babaların zehirli ebeveynlikten kaçarken aşırı izin verici ebeveynliğe de yakalanmamaları konusunda uyarılarda bulunarak çocukların sevgi kadar sınıra da ihtiyaç duyduğunu, bu nedenle tutarlı sınırlar koyabilmek ve gerektiğinde net şekilde "hayır" diyebilmenin önemli olduğunun altını çizdi.

"Çocuğun yaşına uygun sorumluluklar verebilmek önemli"
Kayış, ailelerin çocuk adına her şeyi yapmaktan vazgeçmeleri gerektiğini, çocukların gerektiği yerlerde yaşlarına uygun sorumluluk almaları ve hayatlarını buna göre şekillendirmeleri gerektiğini söyledi.

Çocukluğundan itibaren ebeveynine bağlı kalarak yaşayan bir kişinin erişkin hayata geldiğinde ciddi sorunlar yaşayacağının unutulmaması gerektiğini belirten Kayış, çocuğun yaşına uygun sorumluluklar verebilmenin ve bunu kademeli olarak artırabilmenin önemli olduğunu vurguladı.

Hakan Kayış, her çocuğun her yaşta her şeyi yapamayabileceğine işaret ederek şunları kaydetti:

"Küçük yaşlarda çocuklardan ev işlerinde küçük yardımlar yapması istenebilir. Ev içinde görev paylaşımı yapmak yine iyi bir fikir. Çocukların kesinlikle belli bir yaştan sonra kendilerinin giyinmesini, odalarını toplamasını, ödevlerini kendi yapması ve sorumluluklarını alması istiyoruz. Olması gereken, çocuk üzerindeki denetimin yaşına uygun şekilde ama aynı zamanda fikrine değer verilen, duygusal olarak erişilebilir, ilgili, sevgiyi ihmal etmeyen, bunun yanında net, açıklanan ve tutarlı kurallar koyabilen ebeveyn tutumlarıdır. Bu da çocukların bağımsız ve sağlıklı kişilik gelişimleri için esastır."