Anayasa Mahkemesi, bugün tarihinin en kritik kararlarından birini daha vermek üzere toplanıyor. Yüksek Mahkeme'nin türbanın yükseköğrenimde serbest bırakılmasına ilişkin anayasa değişikliği konusunda vereceği kararın, AK Parti hakkındaki kapatma davası için de "yol haritası" özelliği taşıyacağı belirtiliyor.
11 üyeli Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde başörtüsü serbestliği getiren anayasa değişikliğinin "iptali veya yok hükmünde kabul edilmesi ve yürürlüğünün durdurulması" istemiyle açılan davayı bugün görüşecek. Mahkemenin bugün, en geç yarın kararını açıklaması bekleniyor.
Anayasa Mahkemesi'nin önünde üç yol var. Mahkeme başvuruyu reddedebilir, kabul edebilir ya da "yorum yaparak" reddedebilir. Anayasa Mahkemesi, anayasa değişikliklerini sadece şekil yönünden inceleyebiliyor. Mahkeme "şeklen inceleme yetkisine sahibim, işin esasına giremem" diyerek başvuruyu reddedebilir. Bu kararın da iki alt başlığı var. "Şeklen sıkıntı yok" diyerek reddedebilir ya da "şeklen sıkıntı var" diyerek Meclis'e gönderebilir. Yüksek Mahkeme "şeklen sıkıntı yok" diyerek davayı reddederse bu, yükseköğrenimde türbana yeşil ışık yakması anlamına gelecek. İkinci şık yaşama geçerse AK Parti, şekil yönündeki eksikliği gidererek düzenlemeyi yeniden yasalaştırabilecek.
Üçüncü yol yorumlu ret
Mahkemenin ikinci temel seçeneği düzenlemeyi anayasanın değiştirilemez ilkesi laikliğe aykırı bularak esasa girmesi ve değişikliği iptal etmesi. Bu, türbanın yükseköğrenimde doğrudan yasak olması anlamına geliyor.
Yüksek Mahkeme'nin önünde bir üçüncü yol da bulunuyor. Bu da "yorumlu ret" diye biliniyor. Buna göre Anayasa Mahkemesi "işin esasına giremem" diyerek CHP'nin başvurusunu reddeder. Ancak bu retle birlikte bir de yorum yapar ve "Anayasa Mahkemesi içtihatları gereği yükseköğrenimde türban düzenlemesi yapılamaz. Yüksek Mahkeme'nin bu konuda aldığı içtihat oluşturan kararlar vardır" şeklinde bir anımsatma yapar. İşte bu yorumlu ret de yükseköğrenimde türban düzenlemesinin önünü keser. Ankara'da genel beklenti, yüksek mahkemenin bu üçüncü yolu tercih edeceği yönünde.
Yüksek Mahkeme'nin türban konusunda alacağı kararın AK Parti kapatma davasına dönük sinyaller de vereceği belirtiliyor. Çünkü, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı kapatma gerekçeleri arasında yükseköğrenimde türban serbestisine dönük anayasa değişikliğini de göstermiş ve bu süreci laiklik karşıtı eylemlerin odağı olma fiilleri arasında saymıştı. Mahkemenin, işin esasına girmesi durumunda, düzenlemeyi anayasanın "laiklik ilkesine" aykırı bulmuş olacağı ve kapatma davası için önemli bir ipucu vereceği ifade ediliyor. Yorumlu ret de benzer bir sinyali verecek.
Siyasiler ne diyor
Öte yandan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, derslere türbanla girdikleri gerekçesiyle görevlerine son verilen iki öğretmenin yaptığı başvuruyu önceki gün karara bağlamıştı. Mahkeme, öğretmenlerin din ve inanç özgürlüklerinin ihlal edildiğine dair iddiayı reddetmişti.
TDN'nin AİHM kararı ile ilgili soru yönelttiği iktidar milletvekilleri, kararı yorumlamaktan kaçındı. Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, konuyu basından öğrendiğini, gerekçeleri inceleme imkânı bulamadığını söyledi. Şahin, "Gerekçelerini inceledikten sonra gerekirse bir açıklama yaparım" derken AK Parti Grup Başkanvekili Nihat Ergün, TDN'ye "Gerekçesini okuyalım ona göre bir değerlendirme yaparız" dedi. MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır da AİHM'nin aldığı kararın, Anayasa Mahkemesi'ne baskı unsuru olarak kullanılmaması" gerektiğini söyledi. CHP Konya Miletvekili ve Anayasa Komisyonu Üyesi Atilla Kart ise AİHM kararının türban konusunda bir içtihadın oluştuğunu gösterdiğini ifade etti.
Babacan: Anayasa Mahkemesi kararına uyacağız
Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, Anayasa Mahkemesi'nin AK Parti'nin kapatılmasıyla ilgili kararının "nihai" olacağını, "hoşa gitsin ya da gitmesin" bu karara uyulmasının önemli olduğunu söyledi. ABD'de Atlantik Konseyi adlı düşünce kuruluşunda yaptığı konuşmadan sonra soruları yanıtlayan Babacan, Türkiye'de demokratik sistemi, temel haklar ve özgürlüklere ilişkin uygulamaları iyileştirmeye çalıştıklarını, bunun da zaman aldığını ifade etti. Partileri hakkındaki kapatma davasının Anayasa Mahkemesi'nin gündeminde olduğunu belirten Babacan, "Bu meseleyle uğraşırken kuvvetler ayrımı, yargı bağımsızlığı, yargının güvenilirliği gibi temel ilkeleri korumak önemli. Anayasa Mahkemesi neye karar verirse versin, hoşumuza gitsin ya da gitmesin, bu nihai karar olacak. Uyulması gerek" dedi
18
10
