Kontrolsüz toplanan bitkiler ve sağlıksız toplu yemekler zehirlenme riskini artırıyor 

Türkiye'nin farklı illerinde son dönemde görülen gıda zehirlenmesi vakaları üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı vatandaşlara yönelik uyarılarda bulundu.

Buna göre, gıda zehirlenmelerinin önemli bir kısmı, menşei belirsiz, etiketsiz gıdaların ve doğadan gelişigüzel toplanan bitkilerin tüketilmesinden kaynaklanıyor.

Sinir sistemini etkileyen güçlü toksinler içeren bazı bitkiler, kısa sürede görme kaybı, bilinç bulanıklığı ve solunum yetmezliği sonuçlarına yol açabiliyor.

Uzun süre bekletilen yemekler gıda zehirlenmesine yol açabiliyor
Gıda zehirlenmelerinde bir başka risk faktörünü de toplu yemek organizasyonlarında sağlıksız şartlarda hazırlanan gıdalar oluşturuyor. Bu durumdan kaynaklı zehirlenmelerde, genellikle tek tencerede pişirilip uzun süre bekletilen yemekler, uygunsuz taşıma koşulları veya çapraz bulaşma rol oynuyor.

Yemeklerin pişirildikten sonra en kısa sürede tüketilerek oda sıcaklığında uzun süre bekletilmemesi, sıcak tutulacak gıdaların 65 derecenin altına düşmemesi ve bu sıcaklıkta 3 saatten fazla bekletilmemesi, catering firmalarının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen İşletme Kayıt Belgesi'ne sahip olup olmadığının kontrol edilmesi gerekiyor.

Bununla birlikte, çiğ ve pişmiş ürünlerin aynı ekipmanla hazırlanmasından kaçınılarak çapraz bulaşmanın önlenmesi, et, pilav ve salataların kapalı kaplarda taşınması, kullanılan suyun içilebilir nitelikte olmasının sağlanması, kuyu veya tanker suları için analiz raporu bulundurulması önem taşıyor.

Artan yemeklerin ertesi gün yeniden ısıtılarak servis edilmemesi, yemek sonrası bulantı, karın ağrısı, halsizlik gibi belirtiler gösteren kişilerin 112'ye yönlendirilmesi, toplu yemek sağlayan işletmelerin her öğünden en az 72 saat numune saklama zorunluluğuna uyması da toplu yemek organizasyonu yapan işletmelerin alması gereken önlemler arasında sıralanıyor.

İnternette "organik" etiketiyle satılan ürünlere dikkat
Etiketsiz, menşei belirsiz ve kayıt dışı ürünlerin tüketilmesi ciddi sağlık riski oluşturuyor, internet ve sosyal medya üzerinden "organik" veya "ev yapımı" denilerek satılan ürünlerde de denetim dışılık riski bulunuyor.

Açıkta satılan gıdaların tercih edilmemesi, doğadan toplanan mantar, meyve ve otların uzman onayı olmadan tüketilmemesi, bozulmuş, şişmiş, rengi değişmiş konservelerin kesinlikle tüketilmemesi, şüpheli ürünlerin ALO 174 Gıda Hattı veya WhatsApp İhbar Hattı üzerinden bildirilmesi, vakayla ilişkili örnek ürün ve ambalajların saklanması öneriliyor.

Öte yandan Tarım ve Orman Bakanlığı, bu yıl 81 ilde çeşitli işletmelere yönelik 1 milyon 103 bin 52 gıda denetimi yaptı.

Toplu tüketim yerlerinin kayıt ve onay durumları, hijyen koşulları ve muhafaza sıcaklıklarının düzenli olarak kontrol edildiği denetimlerde, uygunsuzluk tespit edilen işletmelere 25 bin 749 adet idari para cezası uygulandı, 2 milyar 206 milyon 162 bin 590 lira tutarında yaptırım kararı alındı ve 495 işletme hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

İstanbul'da 8 bin 26 işletmeye idari para cezası uygulandı
İstanbul'da faaliyette olan 135 bin 717 gıda işletmesinde, bu yıl boyunca 192 bin 148 resmi kontrol yapıldı, 8 bin 26 işletmeye idari para cezası uygulandı ve 79 dosya Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusu olarak iletildi.

Diğer yandan, Beşiktaş ilçesinin Ortaköy Mahallesi'nde faaliyet gösteren 138 gıda işletmesine yönelik 202 resmi kontrol gerçekleştirildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı, tüketicilerin gıda okuryazarlığını artırmak amacıyla sosyal medya kampanyaları, okul eğitimleri ve işletmelerde bilgilendirme faaliyetleri yürütüyor. Bu kapsamda Türkiye, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi öncülüğünde sürdürülen "#Safe2Eat" kampanyasına bu yıl ilk kez katıldı.

Ayrıca Sağlık Bakanlığı ve il sağlık müdürlükleri tarafından yürütülen "Gıda Kaynaklı Zehirlenmelerde Erken Bildirim Programı" sayesinde olası salgın belirtileri hızlı şekilde takip ediliyor.

Şikayet üzerine yapılan kontrollerde, ürünlerden numune alınarak halk sağlığı laboratuvarlarında inceleniyor. Uygunsuzluk tespit edilmesi halinde, konu savcılığa ve ilgili kurumlara eş zamanlı olarak iletiliyor.