Akaryakıt fiyatlarıyla ilgili sürpriz açıklama! 

Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesi ile petrol fiyatlarında yaşanan yükseliş akaryakıta zam olarak yansımış, EPDK ve Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) arasında tartışmanın fitilini ateşlemişti. Karşılıklı açıklamaların ardından, EPGİS hakkında suç duyurusunda bulunulmuş, EPGİS de sosyal medya üzerinden yaptığı akaryakıt fiyatı duyurularına ara vermişti.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz ve akaryakıt sektör temsilcilerinin merakla beklenen toplantısı sonuçlandı.

EPDK Başkanı Yılmaz’ın çağrısı üzerine akaryakıt sektörünün dağıtım ve bayii dernek temsilcileri PET-DER, PÜİS, ADER ve TABGİS yetkililerinin katılımıyla gerçekleşen toplantının ardından yapılan açıklamada, petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen akaryakıt satış fiyatlarında makul olmayan kâr artışları tespit edilmesi halinde "tavan fiyat" uygulamasının yeniden gündeme gelebileceği bildirildi.

EPDK ile Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) arasında yaşanan 'zam' tartışması son günlerde gündeme damga vururken, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz'ın hem vatandaşın hem de bayilerin artan fiyatlara karşı korunmasına yönelik çözümleri masaya yatırmak üzere sektör temsilcileriyle bir araya gelmesi bekleniyordu.

'AKARYAKIT FİYATLARI SERBEST PİYASA KOŞULLARINDA OLUŞMAKTADIR'

TÜPRAŞ ve STAR Rafineri yöneticilerinin de katıldığı toplantıda akaryakıt sektörünün içinde bulunduğu durum ve bir süredir gündeme getirilen marj paylaşımı konusunun değerlendirildiği ifade edilen açıklamada, "Öncelikle bir kez daha vurgulamak isteriz ki akaryakıt fiyatları serbest piyasa koşullarında oluşmaktadır."

'EPDK'NIN FİYATLARA DOĞRUDAN MÜDAHALESİ SÖZ KONUSU DEĞİLDİR'

"Bu oluşumda en önemli pay, petrol fiyatları ve dövizdeki hareketlerdir. Bunun yanı sıra vergiler ve dağıtıcı artı bayi payı ile fiyatlar son şeklini alır. Fiyat oluşumunu sürekli denetleme görevi olan EPDK’nin bu fiyatlara doğrudan bir müdahalesi söz konusu değildir." ifadesine yer verildi.

TAVAN FİYAT UYGULANMASI

Açıklamada, buna rağmen dağıtıcı artı bayi marjlarında formülasyona aykırı hareketlerin tespit edilmesi halinde tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi için EPDK’nin tavan fiyat uygulama yetkisinin kanunen bulunduğu belirtilerek EPDK internet sitesinden gün ve bayi bazında akaryakıt fiyatlarına ulaşmanın mümkün olduğuna işaret edildi.

Halen akaryakıt fiyatları içerisindeki dağıtıcı ve bayi marjlarının makul bir seviyede olduğu vurgulanan açıklamada, "Bu tutarlar iddia edildiği gibi bayilerin iflasına ve kapanmasına sebep olacak hatta ülkemizi akaryakıt sıkıntısına sokacak düzeyde kesinlikle değildir. İçinden geçtiğimiz süreçte büyük bir kâr beklentisi içine girmek de sektörümüz için gerçekçi bir yaklaşım olarak görülmemelidir." ifadesi kullanıldı.

SON VERİLER DEĞERLENDİRİLDİ

Açıklamada, EPDK Başkanı Yılmaz'ın bugünkü toplantıda fiyat oluşumlarında bayi ve dağıtıcı oranlarına ilişkin son verileri değerlendirdiği ve petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen satış fiyatlarında makul olmayan kâr artışları tespit etmeleri halinde “tavan fiyat” uygulamasının yeniden gündeme gelebileceğini hatırlattığı aktarıldı.

'TÜKETİCİYİ MAĞDUR EDEN BAYİLER AĞIR YAPTIRIMLA KARŞILAŞACAKTIR'

Tüketicilere yük oluşturmadan marj paylaşımı sorununu çözebilecek alternatiflerin de toplantıda ele alındığı belirtilen açıklamada, bunlardan en önemlisinin rafineri priminin dağıtıcı ve bayiler arasında basiretli ve iyi niyetli bir anlayışla paylaşılması olduğu kaydedildi.

Açıklamada, toplantıda taşıt tanıma sistemi (TTS) ile yapılan satışlarda bayilerin mağdur edildiği yönündeki değerlendirmelerin de not edildiği aktarılarak şunlar kaydedildi:

"EPDK’nin da bir çalışma yaptığı TTS ile ilgili dağıtıcıların bayilere aşırı yük oluşturacak bir mantıkla hareket etmemesi gerektiği hatırlatılmıştır. Bu arada TTS kapsamındaki tüketicilere, kamu araçlarına hatta ambulanslara bazı bayiler tarafından akaryakıt verilmek istenmediğine dair şikayetler kurumumuza ulaşmıştır. Söz konusu bayilerle ilgili gerekli inceleme başlatılmış olup tüketiciyi mağdur eden bayiler ağır yaptırımla karşılaşacaktır."

KREDİ KARTI İLE AKARYAKIT SATIŞLARI

"Toplantıda kredi kartı ile akaryakıt satışları konusu da gündeme gelmiştir. Daha önce de bazı sektör temsilcileri tarafından dillendirilen kredi kartı ile satışlara yüksek, nakit satışlara ise indirimli fiyatlandırma konusu EPDK’nin görev alanında değildir. İlgili kanun gereği de herhangi bir mala 'kredi kartı ile tek çekimlerde ödenen meblağ' ile 'nakit ödenen meblağ' farklı olamaz… Bu konunun 'akaryakıtta nakit ödemeye ucuz fiyat önerisi' gibi lanse edilmesi ise doğru değildir. Zira tüketicilerin büyük bir çoğunluğu akaryakıt ürünlerini kredi kartı ile satın almaktadır."

"Bu talep kredi kartı ile akaryakıt alan tüketicileri cezalandırmak anlamına gelecektir. Akaryakıt sektörümüzün değerli temsilcileri olan bayilerimizin ve dağıtıcılarımızın sağduyu ile hareket ederek, 'tüketiciye yük olacak herhangi bir beklentinin içine girmeden' marj paylaşımı konusunu kendi aralarında çözmesi mümkündür. Son olarak ifade etmek isteriz ki ne petrol fiyatlarının istikrarsız bir görünüm sergilediği bu günlerde ne de ileride, akaryakıt fiyat oluşumunu etkileyecek tüketici aleyhine herhangi düzenlemeye gidilmesi söz konusu olabilir.

ZAMLAR TARTIŞMA YARATMIŞTI

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle birlikte hem dünya ve hem de Türkiye'de akaryakıt fiyatlarında hızlı artışlar yaşandı. Brent petrolün varil fiyatı işgal girişimin öncesi 94 dolar seviyesindeyken geçen hafta 130 doların üzerini gördü. Fakat, petrol üreticisi bazı ülkelerin üretim miktarlarını artırabileceklerini açıklaması ve Rusya ile Ukrayna'nın müzakere masasına oturması, fiyatlardaki yangını bir nebze olsa söndürdü. Öyle ki, dün 105.71 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, gün içinde uluslararası piyasalarda 102.22 dolardan işlem gördü. Gelişmeler, ay başından beri yükselen akaryakıt fiyatlarında indirimin önünü açtı.

Geçtiğimiz günlerde üst üste gelen zam haberleri ise sektörün düzenleyicisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) arasında da tartışmaya yol açmıştı.

Hatırlanacak olursa, EPGİS 9 Mart'ta petrol fiyatının 130 doların üzerini görmesinin ardından benzine 0.79 motorine ise 2.25 lira zam geldiğini duyurmuştu. Ancak, petrol fiyatlarında daha sonra yaşanan yüzde 10'luk düşüşün ardından beklenen zam gelmedi. EPGİS bunun üzerine zammın iptal edildiğini bildirdi.

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise aynı gün katıldığı canlı yayında EPGİS'in piyasaları manipüle ettiğini, uluslararası piyasaları beklemeden vatandaşları yanlış bilgilendirdiğini ve akaryakıt istasyonlarına yönlendirdiğini iddia ederek, suç duyurusunda bulunacaklarını söylemişti.

Yılmaz, "EPGİS denilen sendika, 'Zam gelecek' diyor kesin bir dille. Bugün de düşüşü görünce 'Böyle bir düzenlemeye ihtiyaç yok' dediler. Biz takip ediyoruz. Zam kararı yoktu ama böyle bir beklenti vardı. Gece 22.00’de de netleşecekti bu akaryakıt fiyatları" ifadelerini kullanmıştı.

'EPGİS BİR SENDİKADIR, ZAM YAPMAZ'

EPDK Başkanı Yılmaz'ın açıklamalarının ardından, sosyal medya hesabı üzerinden bir açıklamada bulunan EPGİS ise, kendisi hakkında suç duyurusunda bulunulması çağrısı yapmıştı.

EPGİS'in açıklamasında, "Bugün yapılan ve iptal edilen zam hakkında, hakkımızda savcılığa suç duyurusunda bulunmasını talep ediyoruz. Ülkemizde zam ya da indirim hesaplaması yasa ile belirlenen formülle yapılmaktadır. Bu formüle 3 defa EPDK müdahale ederek zamları iptal ettirmiştir. EPGİS bir işveren sendikasıdır. EPGİS zam yapmaz, EPGİS zam iptal etmez, EPGİS formülü diye bir şey söz konusu bile değildir" ifadeleri kullanılmıştı.

Bunun üzerine, EPDK ise yayımladığı videoda, yurtiçi pompa satış fiyatlarının yurtdışı ürün fiyatları, rafineri, dağıtıcı ve bayi marjı ile alınan vergilerle belirlendiğini belirtti. Videoda dolar kurunun satış fiyatları etkilediği ifade edildi.

Akaryakıtta tartışmalar devam ederken, EPGİS'ten dikkat çeken bir karar geldi. Yapılan açıklamaya göre, EPGİS, hakkında suç duyurusunda bulunulması sebebiyle sosyal medya üzerinden akaryakıt fiyatı duyurusunda bulunmaya hafta başından itibaren ara verdi. EPGİS son kararından önce düzenli bir şekilde akaryakıt fiyatlarında yaşanan değişimleri sosyal medya üzerinden duyuruyordu.

EPDK'nın düzenlediği toplantıda EPGİS'in yer almaması dikkat çekti.