Spor yaparken sınırlarınızı bilin! Sakatlanmayın... 

Yaz aylarının yaklaşması ile birlikte fazla kilolardan kurtulmak için diyetlere başlanırken spor salonları da kilo vermek isteyenlerle dolup taşıyor. Bütün bir kış spordan uzak yaşayan kişilerin bir anda yüksek tempoyla spora başlaması, başta eklem sakatlıkları olmak üzere farklı birçok sağlık sorununa neden olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Bülent Aksoy, bilinçsiz yapılan sporun neden olabileceği problemler hakkında bilgi verdi.
 
İnsanlar yaşlanmak istemiyor
 
Spor yaparak form tutmak, vücudunu korumak ve güzelleşmek isteyenlerin sayısı tüm dünyada arttığı gibi ülkemizde de artmaktadır. Yapılan çalışmalarda 55 yaş sonrası spor salonlarına yazılan kişi sayısı geçmiş yıllara oranla 4 kat artış göstermiştir. Yaşlanmak ve hasta olmak istemeyen insanlar bir yandan da birbirlerine güzel görünmek arzusunu taşımaktadır. Bunların yanı sıra obezite ve diyabet hastaları gibi tıbbın zorunlu olarak spora yönlendirdiği bir insan grubu da bulunmaktadır.
 
Spor yaparken sınırlarınızı bilin
 
Spor yaparken sakatlanmanın farklı sebepleri bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi doğal yaşlanmadır. Vücudun kemik kas gibi bütün yapısında bulunan kollajen maddesi 36 yaşından sonra azalmaktadır. Kollajen maddesinin azalması yaşlanmayı beraberinde getirdiği gibi dokunun daha kırılgan olması anlamına da gelmektedir. 
 
Yaşın ilerlemesiyle birlikte vücuttaki kollajen miktarında azalma yaşanırken, enflamasyon oranında ise tam tersi artış görülmektedir. Midede, bağırsaklarda, damarlarda ve kaslarda iltihaplanma artmaktadır. Bu durum spor yaralanmalarında artışa neden olabilmektedir. Profesyonel sporcular bile bu yaşlarda jübile yapmaktadır. Belli bir yaşa gelindiği zaman sporu, kişinin sınırlarını bilerek yapması, yaşanacak olası sakatlıkların önüne geçmektedir.
 
Hafta içi iş, hafta sonu spor sakatlılara davetiye çıkarıyor
 
Spor yaralanmaların büyük kısmı aşırı yüklenmelerden kaynaklanmaktadır. Haftanın beş günü ofiste çalışan kişiler, kışın alınan kiloları vermek ve vücudu şekillendirmek için özellikle bahar aylarında spora yüklenmektedir. Kişi hafta arası spor yapıyorsa bile bunu kilo vermek amacıyla bir anda artırması sakatlığa neden olabilmektedir. Bu süreçte hiç spor yapmayan bir kişinin bir anda ağır tempolu bir spora başlaması da sakatlığı beraberinde getirmektedir. 
 
Hayatında hiç Tenis oynamamış bir kişi, tenis öğrendikten sonra iki günde bir saat tenis oynarken form tutmak için bunu haftanın 4 günü üç saate çıkarırsa sakatlanma kaçınılmazdır. Bu durum yürüme, koşma ya da yüzme gibi bütün spor dalları için de geçerlidir. Kişinin hangi spora hangi yaşta başladığı da önemlidir. 10 yaşındaki bir çocuğun spora başlamasıyla, 45 yaşında bir kişinin spora başlaması arasında farklar bulunmaktadır.
 
Vücudunuzu tanıyarak spor yapın
 
Spor sakatlanmalarında vücuda yüklenmenin yanında fiziki yetersizliklerde önemli bir yer tutmaktadır. Kişi anatomisine uygun bir sporu yapmalıdır. Spora başlamaya karar veren çocuk ya da yetişkinin mutlaka bir ortopedistin kontrolünden geçmesi gerekmektedir. Yapılacak kontrollerden sonra kişiye uygun sporun belirlenmesi önemlidir. Bunun yanı sıra spor yaparken doğru ekipman kullanmak gerekmektedir. Yapılacak spor için seçilen ayakkabının ya da tenis raketinin yanlış olması bile sakatlanmalara yol açabilir.
 
Açık havada spor yapmak sakatlanma riskini azaltıyor
 
D vitamini noksanlığı son 10 yıldır tıbbın en çok uğraştığı sorunların başında gelmektedir. D vitaminin eksikliği erken yaşlanmaya, kas ve tendonlardaki kolay kırılmalar, mide sıkıntıları, kalp ve şeker hastalığı gibi birçok rahatsızlığa neden olabilmektedir. Bir kişi doktor önerisiyle bile düzenli spor yapsa, eğer vücudunda D vitamini ve kollajen doku eksikliği varsa, yaşıtlarına nazaran çok daha hassas bir yapıya sahip olur ve tendon doku kopmaları sıklıkla görülür. 
 
Yalnızca gece ve spor salonlarında spor yapan bir kişinin gün ışığından faydalanamadığını düşünürsek, yapılan spordan alınan verim oldukça aza inmektedir. Spor salonunda da spor yapılabilir ama bu yapılan spor D vitamininden eksik kalınmış bir şekilde gerçekleşecektir. Açık havada yapılan spor, D vitamini alımını artıracağı için yaralanmaların azalmasında da önemli bir etken olmaktadır.
 
Yaralanmalar en çok diz ve ayak bileklerinde yaşanıyor
 
Spor yaralanmaları en çok diz ve ayak bileğinde görülmektedir. Sonrasında omuz ve kalça gelmektedir. Uzun süre ara verdikten sonra spora başlayacak kişilerin ekleme yük bindirecek sporlardan mümkün olduğunca uzak durması gerekmektedir. Özellikle menopoza yakın dönemde olan kadınların bu tarz sporları yapmamaları önemlidir. Bu açıdan bakıldığında en ideal spor, düz yürüyüştür. Bunun yanında yüzmek de oldukça uygundur. Spora başlarken ve spor yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar da bulunmaktadır:
 
· Özellikle 40 yaşından sonra spora başlamaya karar verenler mutlaka check-up yaptırılmalıdır. Kan şekerinin ve vücut kitle indeksinin tespit edilmesi gerekmektedir.
 
· Yapılan tetkiklerin sonuçları normal ise belirli bir program dahilinde düzenli spor yapılmalıdır.
 
· 45 yaşına gelmiş bir kişi spora başlamaya karar verdiyse kolonoskopi ve endoskopi yaptırması oldukça önemli bir durumdur.
 
· Sporu doğru zaman, ekipman ve doğru bir şekilde yapmak çok önemlidir. Spor programına başlamadan önce kişinin vücut kimyasının incelenmesi ve kişinin uygun spor programına başlaması gerekmektedir.
 
· Sabah 6-8 arası ve öğleden sonra 4-7 arası spor için en uygun saatlerdir.
 
· Eğimli yerlerde yürümek ya da sürekli merdiven çıkmak sakatlanmalara neden olabilmektedir. Yürüyüş bantlarında verilecek eğim spor yapmamış bir kişinin diz, kalça ve belinde sorunlar çıkartabilmektedir.
milliyet