Parkinson hastalarına müjde! ‘Beyin pili’ geliyor! 

Yaşlılık hastalığı olarak bilinen ve halk arasında ‘titrek felç’ olarak tanımlanan Parkinson, ilaç tedavisi ve beyin pili seçenekleriyle çözümsüz bir hastalık olmaktan çıkıyor. Beyin Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ali Zırh; “Yaşlıların korkulu rüyası Parkinson hastalığı, beyinde ‘dopamin’ adı verilen bir maddenin eksikliği ile ortaya çıkan bir hastalıktır” diyor. Bu maddenin eksilmesine bağlı olarak hastalarda; katılık, titreme, tutukluk, yavaşlık, yüz hatlarında donukluk, ‘maske yüz’ diye tarif edilen ifade, küçük adımlarla öne eğik yürüme gibi bulgu ya da bulgular ortaya çıkıyor.,


ERKEKLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR

Hastalığın ortalama görülme yaşı 62-65 arasında olup, bulgular beyinde üretilen dopamin maddesinin eksikliği yüzde 65-80 oranlarına erişince beliriyor. Her yıl yaklaşık 10 bin civarında hastaya yeni teşhis konuluyor. 65 ve üzeri yaş grubunda toplumda her 300 kişiden 1’inde hastalığın bulguları görülebiliyor. Hastalığın görülme oranıysa yaş ilerledikçe artıyor. Parkinson, erkeklerde kadınlara oranla biraz daha sık görülüyor. Parkinson hastalarının sadece yüzde 5-10’unda hastalık başlangıç yaşı 20-40 arasında oluyor. Ebeveyn veya kardeşte Parkinson hastalığının olması, kişide hastalık gelişme riskini 2 kat kadar artırıyor. Kalıtsal özellikteki Parkinson hastalığı daha çok genç yaşlarda başlıyor ve tüm Parkinson hastalarının yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyor.

GÜNLÜK AKTİVİTELERİ YÜRÜTEMİYORLAR

Parkinson, hareketlerde yavaşlamaya yol açıyor. Kişilerin önce işlerini, sonrasında da günlük aktivitelerini tek başlarına yürütmelerine engel oluyor. Hastalar hastalığın ilk ve orta evrelerinde iş ve sosyal hayatlarından kopuyor, ileri evrelerdeyse başkalarından yardım alarak yaşamak zorunda kalıyor. Bu sorunlar, hareket yavaşlamasından ve titremeden mustarip hastaların moral olarak da olumsuz etkilenmelerine ve çoğunun içe kapanma, isteksizlik ya da depresyon yaşamasına yol açıyor. 

Başlangıçta ilaç tedavisi gerekiyor

Parkinson hastalığı beyinde bir maddenin üretim eksikliğinden kaynaklandığı için başlangıç tedavisinde amacın eksik olan maddeyi ağızdan verilen ilaçlarla yerine koymak olduğu belirtiliyor. Hastalar ilaç tedavisine iyi cevap verdiklerinde hastalığın ilk 4-5 yılı genellikle iyi seyrediyor. Ancak birkaç yıllık ilaç kullanımının ardından ortaya; istem dışı hareketler, hayal-kâbus görme gibi yan etkiler çıkabiliyor. Hastalar başlangıçta ilaç tedavisine iyi cevap vermiş olsalar bile, aradan yıllar geçtikçe hastalığın ilerlemesi ve ilaca tolerans gelişmesi nedeniyle eski doz ve sıklıkta ilaçlar yetmemeye başlıyor. İlaçların yan etkileri ortaya çıkıp ilerlediğinde hastalar ilaçsız hareket edemiyor ve ilaçla meydana yan etkilerin arasında sıkışıyor. İlaç tedavisinin yetersiz kaldığı ya da şiddetli ilaç yan etkileri nedeniyle tedaviden yeterince yarar göremeyen hastalara ‘beyin pili tedavisi’ uygulanıyor. İlaç tedavisine baştan itibaren yanıt vermeyen ve titremesi olan küçük bir hasta grubundaysa beyin pili tedavisi daha erken gerçekleştiriliyor.

Parkinson’u beyin piliyle durdurun

Beyin pili ameliyatı sırasında 2 adet beyin pili elektrodu beyin içerisinde istenilen bölgeye yerleştiriliyor. Bu elektrotlar cilt altından yerleştirilen birer uzatma kablosu vasıtasıyla göğüste köprücük kemiği hizasında cilt altına yerleştirilen beyin pili cihaz kısmına bağlanıyor. ‘Nöromodülasyon’ adı verilen bu tedavi, pek çok hareket bozukluğu hastalığına çare oluyor. 

Aileler hastanın psikoloğu gibi olmalı

Ailenin bu hastalığı bir çeşit hayat arkadaşı olarak kabullenmesi ve hastaya destek vermesi gerekiyor. Zamanla ilerleyen hastalık tablosunda hastalar daha bağımlı ve ilgiye muhtaç hale geldikleri için, hasta yakınlarının sabırlı olmaları ve hastalarının çektikleri sıkıntıları anlayışla karşılamaları hastalığın seyri açısından büyük önem taşıyor. Hasta ve aile destek grupları çok önemli görülüyor. Hasta ve yakınlarının konunun uzmanlarıyla buluşup ev egzersizleri, beslenme, sosyal hayatın planlanması, evdeki yaşamı daha kolay hale getirebilecek ev içi düzenlemeler gibi alanlarda eğitim almaları öneriliyor.